کیاست کنفسیوسی

نگراني واشنگتن از روند پرشتاب رشد اقتصادي چين که متعاقب آن به تحکيم قدرت سياسي و بين‌المللي اين کشور منجر مي‌شود، دونالد ترامپِ ستيزه‌جو را به اين فکر انداخت تا به بهانه جبران کسري تجاري آمريکا، جنگي رواني و تجاري عليه چين راه بياندازد. اکنون اين جدال با بحران کرونا گره خورده‌است. در شرايطي که شيوع و همه‌گيري بحران کرونا، عرصه بين‌المللي را با چالشي فراگير و بي‌سابقه مواجه ساخته، روابط و مناسبات بين‌المللي نيز تحت‌الشعاع اين بحران قرار گرفته و عرصه جديدي از رويارويي و تقابل قدرت‌هاي رقيب را به نمايش گذاشته است؛ تقابلي که به ويژه بين آمريکا و چين از بحث پيرامون منشأ ويروس کرونا شروع شد و تا قطع کمک‌هاي مالي آمريکا به سازمان جهاني بهداشت و نيز تهديد رئيس‌جمهور آمريکا به قطع روابط با چين در روزهاي اخير پيش رفته است. البته مشاجرات لفظي آمريکا و چين مختص دوران کرونا نيست و مسبوق به سابقه است. سال‌هاست که رويکرد بين‌المللي چين بر اساس سياست درهاي باز، بر گسترش رابطه با همه کشورها و پرهيز از هرگونه درگيري استوار شده و حال در بحران اخير نيز، از آنجا که اين کشور براي تامين سرمايه و دانش فني مورد نياز خود به کشورهاي توسعه يافته صنعتي از جمله آمريکا نيازمند است، سياست تنش زدايي چيني نمود بيشتري يافته است. بنابراين، هر چند سخنگوي دستگاه ديپلماسي چين اعلام کرده که آمريکا بايد براي حل اين بحران با چين راه بيايد، اما در عمل به نظر مي‌رسد اين چين است که براي ادامه مسير خود به سمت تبديل شدن به قدرت برتر جهاني، سياست مماشات، صلح طلبي و بازي بر اساس حاصل جمع جبري مضاعف را در پيش گرفته است. اژدهاي شرقي به خوبي به اهميت اين مسأله واقف است که درگير شدن در مشاجرات لفظي، جنگ تجاري، تحريم و قطع روابط، نتيجه‌اي جز توقف روند توسعه ندارد. از اين رو مي‌کوشد با يک کياست کنفسيوسي، شرايط پر تنش موجود را به سمت آرامش سوق دهد و از بحراني شدن روابطش با آمريکا جلوگيري کند. چين از يک زير بناي اقتصادي مستحکم، جمعيتي زياد و پر انگيزه، دولتي يکدست و منضبط و البته برنامه‌اي استراتژيک براي رشد و توسعه برخوردار است و مسير رسيدن به جايگاه قدرت برتر جهاني را براي خود طراحي و ترسيم کرده است، از اين رو در بحران کنوني روابط با آمريکا نيز مي‌کوشد همچون تجربه جنگ تعرفه‌اي، مسيري آرام و کم تنش براي رفع مشکل بيابد و با امتياز دهي و امتيازگيري همزمان، راه رسيدن به برنامه استراتژيک خود را هموار نگه دارد.