عوارض تنوع مدارس

جعفر بای‪-‬ یکی از آفت‌های جدی نظام آموزشی کشور تنوع مدل های متعدد مدرسه با هدف گذاری های خواص
خودشان در جامعه می‌باشد، مدرسه به عنوان یک نهاد مقدس پایه گذار بسیاری از افکار و رفتار کودکان جامعه است که با هدف‌گذاری های متعدد کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت بنا نهاده می شود و در تدوین هدف ها در بخش بلند مدت که از آن ها به عنوان آرمان ها و چشم انداز ها نیز یاد می شود، اهداف آرمانی کلان، دراز مدت و غایت نگر و آینده پژوه است. در تدوین آرمانهای مدرسه به خروجی و چگونگی محصول نهایی یعنی مرحله پایانی حضور در مدرسه و ورود به جامعه پرداخته می شود که دانش آموز پس از فعل و انفعالات آموزش هایی که فرا می گیرد، رشد و ترقی که می کند، باید هنگام ترک مدرسه دارای چه ویژگی ها و مشخصاتی باشد که در جامعه به عنوان فردی مسئول و متعهد، اثر بخش و کار آمد بتواند به زیباترین شکل ایفای نقش
کند و اینکه فرد در نهایت با چه دستاوردهایی
می خواهد در جامعه زندگی کند و چه افکار و اندیشه ای


در او شکل گرفته؟ دارای چه ویژگی ها و مختصاتی است و چه رفتارهایی را می توان از او انتظار داشت؟
در اینگونه از بررسی ها می توان مثال بررسی محصولات نهایی در یک بنگاه تولیدی را مطرح نمود که به جامعه تحویل داده می شود، هدف گذاری که یکی از ارکان برنام ریزی است به تبیین ویژگی و مشخصات محصول پایانی می پردازد که باید
ازآغاز فعالیت های آموزشی و تربیتی مد نظر
قرار گرفته شود تا همه مختصات مورد نظر در فراگیری، پرورش یافته و طی دوران تحصیل به نبوغ و شکوفایی مورد نظر برسد.بنابراین باید همه فعالیت‌ها و تلاش‌های آموزشی-تربیتی به تقویت صفات و ویژگی‌های مطلوب و مورد نظر هنگام خروج از نظام آموزشی و حضور در جامعه و آغاز فعالیت‌های اجتماعی بینجامد. همانطور که در نوار تولید در یک موسسه صنعتی، مواد خام در فرآیند تولید با تغییر و تحولات و پذیرش دگرگونی‌ها در نهایت به محصول نهایی مورد نظر ختم می‌شود، یک انسان به عنوان دانش آموز نیز در مدرسه با برنامه ریزی و هدف گذاری‌های مرحله به مرحله باید با فعل و انفعالاتی همراه شود تا منجر به شکوفاسازی تمامی استعداد‌ها و توانایی‌های بالقوع انسان ختم گشته و در نهایت پدیده مورد انتظاری که با همه صفات ویژگیهای مورد نظر به عنوان خروجی کالا در آغاز فعالیت در جامعه انتظار می‌رود بروز و ظهور نماید و چون در هدف‌گذاری‌های انواع مدارس‌ها به عناصر انسانی مورد انتظار برای جامعه فردا تلاش می‌کنیم، پس هر نوع مدرسه به تعلیم و تربیت و قشر خاصی از ملزومات نیروی انسانی جامعه فردا کمک می‌نماید که با یکدیگر کاملا متفاوت می‌باشند. مثلا مدارس فنی و حرفه‌ای به تربیت نیروهای تخصصی و مهندس آچار به‌دست پرداخته و یا مدارس علوم نظری به پرورش افرادی در رشته‌های جامعه شناسی - روانشناسی و فلسفه و علوم تربیتی و... پرداخته و به ترتیب احتیاجات این بخش از جامعه می‌پردازد، یا حوزه‌های علمیه به تربیت مبلغان دینی پرداخته و این‌گونه از احتیاجات را مرتفع می‌نماید و یا دانشگاه‌های علوم پزشکی به تربیت طبیب می‌پردازد و این بخش از نیاز‌های جامعه فردا را تامین می‌کنند. پس همه مدارس هدف گذاری‌هایی به دنبال تعلیم و تربیت دارد که مدلهایی از تفکر‌های خاص و ایده‌پردازان اندیشه‌های ویژه برای جامعه آینده را
فراهم می‌سازد.
هر قدر تنوع مدارس در نظام‌های آموزشی زیاد باشد عناصر انسانی متنوع و متکثر در جامعه فردا در کنار یکدیگر ظاهر می‌شوند، اگر عملکرد مدارس دقیقا منطبق بر اهدافشان باشد قطعا در جامعه فردا ما با انسان‌هایی با افکار متفاوت و متنوع و متکثر مواجه خواهیم شد و این پدیده به وحدت ملی جامعه آسیب جدی وارد می‌سازد امروزه نظام‌های آموزشی برای حاکمیت وحدت ملی و انسجام اجتماعی به آموزه‌های یکسان و واحدی پرداخته و تنوع مدارس را به حداقل ممکن می‌رسانند تا با جامعه همگن و یکسان و یکدست با تفاهم ملی قوی مواج باشند، مثلا ژاپن دو نوع مدرسه دارد مدرسه معمولی و مدرسه نخبگان، حتی کودکان استثنایی آموزش پذیر چون در جامعه فردا قرار است در کنار یکدیگر زندگی کنند در مدرسه می‌آموزند که چگونه یکدیگر را تحمل نمایند.