۴گام بلند به سوی ايران هوشمند

جلسه پروژه‌هاي پيشران اقتصاد ديجيتال دستاوردهايي به همراه داشت که جملگي آنها را مي‌توان بي‌سابقه و گامي مهم در راستاي جهاني‌شدن اقتصاد ديجيتال ايران دانست. بر اساس اين گزارش، نخستين پروژه افتتاح ‌شده در اين جلسه، مرکز داده‌هاي بزرگ ايرانسل بود. در راستاي تامين زيرساخت‌هاي اطلاعاتي مورد نياز براي ارائه خدمات عمومي در کشور و اجراي تکاليف مندرج در اسناد بالادستي شبکه ملي اطلاعات، شرکت ايرانسل هم‌‌راستا با اهداف و برنامه‌هاي شبکه ملي اطلاعات و در چارچوب سند معماري و طرح کلان اين شبکه نسبت به ايجاد يک مرکز داده بزرگ با استفاده از به‌‌روزترين فناوري‌هاي جهان اقدام کرد. اين مرکز داده 400 رکي، با سرمايه‌گذاري 1100 ميليارد توماني ايجاد شده که ظرفيت مراکز داده کشور را تا 25 درصد افزايش مي‌دهد و در اجراي آن از آخرين فناوري‌هاي روز دنيا استفاده شده است. اين مرکز داده در کلاس مراکز داده مقياس بزرگ قرار دارد و با سرمايه‌گذاري بخش خصوصي آماده بهره‌برداري شده است. با راه‌اندازي اين پروژه يکي از مهم‌ترين ارکان زيرساخت‌هاي شبکه ملي اطلاعات محقق شد و به اين ترتيب گام بلند ديگري در راستاي دستيابي به هدف توسعه محتوا و خدمات داخلي و کسب 70 درصدي سبد مصرفي کاربران برداشته خواهد شد. همچنين با افتتاح اين پروژه بخش مهمي از نيازمندي‌ ارائه‌دهندگان خدمات عمومي به خدمات مراکز داده در شبکه ملي اطلاعات تامين خواهد شد و بخشي از تکاليف دولت در تامين زيرساخت‌هاي اطلاعاتي شبکه ملي اطلاعات به اجرا در خواهد آمد. جلوگيري از خروج اطلاعات از کشور و تامين استقلال در فضاي مجازي از ديگر کارکردهاي اين مرکز بزرگ داده‌اي است.
افتتاح پروژه خدمات ابري
پروژه خدمات ابري زيرساختي دومين پروژه‌اي بود که به دستور رئيس‌‌جمهوري افتتاح شد. خدمات ابري يکي از مهم‌ترين ارکان تامين زيرساخت‌هاي اطلاعاتي کشور و مورد تاکيد در اسناد بالادستي شبکه ملي اطلاعات است. تامين خدمات ابري باکيفيت از مهم‌ترين ملزومات توسعه خدمات داخلي و کسب‌وکارهاي ديجيتال بر بستر شبکه ملي اطلاعات است و اساسا در دنياي امروز توسعه خدمات پايه و کاربردي بدون برخورداري از زيرساخت‌هاي ابري مناسب امکان‌پذير نيست. از اين ‌رو ايجاد استقلال در تامين خدمات ابري مورد نياز کشور ضرورتي راهبردي است. به همين منظور يکي از مراکز  زيرساخت خدمات ابري توزيع‌ شده در برج ميلاد تهران با سرمايه‌گذاري بخش خصوصي افتتاح شد. فاز نخست اين پروژه توسط بخش خصوصي (شرکت آسياتک) با ظرفيت حافظه 100 ترابايت و ظرفيت ذخيره‌سازي 3 پتابايت آماده بهره‌برداري شده و در آينده نزديک فازهاي بعدي آن در شهرهاي مشهد، شيراز و تبريز افتتاح مي‌شود تا تحول بزرگي در ارائه خدمات داده‌اي کشور شکل بگيرد. براي اين پروژه در فاز نهايي، 8500 ميليارد ريال سرمايه‌گذاري خواهد شد که با افتتاح آن دستاوردهاي بسيار مهمي همچون استقلال و خودکفايي در تامين نيازمندي‌هاي کشور به خدمات ابري، حفظ اطلاعات درون کشور، افزايش تاب‌آوري در برابر تحريم‌ها، تامين نيازمندي‌ کسب‌وکارهاي ديجيتال داخلي به خدمات ابري، اجراي بخشي از تکاليف دولت در تأمين زيرساخت‌هاي اطلاعاتي شبکه ملي اطلاعات، جلوگيري از خروج اطلاعات از کشور و اجراي گام ديگري در راستاي تامين استقلال و ايجاد قوت در فضاي مجازي محقق خواهد شد.
بسته حمايتي از استارت‌آپ‌ها


اين طرح با ابتکار سازمان فناوري اطلاعات و همکاري و همراهي صندوق نوآفريني و به ‌منظور حمايت از کسب‌و‌کارهاي فناورانه خرد آماده شده است. بر اساس اين طرح با سرمايه‌گذاري 2500 ميليارد ريالي بخش دولتي و خصوصي (50-50) از شرکت‌هاي مشمول طرح نوآفرين که از شيوع کرونا آسيب ديده‌اند حمايت مي‌شود و به 5000 استارت‌آپ مبلغ 50 ميليون تومان پرداخت خواهد شد.
افتتاح طرح «انتخاب هر ايراني، يک تلويزيون اينترنتي»
چهارمين و شايد مهم‌ترين پروژه که روز پنج‌شنبه به دستور رئيس‌‌جمهوري افتتاح شد «طرح انتخاب هر ايراني، يک تلويزيون اينترنتي» بود. به ‌منظور ارتقاي سهم محتواي داخلي در سبد مصرفي کاربران و افزايش ضريب نفوذ خدمات دسترسي ثابت به شبکه ملي اطلاعات، اين طرح با همکاري سازمان فناوري اطلاعات ايران، مرکز ملي فضاي مجازي، ارائه‌کنندگان خدمات ويدئوي خانگي و ارائه‌کنندگان خدمات دسترسي ثابت به شبکه ملي اطلاعات تهيه شده تا با ايجاد هم‌افزايي و با تامين سامانه‌هاي مورد نياز، هموطنان بتوانند ضمن برخورداري از اشتراک دسترسي ثابت به شبکه ملي اطلاعات از اشتراک يک ‌ماهه رايگان خدمات تلويزيون اينترنتي نيز برخوردار شوند. در اين طرح هر خانواده و حتي هر يک از اعضاي يک خانواده مي‌توانند از طريق اينترنت ثابت خانگي از اشتراک رايگان يک‌ماهه برنامه‌هاي يک تلويزيون اينترنتي بهره‌مند شوند. بر اساس اين طرح هر فرد ايراني که اشتراک تلويزيون اينترنتي نداشته باشد مي‌تواند با استفاده از سامانه ictgifts.ir براي بهره‌برداري از برنامه‌هاي يکي از تلويزيون‌هاي اينترنتي ثبت‌نام کند.
ارزش 2280 ميليارد توماني طرح‌هاي افتتاح‌ شده
ارزش مجموع طرح‌هاي افتتاح ‌شده 2280 ميليارد تومان است که از اين ميان براي افتتاح مرکز داده اقماري شماره يک شبکه ملي اطلاعات شرکت ايرانسل 11000 ميليارد ريال، افتتاح پروژه زيرساخت ابري شبکه ملي اطلاعات شرکت آسياتک 8500 ميليارد ريال، افتتاح طرح حمايتي کسب‌و‌کارهاي ديجيتالي آسيب‌ديده از کرونا 2500 ميليارد ريال و براي طرح انتخاب هر ايراني يک تلويزيون اينترنتي 800 ميليارد ريال سرمايه‌گذاري شده است.
هدف‌گذاري براي رسيدن به 5 ميليون کاربر تلويزيون اينترنتي
وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات، در آيين رونمايي از پروژه‌هاي پيشران اقتصاد ديجيتال تاکيد کرد اقتصاد ديجيتال مي‌تواند جايگزين اقتصاد نفتي شود و با جهش اقتصاد ديجيتال، ايران هوشمند قابل تحقق است. محمدجواد آذري‌جهرمي در آيين رونمايي از پروژه‌هاي «پيشران اقتصاد ديجيتال» ابتدا به تشريح مفهوم اقتصاد ديجيتال پرداخت تا به پاسخ اين پرسش برسد که چرا اقتصاد ديجيتال مي‌تواند جايگزين اقتصاد نفتي شود. او در ادامه به مقايسه سهم اقتصاد ديجيتال از کل اقتصاد جهان پرداخت و با ارائه نمونه‌هاي آماري از کشورهاي آمريکا و چين به استناد گزارش «اقتصاد ديجيتال- آنکتاد 2019» گفت: سهم ايران در هسته اصلي اقتصاد ديجيتال 4 درصد و در کل اقتصاد ديجيتال 5/6 درصد است. به ‌طور متوسط در معيار جهاني سهم اقتصاد ديجيتال نسبت به ‌کل اقتصاد 5/15 درصد است و اين نشان مي‌دهد ايران در حوزه اقتصاد ديجيتال ظرفيت رشد بسيار بزرگي دارد و اين حوزه‌اي است که بايد مورد توجه قرار گيرد و خدمات ديجيتال يکي از مهم‌ترين حوزه‌هايي است که مي‌تواند رشد قابل‌ توجهي داشته باشد که در کنار اين رشد، اشتغال فراواني هم ايجاد مي‌شود. آذري‌جهرمي با اشاره به رشد اقتصادي در حوزه فناوري اطلاعات اظهار کرد: هسته اقتصاد ديجيتال کشور از 23/2 در سال 92 به 4 درصد در سال 98 رسيد؛ اين يعني بخش سخت‌افزار، نرم‌افزار و ارتباطات در مجموع 4 درصد رشد داشته است. در سال 98 هم سهم اقتصاد ديجيتال در GDP تا 5/6 درصد افزايش يافت. اين در حالي است که اين عدد در سال 92، 68/3 درصد بود. اين مقام مسئول در ادامه با برشمردن عوامل مؤثر در موفقيت‌هايي که موجب شد درخت اقتصاد ديجيتال در کشور به بار بنشيند، تشريح کرد: عوامل مؤثر در رشد اقتصاد ديجيتال توسعه ظرفيت هسته شبکه ملي اطلاعات از 680 گيگابيت بر ثانيه در سال 1392 به 18 هزار گيگابيت بر ثانيه در سال 1398 و افزايش ظرفيت ارتباطات بين‌الملل از 130 گيگابيت بر ثانيه در سال 1392 به 4500 گيگابيت بر ثانيه در سال 98 بود. وزير ارتباطات همچنين افزود: در اين سال‌ها متوسط سرعت دسترسي مشترکان سيار به شبکه ملي اطلاعات از 218/0 مگابيت بر ثانيه در سال 92 به 10 مگابيت بر ثانيه و متوسط سرعت دسترسي مشترکان ثابت به شبکه ملي اطلاعات از 256/0 مگابيت بر ثانيه در سال 92 به 2/6 مگابيت بر ثانيه در سال 98 رسيد. وي تاکيد کرد: از سوي ديگر پوشش دسترسي پرسرعت مشترکان روستايي به شبکه ملي اطلاعات از صفر درصد در سال 1392 به 89 درصد در سال 1398 رسيد. همچنين ظرفيت مراکز داده شبکه ملي اطلاعات از 210 رک فعال در سال 92 به 1830 رک فعال در سال 1389، نسبت پيک مصرفي ترافيک داخلي به پيک مصرفي ترافيک بين‌الملل در سبد مصرفي کاربران از 10 درصد در سال 92 به 55 درصد در سال 1398 و تعداد اپليکيشن‌هاي ايراني فعال از 483 در سال 92 به 345 هزار ايپليکيشن در سال 98 رسيد. آذري‌جهرمي ادامه داد: همه اين عوامل باعث شد تا اقتصاد ديجيتال در کشور روند رو به رشدي داشته باشد، طوري ‌که در سال 97 به دليل وجود چالش‌هاي اقتصادي از جمله تحريم‌هاي ظالمانه نرخ رشد بهره‌وري کل اقتصاد منفي 12/6 درصد بود، اما نکته جالب ‌توجه اين است که بخش ارتباطات و فناوري اطلاعات با رشد 5/13 درصدي در همين سال مواجه شد و نرخ رشد ارزش‌افزوده بخش آي.سي تي 3/31 درصد شد؛ يعني بيش از اهداف برنامه ششم توسعه، رشد اين حوزه تحقق پيدا کرد. اين در حالي است که نرخ رشد ارزش‌افزوده کل اقتصاد منفي 7/3 درصد بود. او با تاکيد بر اينکه همه اين عوامل نشان داد اقتصاد ديجيتال بهترين جايگزين براي اقتصاد نفتي و برون‌رفت از مشکلات کنوني است، يادآور شد: همه اين پيشرفت‌ها در بستر شبکه ملي اطلاعات پيگيري و اجرا شده و مي‌شود. در کشوري که از ظرفيت نيروي جوان خلاق برخوردار است که 17 درصد آنها وابسته يا غير وابسته فارغ‌التحصيل حوزه فناوري اطلاعات هستند، هسته اقتصاد ديجيتال رشد کرده است. از آنجا که تحت ‌فشارهاي بين‌المللي هستيم، چاره‌اي جز بهره‌وري نداريم و يکي از ابزارهاي مهم بهره‌وري فناوري اطلاعات است. بنابراين مي‌توانيم اقتصاد ديجيتال را راه‌حلي براي جايگزيني اقتصاد نفتي بدانيم. اين مقام دولتي در ادامه و پس از تشريح مدل مفهومي مصوب شبکه ملي اطلاعات و وظايف وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات در پيگيري شبکه ملي اطلاعات و همچنين اقدامات وزارت ارتباطات در رشد و توسعه اقتصاد ديجيتال، به تشريح پروژه‌هاي قابل ‌افتتاح پرداخت و بيان کرد: اکنون 4 افتتاح عمده براي پيشران اقتصاد ديجيتال داريم. مرکز داده اقماري شبکه ملي اطلاعات با ايجاد 407 رک ظرفيت جديد و افزايش 25 درصدي ذخيره‌سازي مرز داده شبکه ملي با سرمايه‌گذاري 11 هزار ميليارد ريالي بخش خصوصي افتتاح مي‌شود. با راه‌اندازي اين پروژه يکي از مهم‌ترين ارکان زيرساخت‌هاي شبکه ملي اطلاعات محقق شد و گام بلند ديگري در راستاي دستيابي به هدف توسعه محتوا و خدمات داخلي و کسب 70 درصدي سبد مصرفي کاربران برداشته خواهد شد. وزير ارتباطات اضافه کرد: همچنين در راستاي توسعه زيرساخت ابري شبکه ملي اطلاعات با سرمايه‌گذاري 8500 ميليارد ريالي بخش خصوصي پروژه زيرساخت ابري شبکه ملي اطلاعات افتتاح مي‌شود که يکي از مهم‌ترين ارکان تامين زيرساخت‌هاي اطلاعاتي کشور و مورد تاکيد در اسناد بالادستي شبکه ملي اطلاعات است. زيرساخت ابري، توانايي ارائه خدمات متنوع ابري به توليدکنندگان محتواي داخلي را دارد و امکان خودکفايي در خدمات ابري و افزايش تاب‌آوري توليدکنندگان محتواي داخلي در برابر تحريم‌هاي ظالمانه را فراهم مي‌کند. آذري‌جهرمي در ادامه با اشاره به پروژه بعدي خاطرنشان ساخت: پروژه بعدي طرح بزرگ «هر ايراني، يک تلويزيون اينترنتي» با کارفرمايي شرکت‌هاي اينترنتي و شرکت‌هاي ارائه‌کننده خدمات VOD و با سرمايه 800 ميليارد ريالي بخش خصوصي است. به ‌منظور ارتقاي سهم محتواي داخلي در سبد مصرفي کاربران و افزايش ضريب نفوذ خدمات دسترسي ثابت به شبکه ملي اطلاعات، اين طرح با همکاري سازمان فناوري اطلاعات ايران، مرکز ملي فضاي مجازي، ارائه‌کنندگان خدمات ويدئوي خانگي و ارائه‌کنندگان خدمات دسترسي ثابت به شبکه ملي اطلاعات تهيه ‌شده تا با ايجاد هم‌افزايي و با تامين سامانه‌هاي مورد نياز، هموطنان بتوانند ضمن برخورداري از اشتراک دسترسي ثابت به شبکه ملي اطلاعات، به خدمات تلويزيون اينترنتي نيز دسترسي داشته باشند. وي تصريح کرد: هدف‌گذاري تعيين ‌شده در اين پروژه رسيدن به 5 ميليون مشترک فعال تلويزيون اينترنتي تا پايان سال 99 و ارتقاي سهم محتواي داخلي بر بستر شبکه ملي اطلاعات است. براي اينکه اين طرح‌ها اثرگذار شود و در راستاي حمايت از فعالان حوزه فناوري اطلاعات، امروز به 5000 شرکت عضو نوآفرين بسته حمايتي به ارزش 50 ميليون تومان تقديم مي‌شود. آذري‌جهرمي در پاسخ به سؤال رئيس‌‌جمهوري درباره رقم سرمايه‌گذاري کل پروژه‌ها توضيح داد: ارزش مالي اين پروژه 2280 ميليارد تومان است که عمده اين سرمايه‌گذاري توسط بخش خصوصي انجام ‌گرفته است. وزير ارتباطات در پايان از اينکه تا انتهاي سال وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات در راستاي تکميل شبکه ملي اطلاعات و توسعه اقتصاد ديجيتال 10 پروژه بزرگ ديگر را در دست افتتاح دارد که در مناسبت‌هاي مختلف از آنها رونمايي مي‌شود، سخن گفت.
چند نکته درباره طرح بسته حمايتي کسب‌وکارها
رشد اقتصاد ديجيتال اگر يک جنبش کارآفريني و نوآوري در کشور ايجاد کرده است به دليل زيرساخت‌ها و کاهش موانع توسعه استارت‌آپ‌هاست.
دو افتتاح پيشين بخشي از زيرساختي هستند که امکان حمايت از شرکت‌هاي نوپا، کوچک و هسته‌هاي نوآوري کوچک را نيز به همراه دارد؛ زيرساختي که امکان به ثمر نشستن خلاقيت‌ها را تسهيل مي‌کند.
در مسير توسعه کسب‌‌و‌کارها دغدغه‌ها و مشکلات زيادي وجود دارد ولي تلاش دولت آن است که اين دغدغه‌ها تنها براي پياده‌سازي خلاقيت وجود داشته باشد و نه در برابر تحرک‌ها يا موانع دولت‌ساخته يا حتي منابع مالي و غيرمالي. البته مسير توسعه براي هر کسب‌وکاري متفاوت است، اما مشکلات راه توسعه اغلب مشابه است.
در اين طرح تلاش شده تا يک بسته حمايتي يا به زبان ديگر يک توشه راه براي کسب‌وکارها آماده شود.
در اين طرح هر شرکت نوآفرين، يعني هر شرکتي که در ابتداي مسير رشد است و بيشتر از هر چيز ايده دارد، مي‌تواند از خدماتي به صورت رايگان و تخفيف‌دار بهره بگيرد.
در اين طرح شرکت‌هاي استفاده‌کننده از خدمات مي‌توانند در يک بازار رقابتي به انتخاب تامين‌کننده خدمات خود اقدام کنند. به اين ترتيب همکاري دولت نيز با گروه‌ها يا شرکت‌هايي خواهد بود که خدمت بهتري را ارائه مي‌دهند و هر کس خدمت خوبي ارائه ندهد به خودي خود از بازار حذف مي‌شود. به اين ترتيب منابع حمايتي دولت به صورت بهينه هم به کسب‌وکارهاي کوچکي که نياز دارند و هم به کسب‌وکارهاي بزرگي که خدمت بهتر ارائه مي‌دهند، تخصيص مي‌يابد.
فهرست اين خدمات و نحوه استفاده از آن در سايت Irannoafarin.ir ÂãÏå ÇÓÊ.
طرح انتخاب هر ايراني يک تلويزيون اينترنتي
مردم مانند هر نياز عمومي ديگري، به محصولات و خدمات فرهنگي نيز نياز دارند. قدرت دنياي امروز، قدرت فرهنگي و قدرت گفتمان‌سازي است. يکي از ابزارهاي اين قدرت نيز رسانه‌هاي مدرن پخش محتواي ديداري و شنيداري است.
امروز حدود 8/1 ميليون نفر مشترک فعال با پرداخت حق عضويت و حدود 3 ميليون بيننده بدون پرداخت حق عضويت، استفاده از سامانه‌هاي ديداري و شنيداري اينترنتي را تجربه مي‌کنند.امروز در دنيا 70 درصد ترافيک داده را پخش ويدئو، پادکست و موسيقي تشکيل مي‌دهد؛ در حالي که در ايران اين ميزان 20 درصد است. به همين دليل توليد محتوا اصلي‌ترين چالش فعلي شبکه ملي اطلاعات است. ضعف در توليد محتواهاي جذاب و کاهش آزادي عمل توليدکنندگان محتوا باعث شده سهم ترافيک داخل به اندازه‌اي که ظرفيت زيرساختي براي آن مهيا شده، رشد نکند. زيرساخت فعلي شبکه ملي اطلاعات با ظرفيتي بيش از 14 برابر ميزان مصرف فعلي شهروندان تهيه شده است.
توسعه سيستم‌هاي پخش فيلم، تلويزيون و صوت هم اندازه بازار اقتصاد ديجيتال را افزايش مي‌دهد، هم صرفه اقتصادي در توسعه زيرساخت توسط بخش خصوصي را بالا مي‌برد و هم پاسخي است براي نياز فرهنگي مردم. اکنون ماهانه حدود 7 ميليارد دقيقه از سرگرمي شهروندان ايراني از طريق همين سامانه‌ها پاسخ داده مي‌شود که اميدواريم با اجراي اين طرح تا انتهاي سال اين رقم با رشد 100 درصد روبه‌رو شود.
اين طرح از منظري ديگر، سياست کليدي حمايت از هنر و هنرمند است، چون بازارسازي مي‌کند و بازار تئاتر، سينما و موسيقي را گسترش مي‌دهد که اين يعني افزايش مخاطب هنر و هنرمند.
با توجه به ضريب نفوذ دسترسي به اينترنت که به 90 درصد رسيده است، با همکاري مرکز ملي فضاي مجازي و سازمان تنظيم مقررات در اين طرح به هر مشترک داراي اينترنت ثابت، هديه يک ماه تجربه استفاده از سامانه‌هاي ويدئويي و تلويزيوني تقديم مي‌شود.
در اين طرح بازار اين حوزه اقتصادي-‌فرهنگي تا انتهاي سال 2 برابر خواهد شد.