روزنامه ابتکار
1399/03/10
آیا روحانی در یک سال باقی مانده از عمر خود با رقبای گذشته خود در قوه مقننه و قضائیه وارد چالش و رویارویی خواهد شد؟
دولت در محاصره رقباالهام برخوردار
بالاخره بعد از کشمکش‌ها و دعواهای درونی جریان اصولگرایی، محمدباقر قالیباف توانست بر صندلی ریاست مجلس شورای اسلامی تکیه بزند و حالا یکی دیگر از رقبای روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۶ رئیس قوه مقننه شده است. یعنی بعد از اینکه ابراهیم رئیسی، رقیب اصلی روحانی ریاست قوه قضائیه را برعهده گرفت، حالا دیگر رقیب او یعنی شهردار سابق نیز در یک سال پایانی عمر دولت تدبیر و امید، ریاست دیگر قوه مهم کشور یعنی مقننه را به دست آورد.
قالیباف که طی این سال‌ها بیشترین حملات را نسبت به حسن روحانی داشته است، حالا در مجلس کاملا یکدست اصولگرایی مقابل روحانی قرار گرفته و از همین حالا گمانه‌زنی‌های زیادی درباره چگونگی تعامل و یا تقابل بین این دو قوه مطرح شده است. برخی معتقدند با توجه به سخنان حسن روحانی در روز افتتاحیه مبنی بر درخواست تعامل از مجلس، خود رئیس‌جمهوری نیز احتمال رویایی این دو در یک سال باقی مانده را داده است. اما در مقابل عده‌ای دیگر می‌گویند همان‌طور که ابراهیم رئیسی، رقیب اصلی روحانی در سال ۹۶، تقابل چندانی با دولت نداشته و شرایط کشور را مناسب رویایی ندانست، احتمالا مجلس شورای اسلامی به ریاست قالیباف نیز همین روند را در پیش بگیرد.
سه رقیب در کنار هم
اصولگرایان اگر چه در انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ نتوانستند از سد روحانی بگذرند و دولت تدبیر و امید با حمایت گسترده اصلاح‌طلبان پیروز انتخابات شد، اما حالا بعد از ابراهیم رئیسی که ریاست قوه قضائیه را بر عهده گرفت دیگر نهاد مهم و قانونگذار کشور را نیز به دست گرفته‌اند تا حلقه ماحصره دولت روحانی تنگ‌تر شود. درواقع اصولگرایان چراغ خاموش حالا نهادهای تاثیرگذار را در اختیار گرفته و دولت روحانی باید در یک سال باقی مانده یا با آنها وارد تعامل شود یا رویارویی داشته باشد. اما این نگرانی بابت رویارویی از کجا نشات می‌گیرد؟
گذری میکنیم بر اظهارات حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ خطاب به رقیب خود شهردار سابق تهران: «آقای قالیباف شما که طرحت همیشه لوله کردن بود و هر وقت به دبیرخانه می‌آمدید می‌گفتید بگذارید من ظرف دو ساعت دانشجویان را لوله می‌کنم. ما اگر جلوی شما نایستاده بودیم که الان همه دانشگاه‌های ما پر از لوله بود.» برخی از کارشناسان و تحلیلگران با توجه به چنین پیشینه‌ای معتقدند شهردار سابق به این راحتی وارد تعامل با دولت نخواهد شد چراکه قالیباف که همچنان سودای رئیس‌جمهوری را در سر دارد و میخواهد از راه بهارستان وارد پاستور شود. بنابراین با نقد دولت تلاش می‌کند پایگاه رای دهنده خود را گسترده کرده و از این فرصت برای رسیدن به آرزوی خود نهایت استفاده را می‌کند همان‌طور که طی این سال‌ها برای ورود به مجلس در همه سفرها و نشست‌های خود همیشه نقد دولت جزو برنامه‌های او بوده است. همچنین با نگاهی به اظهارات برخی از نمایندگان مجلس یازدهم مبنی بر اینکه اگر وارد مجلس شویم در اولین فرصت دولت را به چالش خواهیم کشید و حتی استیضاح دولت نیز به گفته خودشان مدنظرشان است، می‌بینیم که این نگرانی در رویارویی دولت و مجلس چندان هم بی‌مورد نیست.
اما باید دید که دولت در این مقطع در چه جایگاهی قرار دارد و آیا دارای قدرت است؟ دولت تدبیر و امید حسن روحانی از همان ابتدای روی کار آمدن با مشکلات زیادی مواجه بود و به گفته خودش یک ویرانه تحویل گرفت. در ادامه کار خود نیز بعد از خروج آمریکا از برجام و تحریم‌های پیدرپی دولت آمریکا نسبت به کشورمان، شرایط برای دولت هر روز سخت‌تر از دیروز بوده است. همچنین در یک سال باقی مانده شیوع ویروس کرونا باعث شده است که مشکلات اقتصادی و معیشتی که به واسطه تحریم‌ها شدیدتر شود، دوچندان شده است. بنابراین ما در شرایط کنونی با دولتی روبه‌رو هستیم که تقریبا ضعیف شده و همزمان در چند جبهه برای خروج از مشکلات باید بجنگد. قطعا این دولت چندان وقت زیاد و یا توانی برای رویارویی با مجلس یازدهم، به ریاست محمدباقر قالیباف و در آن سو قوه قضائیه ندارد. همان‌طور که پیش از این نیز تلاش کرده است رابطه با قوه قضائیه تعاملی باشد تا تقابلی.
بنابراین قالیباف، رئیس قوه مقننه نیز نمی‌خواهد در چنین شرایطی با رویارویی مقابل دولت روحانی بر حجم مشکلات جامعه بیفزایند. چرا که قطعا با توجه به تحرکات شهردار سابق برای ورود به مجلس و کسب صندلی ریاست کاملا مشخص است که برای انتخابات ۱۴۰۰ برنامه دارد و با استفاده از شرایط پیش آمده میخواهد به آرزوی دیرینه خود برای رسیدن به ریاست قوه مجریه استفاده کند. بنابراین شاید از مقابله با دولت پرهیز کند تا مشکلات جامعه دوچندان نشود. درواقع شرایط کنونی شاید چندان اجازه ندهد رقبای پیشین حالا تلافی گذشته را بکنند. در آن سو دولت روحانی نیز احتمالا همین روند را در پیش بگیرد.
انتخابات اسفندماه ۹۸ از جمله انتخابات‌هایی بود که حضور کم‌رنگی را از سوی جامعه شاهد بودیم. این سطح پایین مشارکت دارای پیامی بود که خود جریان‌های سیاسی کاملا به آن واقف بودند. آنها به خوبی می‌دانند که این سطح پایین مشارکت از عدم اعتمادسازی نسبت به تصمیم‌گیرندگان برای حل مشکلات نشات گرفته بود، بنابراین حالا دامن زدن به اختلافات در شرایطی که کشور درگیر مشکلات زیادی از جمله اقتصادی و معیشتی است نه تنها اعتمادسازی صورت نمی‌گیرد بلکه چالش جدی‌تر ایجاد خواهند کرد. به همین دلیل احتمال می‌رود هم دولت و هم رقبای گذشته او در مقام ریاست دو قوه قضائیه و مقننه تعامل و همکاری را به تقابل و رویارویی ترجیح دهند.
در هیمن راستا برخی از تحلیلگران با اشاره به اینکه تعدادی از نمایندگان مجلس یازدهم از قبل اعلام کرده‌اند که مقابل دولت خواهند ایستاد و تا استیضاح آن پیش خواهند رفت، می‌گویند اینگونه اظهارات معمولا جزو شعارهای زمان انتخابات محسوب می‌شوند و در مجلس دهم نیز چنین افرادی حضور داشتند. آن چیزی که در حال حاضر ارجحیت دارد شرایط خاص کشور است. بنابراین ریاست این مجلس به دست فردی است که قطعا شرایط کنونی کشور او را به سمت تعامل و همکاری با دولت سوق خواهد داد و اجازه نخواهد داد چنین اتفاقی رخ دهد.
با این حال عده‌ای دیگر بر این باورند که حضور پررنگ پایداری‌ها و وزرای دولت احمدی‌نژاد در این دوره از مجلس فضای پوپولیستی را ایجاد خواهد کرد که قطعا منجر به چالش جدی با دولت خواهد شد. این دسته از کارشناسان بر این باورند که جریان اصولگرایی و رقبای گذشته دولت حسن روحانی حالا بهترین فرصت را در اختیار دارند که دیگر قوه مهم از سه قوای کشور را نیز در اختیار بگیرند، بنابراین این سال باقی مانده بهترین فرصت است تا با زدن دولت و مقابله با او زمینه را برای حضورشان فراهم شود. باید منتظر ماند و دید رقبای گذشته دولت در حال حاضر وارد فاز همکاری و تعامل خواهند شد یا نه به حملات خود شدت بیشتری خواهند بخشید؟
سایر اخبار این روزنامه
آیا روحانی در یک سال باقی مانده از عمر خود با رقبای گذشته خود در قوه مقننه و قضائیه وارد چالش و رویارویی خواهد شد؟
محمدعلی وکیلی
راه طی شده اصلاح‌طلبی
«ابتکار» دلیل تاثیرپذیری اقتصاد از سیاست را بررسی کرد
آفت سیاست‌زدگی در اقتصاد ایران
اعضای هیئت رئیسه مجلس یازدهم مشخص شدند
قالیباف بالاخره بر صندلی ریاست یک قوه
رسانه‌ها چگونه با انتخاب کلمات و اصطلاحات می‌توانند در تغییر فرهنگ جامعه موثر باشند؟
سازمان انرژی اتمی:
خبرهای خوشی از صنعت هسته‌ای ایران در راه است
صبوری، اعتماد و عقلانیت الزامات ورود به بازار سرمایه است
بورس، آخرین برگ برنده اقتصاد ایران
ضعف‌های اطفای حریق در جنگل‌ها و مراتع چهار استان جنوبی کشور بررسی شد
سوختن «زاگرس» در آتش کمبود امکانات
حسن روحانی: مردم پروتکل‌های بهداشتی را کامل و دقیق رعایت کنند
دستورات رئیس‌جمهوری درباره مشکل آب غیزانیه و سال تحصیلی آینده
رئیس جمهوری آمریکا فرمان اجرایی محدودیت رسانه‌های اجتماعی را امضا کرد
جدال ترامپ با توئیتر
تاجرنیا:
مجلس جدید شرایط ارتباط با دنیای بیرون را فراهم کند
