اجرای طرح دوم خانه‌های نورانی در فضای مجازی



مریم سادات گوشه
خبرنگار


امسال ماه مبارک رمضان حال وهوایش با سال‌های گذشته کمی متفاوت است. اکنون که در شرایط محدودیت تردد هستیم و هنوز با شعار در خانه بمانیم روزهایمان را سپری می‌کنیم روزه داران برنامه‌ها ی خود را از طریق فضای مجازی دنبال می‌کنند. معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برخلاف سال‌های گذشته که شب های رمضان را در نمایشگاه قرآن برگزار می‌کرد حالا دو فاز خانه‌های نورانی را از طریق فضای مجازی برگزار کرده است.
فاز اول از اواسط اسفند ماه تا پایان فروردین و فاز دوم با شروع ماه مبارک رمضان آغاز و هنوز هم ادامه دارد. برنامه‌های متنوعی که فضای خانه را شاد و معنوی می‌کند. مسابقاتی که جوانان و خانواده‌ها را دقایقی با نور قرآن و معرفت آشنا و عجین می‌کند تا روشنای راه زندگی آنها باشد.
مرتضی خدمتکار، مشاور ارتباطات و ساماندهی معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که سال گذشته معاون اجرایی بیست وهشتمین نمایشگاه قرآن بود امسال از طرح‌های جدید این معاونت در ایام ماه مبارک رمضان خبر داد و افزود:«همزمان با شیوع ویروس کرونا در اسفند ماه ستادی در وزارت فرهنگ تشکیل شد و تمامی معاونت ها و واحدهای تخصصی مأمور شدند که برنامه‌های متنوع فرهنگی را برای مدیریت جو روانی جامعه و فرهنگسازی در حوزه مقابله با کرونا پیش‌بینی و دنبال کنند. طبیعتاً ممنوعیت‌هایی برای فعالیت‌های حضوری مطرح بود و پروتکل‌های وزارت بهداشت اجازه فعالیت فیزیکی نمی‌داد.
بنابراین تنها بستر برای اجرای برنامه‌ها فضای مجازی بود. مجموعه‌ها و واحدهایی که از قبل بستر را برای فضای مجازی آماده کرده بودند طبعاً زودتر تجهیزشدند و بقیه هم باید به تبع آن فضا را ایجاد می‌کردند. بنابر این معاونت قرآن از نیمه اسفند ماه مقدمات لازم را برای اجرای برنامه‌ها فراهم کرد.» او در مورد طرح‌های معاونت قرآن در ایام شیوع کرونا به تفصیل اشاره کرد:«یکی از برنامه‌هایی که در قالب بسته فرهنگی قرآنی طراحی شد، طرح خانه‌های نورانی بود.
این طرح بر اساس برنامه‌ریزی‌هایی که شده بود از اول فروردین ماه در بستر شبکه‌های مجازی کار خود را آغاز کرد و ما از همه ظرفیت‌های مجازی استفاده کردیم و تا 31 فروردین ماه به‌صورت مستمر و روزانه برنامه‌های متنوع آموزشی تبلیغی و ترویجی را دنبال کرد. یکی از برنامه‌هایی که در خانه‌های نورانی طراحی شد، مسابقه خانوادگی قرآن و عترت بود که پیش از این سابقه اجرا نداشت و بسیار هم از آن استقبال شد. این مسابقه خانواده محور بود و تمامی اعضای خانواده شرکت می‌کنند. ضمن اینکه از محتواهای معارف قرآنی استفاده می‌کردند و در رقابت سالم فرهنگی هم شرکت می‌کردند و هر شب به 10 نفر جوایزی داده می‌شد و بعد از پایان دوره 30 روزه به 10 خانواده برگزیده هم جوایز نفیسی از طرف معاونت داده شد. درمجموع 310 جایزه در بخش خانوادگی این طرح داده شد.»
او در مورد طرح آموزش الکترونیکی علاقه مندان به فراگیری معارف قرآن و عترت تأکید کرد:«سامانه خوبی از سال گذشته به‌نام ایمانور که متعلق به مؤسسه فرهنگی قرآن وعترت نورالمجتبی(ع) بود با حمایت معاونت این سامانه آموزشی الکترونیکی از قبل تمهید مقدمات کرده بود و محتواها با حضور بهترین استادان برجسته کشور تولید شده بود و افراد در این دوره 30 روزه در قالب طرح خانه نورانی در عین حالی که در خانه مانده بودند، با مراجعه به این سامانه از آموزش های الکترونیکی قرآن و عترت استفاده کردند.»
خدمتکار از جلسات آموزشی زنده برای نوجوانان خبر داد و افزود: «دراین برنامه به‌صورت منظم هر روز از ساعت 16 تا 17 در بستر آپارات برای نوجوانان آموزش تلاوت و روخوانی قرآن با حضور استادان قرآنی برجسته کشوری برگزار می‌شد و استقبال خوبی از سراسر کشور شد. این برنامه فرصت خوبی برای علاقه مندان شهرستانی بود که به‌صورت زنده از حضور استادان برجسته در تالار گفتمان بهره بردند و سؤالات خود را مطرح کردند.» او در پاسخ به اینکه برای کودکان آیا طرحی برنامه‌ریزی شده، تصریح کرد:«متأسفانه در فاز اول این کار برنامه‌ای برای کودکان طراحی نشد. اما برای ادامه مسیر این طرح برنامه‌ای مشخص شد که در ادامه توضیح خواهم داد.»
مشاور ارتباطات و ساماندهی معاونت قرآن و عترت در پاسخ به میزان بودجه این طرح افزود:«برای این پروژه رقمی بالغ بر 200 میلیون تومان پیش‌بینی شده بود و انجام شد. طبیعتاً با توجه به محدودیت‌های مالی در سیستم‌های دولتی تلاش ما این بود که از ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم و هزینه جدیدی بر آن تحمیل نشود. این گونه کارهای فوریتی که درشرایط خاص مثل کرونا به وجود می‌آید از قبل ردیف بودجه مشخص نداشته‌اند. ما با استفاده از ظرفیت‌های موجود وکمک نهادها و مؤسسات مردمی این کار را در فضای مجازی مدیریت کردیم.»
خدمتکار در خصوص پروژه‌های بعد از فروردین و ماه مبارک رمضان افزود:«بعد از پایان فروردین ماه کارگروه ویژه ما در معاونت قرآن و عترت به‌صورت مستمر تشکیل جلسه می‌داد و برنامه‌ریزی می‌کرد و کار سیاستگذاری و راهبردی این فعالیت‌ها در این ایام را به عهده داشت. یکی از کارهایی که انجام شده و بزودی فراخوان آن را منتشر خواهیم کرد جشنواره آثار و محصولات قرآنی ویژه کودکان و نوجوانان است؛ که برای آن 7 محور با 7 موضوع پیش‌بینی شده است. نماز و عبادت، شکرگزاری، مسئولیت پذیری، احترام به والدین، صداقت و... از محورهای این مسابقه هستند. این مسابقه در قالب‌های نقاشی، شعر، کلیپ، دلنوشته، عکاسی و... برگزار می‌شود. افراد می‌توانند آثارشان را در دو گروه سنی 5 تا 10 سال و 11 تا 15 سال به نشانی سایت معاونت قرآن و عترت ارسال کنند. تا هیأت داوران آن را ارزیابی کنند. امیدواریم اختتامیه آن را بعد از اتمام کرونا با حضور همه شرکت‌کنندگان برگزار کنیم. در هر گروه سنی 5 نفر برگزیده پیش‌بینی شده است و درمجموع به 70 نفر از رشته‌های مختلف از طرف معاونت جوایز نفیسی اهدا خواهد شد.»
او در ادامه در خصوص تعامل صدا و سیما با معاونت قرآن افزود: «این جشنواره با مشارکت شبکه پویا تولید محتوا می‌شود و همزمان با جشنواره هم برای تبلیغ و هم ترویج این آموزه‌ها به مرور تولید و پخش می‌شود. برنامه سوم برای خانواده وزارت فرهنگ است که بزودی ظرف چند روز آینده مسابقه‌ای برای آنها در دهه سوم ماه مبارک رمضان اجرا خواهد شد و تمام گروه های سنی از خردسالان تا بزرگسال به‌صورت ویدئو اثر ارسال می‌کنند و هر روز به بهترین آنها جوایز و هدایایی اهدا خواهیم کرد.»  
خدمتکار از برنامه ویژه ماه مبارک رمضان یاد کرد و افزود: «برنامه چهارم ما اکنون به‌صورت ویژه ماه مبارک رمضان خانه‌های نورانی 2 در حال اجراست. با همان محتواهای خانه‌های نورانی یک. و مردم می‌توانند با مراجعه به شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام، آپارات، بله، ایتا و.... هر روز برنامه‌های مختلف را ببینند. سعی کردیم حال وهوای ویژه رمضان
را برای مخاطبانمان حفظ کنیم.ضمن اینکه هدایا و جوایزی هم پیش‌بینی شده که اهدا خواهدشد.»  او در مورد آخرین برنامه معاونت در ماه مبارک رمضان تصریح کرد:«جشنواره چهلچراغ آسمانی با موضوع تولید محتوای قرآنی برای فضای مجازی است و به‌صورت ویدئویی انجام خواهد شد که محدودیت سنی و مخاطب هم ندارد و برای عموم مردم است.»

برش
فضای مجازی و محتوای قرآنی

مردم اکنون از بستر اینستاگرام بسیار استفاده می‌کنند، بخصوص جوانان. چه خوب است که ما هم برای محتواهای معرفتی و قرآنی از این بستر استفاده کنیم. برهمین اساس هر شب یک برنامه زنده با عنوان تلاوت‌های اذان گاهی داشتیم. یعنی20 دقیقه قبل از اذان مغرب هر روز برنامه زنده در اینستاگرام با حضور قاریان ممتاز و بین‌المللی کشور داشتیم.   خدا را شکر استقبال خیلی خوبی شد و یکی از برنامه‌های موفق این طرح بود.