زنان دربرابر کرونا کمتر آسیب پذیرند

آرمان ملي: همه ما به دليل تأثيرات ويروس کرونا، در حال تجربه شيوه‌هاي جديد زندگي هستيم؛ خودقرنطينه‌گي، دورکاري، آموزش از منزل، از دست دادن شغل، مشکلات اقتصادي و... . پرسشي که مطرح مي‌شود اين است که آيا زنان و مردان تأثيرات ويروس کرونا را متفاوت احساس و تجربه مي‌کنند؟ از آنجايي که ويروس کرونا همچنان در حال گسترش در سطح جهاني است، نگراني‌هاي زيادي درباره چگونگي تأثيرگذاري نامتناسب اين ويروس بر زندگي زنان وجود دارد. تقريباً از بهمن ماه 1398 که همه‌گيري کرونا در کشور به طور رسمي اعلام شد، مقالات بسياري پيرامون اين ويروس منتشر شد که از زواياي مختلف به بررسي موضوع پرداختند، اما تاکنون هيچ تحليل جنسيتي از شيوع ويروس کرونا ارائه نشده است.
شدت تاثيرگذاري ويروس
1- نرخ بالاتر مرگ و مير در مردان. تحقيقات چين نشان مي‌داد در حالي که کوويد‌ـ 19 زنان و مردان را تقريباً به طور مساوي آلوده مي‌کند، اما زنان کمتر از مردان در اثر ويروس جان خود را از دست مي‌دهند. ارقام مقدماتي سازمان بهداشت جهاني نيز از همين موضوع حکايت دارد و مطالعه‌اي نشان مي‌دهد ميزان مرگ و مير ناشي از کرونا در مردان 8/2 درصد و در زنان 7/1 درصد است. دانشمندان مي‌گويند دلايل زيادي براي اين تفاوت وجود دارد؛ از جمله آنها مي‌توان به عوامل بيولوژيکي و سبک زندگي اشاره کرد. مردان بيشتري نسبت به زنان سيگار مي‌کشند و الکل مصرف مي‌کنند. بنابراين، در صورت ابتلا به ويروس بيشتر در معرض مرگ‌و‌مير قرار دارند. از اين رو، سازمان بهداشت جهاني توصيه مي‌کند براي تقويت سيستم ايمني و مقاومت بيشتر در برابر ويروس کرونا از استعمال سيگار و مصرف الکل خودداري کرده، به ورزش روي آوريد. 2- زنان و خدمات بهداشتي. از اين موضوع آشکار نرخ بيشتر مرگ‌و‌مير در مردان که بگذريم، در روش‌هاي ديگر و شايد کمتر آشکار، ويروس به طور نامتناسب بر زنان و زندگي آنان تأثير مي‌گذارد. با ادامه مبارزه با کوويد‌ـ 19، تعداد فزاينده‌اي از زنان در سراسر جهان در خط مقدم مبارزه قرار دارند. نقش‌هاي جنسيتي مي‌توانند «ميزان، ماهيت، دفعات و شدت تأثيرگذاري عوامل عفوني» را تحت تأثير قرار دهند. به عبارت ديگر، نقش‌هايي که زنان در جامعه ايفا مي‌کنند، مي‌توانند آنها را به طور مستقيم در مسير ويروس قرار دهند. 3- بر اساس تحليلي که روي 104 کشور جهان بوسيله سازمان بهداشت جهاني انجام شده است، تقريباً 70 درصد نيروي کار جهاني در بخش بهداشت و درمان را زنان تشکيل مي‌دهند. همانطور که مي‌دانيد در خط مقدم تعامل با بيمار، کارکنان مراقبت‌هاي بهداشتي، اعم از پزشکان، پرستاران، بهياران، نيروهاي خدماتي بيمارستان‌ها و... قرار دارند. در پرستاري و ارائه خدمات مراقبت‌هاي بهداشتي، زنان بيشترين نيروي کار را تشکيل مي‌دهند. حجم کار آنها بسيار بالا است و علاوه بر اينکه، در معرض ويروس قرار دارند، در اين دوره، در نتيجه دوري از خانواده دچار خسران‌هاي عاطفي هم مي‌شوند که همه ما کم و بيش در ويديوهايي در شبکه‌هاي مجازي شاهد آن بوده و هستيم. 4- با وجودي که مردم ما با روش‌هاي مختلف تلاش کرده‌اند قدرداني خود از پزشکان و پرستاران را نشان دهند، اما ساير کارکنان مراقبت‌هاي بهداشتي و نيروهاي خدماتي بيمارستان‌ها که بدون وجود و حضور آنها امکان ارائه خدمات به بيماران امکان‌پذير نبوده و نيست و اکثر آنها نيز زنان هستند، به فراموشي سپرده شده است. اين در حالي است که مشاغل آنها از جمله مشاغل کم‌درآمد و کم‌ارزش محسوب مي‌شود که عادلانه و منصفانه نيست. 5- ميزان قرار گرفتن پرستاران و ساير کارکنان بخش بهداشت و درمان در معرض ويروس بسيار بالاتر از ساير افراد است، زيرا آنها بسيار بيشتر در تماس مستقيم با بيمار هستند. در کل، مي‌توانيم بگوييم، در حالي که مردم به طور عادي از مصيبت ويروس کرونا فرار مي‌کنند، اين افراد به سمت آن حرکت مي‌کنند و ما فقط بايد از آنها حمايت کنيم. اما بر اساس برآوردهاي سازمان بهداشت جهاني، ميزان درآمد زنان فعال در اين زمينه 11 درصد کمتر از مردان مشغول به کار در اين زمينه است.
در دوران بارداري


6- زنان و مشاغل بدون فاصله‌گذاري فيزيکي. در کنار اينها، حرفه‌اي که باز نامرئي است، افرادي هستند که از سالمندان و معلولان مراقبت مي‌کنند. برخي از آنها اين مراقبت را در منزل انجام مي‌دهند و برخي ديگر در مراکز مخصوص به اين کار مشغول هستند. براي بسياري از آنها فاصله‌گيري جسمي هنگام کمک به غذا دادن، لباس پوشاندن يا حمام کردن اين افراد تقريباً غيرممکن است، اين در حالي است که اکثر اين مراقبت‌ها در منزل يا مراکز رسمي به‌وسيله زنان انجام مي‌گيرد. 7- زنان و دوران بارداري. زنان باردار نيز با چالش‌هاي کاملاً متفاوتي روبه‌رو هستند. تا‌کنون تنها اطلاعاتي که ما بر اساس تحقيقات اوليه داشتيم، اين بود که احتمالاً اين ويروس از مادر به جنين منتقل نمي‌شود؛ هر چند در هفته‌هاي گذشته موردي از تولد يک نوزاد مبتلا به ويروس کرونا نيز منتشر شد. استرس ناشي از انتقال کرونا به جنين تأثير منفي مضاعفي بر زنان باردار تحميل مي‌کند. 8- زنان و افزايش کار بدون پرداخت. از نقش زنان در جامعه پزشکي و مراقبت‌هاي بهداشتي که بگذريم، به مسئوليت‌هاي خانگي آنها مانند مراقبت از کودکان مي‌رسيم. بر اساس اعلام سازمان بين‌المللي کار (ILO)¡ ÏÑ ÓØÍ ÌåÇä¡ ÒäÇä 2/76 ÏÑÕÏ ˜á ÓÇÚʝåÇí ØæáÇäí ãÑÇÞÈʝåÇí ÎÇäí ÈÏæä ÍÞæÞ¡ ÈíÔ ÇÒ Óå ÈÑÇÈÑ ãÑÏÇä¡ ÑÇ ÇäÌÇã ãíÏåäÏ. Çíä ÑÞã ÏÑ ÂÓíÇ æ ÇÞíÇäæÓíå Èå 80 ÏÑÕÏ ÇÝÒÇíÔ ãííÇÈÏ. Çíä ÏÑ ÍÇáí ÇÓÊ ˜å ÇãÑæÒå ÈÇ åã坐íÑí ˜ÑæäÇ æ áÒæã ÖÏÚÝæäí ãäÒá æ ÎÑíÏåÇíí ˜å ÇÒ ÎÇÑÌ ÇÒ ÎÇäå ÇäÌÇã ã흐íÑÏ¡ ÈÑ Óäíäí Çíä ãÓÆæáíÊ ÇÝÒæÏå ÔÏå ÇÓÊ. 9- ÒäÇä æ ÈÓÊå ÔÏä ãÏÇÑÓ. ÈÇ ÔíæÚ ˜ÑæäÇ æ ÊÚØíá ÔÏä ÓÊÑÏå ãÏÇÑÓ æ ãåϘæϘåÇ¡ ãÓÆæáíÊ ÊÚáíã æ ÂãæÒÔ ÏÑ ˜äÇÑ ãÑÇÞÈÊ ÇÒ ÝÑÒäÏÇä ÈÑÚåÏå ÒäÇä ÏÑ ÎÇäå ÞÑÇÑ ÑÝÊå ÇÓÊ. ÊæÌå Èå Çíä ä˜Êå åã ÖÑæÑí ÇÓÊ ˜å ÈÑ ÇÓÇÓ ÇÚáÇã ÓÇÒãÇä ÂãæÒÔí¡ Úáãí æ ÝÑåäí ÓÇÒãÇä ãáá ãÊÍÏ (íæäÓ˜æ)¡ äÒÏí˜ Èå 300 ãíáíæä ÏÇäԝÂãæÒ ÏÑ ÓØÍ ÌåÇä Èå Ïáíá ÊÚØíáí ãÏÇÑÓ ÇÒ ÂãæÒÔ ÑÓãí æ ÍÖæÑ ÏÑ ãÏÑÓå ãÍÑæã ÔÏåÇäÏ æ ÈÎÔ ÇÚÙã Çíä ãÓÆæáíÊ ÈÑÚåÏå ãÇÏÑÇä ÞÑÇÑ ÑÝÊå ÇÓÊ. Çíä ÈÏÇä ãÚäÇ ÇÓÊ ˜å ÒäÇä ÏÑ ãäÒá ÚáÇæå ÈÑ ãÓÆæáíʝåÇí ÎÇäí ÓÇÈÞ æ ÖÏÚÝæäí ãäÒá¡ ÈÎÔ ÇÚÙã ãÓÆæáíÊ ÂãæÒÔ åã ÈÑÚåÏå ÑÝÊåÇäÏ.
مسائل مالي
10- تعطيلي مدارس از يک منظر ديگر نيز مي‌تواند زندگي دختران را تحت تأثير قرار دهد و آن اين احتمال است که برخي از آنها هرگز دوباره به نظام آموزش رسمي کشور بازنگردند و ترک تحصيل کنند. به اين ترتيب، احتمال ازدواج‌ها و بارداري‌هاي زودهنگام افزايش مي‌يابد. 11- زنان و افزايش خشونت خانگي. قرنطينه، استرس، افزايش حضور اعضاي خانواده در کنار يکديگر، به همراه مشکلات و فشارهاي اقتصادي احتمال بروز خشونت‌هاي خانگي را افزايش داده است و بيشترين قربانيان اين خشونت‌هاي خانگي زنان و کودکان هستند. 12- زنان و مسايل مالي. در سراسر جهان، «استقلال مالي» زنان قرباني خاموش اين بيماري همه‌گير خواهد بود. تعطيلي بسياري از مشاغل مي‌تواند تأثير شديدي بر زندگي زناني داشته باشد که عمده گردانندگان اين مشاغل محسوب مي‌شوند. تالارهاي پذيرايي و گردهمايي‌ها، رستوران‌ها و اغذيه‌فروشي‌ها، پاساژها و مراکز خريد، آرايشگاه‌ها و سالن‌هاي زيبايي، کاهش گردشگري و تعطيلي هتل‌ها و تورها از جمله مشاغلي هستند که اکثريت کارمندان آنها را زنان تشکيل مي‌دهند و احتمالاً در اين مدت به کارمندان خود پرداختي نيز نخواهند داشت. از اين رو، در روزها و ماه‌هاي آينده اين زنان در پرداخت نيازهاي اساسي زندگي خود نيز با مشکل مواجه خواهند شد. 13- اين بحران به طور نامتناسب زنان را در معرض خطر قرار مي‌دهد و خطرات شکاف جنسيتي از منظر اجتماعي و اقتصادي را تشديد مي‌کند. تعداد زيادي از کارکنان نيمه وقت و غيررسمي را در سراسر جهان زنان تشکيل مي‌دهند. اين نوع کارکنان معمولاً اولين افرادي هستند که در دوره‌هاي عدم‌قطعيت اقتصادي جزو تعديل نيرو قرار مي‌گيرند. اين در حالي است که برگشت بهار (دوران گذشته) اغلب بسيار مشکل است. اگر اين همه‌گيري ادامه يابد و ماه‌ها طول بکشد، حتي در تعديل نيروي شاغل رسمي هم زنان در اولويت قرار مي‌گيرند و اين تنها جايي است که زنان در اولويت قرار دارند، زيرا تصور عمومي بر اين است که مردان نان‌آور خانواده هستند؛ بدون توجه به اين نکته که اکنون زنان سرپرست خانوار در جامعه به شدت افزايش يافته است. 14- توجه به اين نکته ضروري است که ما فقط در يک بحران بهداشتي زندگي نمي‌کنيم، بلکه با يک بحران اقتصادي روبه‌رو هستيم. هر چه بيشتر زندگي عادي به حالت تعليق درآيد، ضررهاي اقتصادي به مشاغل بيشتر و اجتناب‌ناپذيرتر مي‌شود. تعطيلي مدارس و خودقرنطينه‌گي در منزل، موجب مي‌شود زوج‌هايي که هر دو شاغل بودند، اکنون به مرحله انتخاب برسند و تصميم بگيرند که يکي از آنها که معمولاً زنان هم هستند، خانه‌نشين شوند. اين تأثير کرونا مي‌تواند سال‌ها تداوم داشته، علاوه بر ضربه اقتصادي به خانواده، بازگشتي به عقب براي زنان محسوب شود. 15- زنان و سياستگذاري. در حالي که زنان به صورت نامرئي بيشترين مسئوليت را در اين دوره همه‌گيري جهاني برعهده دارند، اما اکثراً مرداني را مي‌بينيم که در حوزه عمومي با در دست داشتن مناصب قدرت تصميماتي را مي‌گيرند که بر زندگي روزمره تمام شهروندان تأثير مي‌گذارد، اين در حالي است که اکثر تصميمات بدون درک کامل چگونگي تأثيرپذيري متفاوت زنان و مردان از ويروس اتخاذ مي‌شود. پاسخ سياستگذاران بايد تجربيات مختلف زنان و مردان را در يک بيماري همه‌گير در نظر بگيرد، نه تنها از منظر ميزان عفونت، بلکه اثرات اقتصادي، توزيع کار مراقبت و ميزان خشونت خانگي، تا اطمينان حاصل شود که همه افراد جامعه کمک‌هاي مورد نياز خود را دريافت مي‌کنند. با وجودي که تصور آن بسيار ناخوشايند است، اما همه‌گيري‌هاي ديگر در آينده اجتناب‌ناپذير است. از اين رو، دولتمردان بايد در برابر اين ادعا مقاومت کنند که جنسيت يک مساله فرعي و حاشيه‌اي است، زيرا، اين روند، در واقع، آغازي بر يک بحران واقعي در آينده‌اي نزديک خواهد بود. پس «زنان نامرئي» را دريابيد.