الکاظمی عبرت می گیرد ؟

مسیر پر فراز و نشیب تحولات عراق  این روزها به یک گردنه حساس و خطرناک رسیده است. حکومت عراق با طرف آمریکایی گفت وگو یا مذاکراتی را به اجرا گذاشته که مبنای اصلی آن مصوبه پارلمان عراق و مطالبه حکومت وقت این کشور در خصوص الزام به خروج نیروهای نظامی آمریکایی از پایگاه‌های آن ها در این کشور است.این گفت وگوها را می توان ازجهات مختلفی مانندزمینه‌ها ،موانع ،پیامدها و...بررسی کرد اما نگارنده بنا دارد مسئله مهمی که در پیوند با گفت وگوها اهمیت می یابد،یعنی مسئله شخص الکاظمی،نخست وزیر عراق را مورد تحلیل قرار دهد.چندی پیش،بقایای داعش و ناآرامی‌های منطقه‌ای از سوی پژوهشگران اندیشکده آمریکایی رند دو عاملی دانسته شد که در منطقه امنیت ملی آمریکا را با تهدید مواجه می‌کنند.یکی از راه هایی که رند برای مقابله با داعش پیشنهاد کرد بازسازی دولتی بود که به جای ایجاد مانع در برابر مطالبات آمریکا، واشنگتن را به عنوان هم‌پیمانی راهبردی تلقی کند. به نظر می‌رسد این راهبرد بلندمدت ایالات متحده در عراق مد نظر مذاکره‌کنندگان آمریکایی خواهد بود؛ راه حلی که بیش از هر چیز نیازمند فعال‌سازی قدرت نرم نزدیک به ایالات متحده است؛جالب این جاست که با رصد مقالات الکاظمی در المانیتور می توان پی برد که رویکرد وی  به سیاست‌های بلندمدت آمریکا نسبت به عراق نزدیکی بسیاری دارد؛ عراقی که آمریکا را به عنوان هم‌پیمان شماره یک خود بپذیرد.افزون بر این باتوجه به گزارش اخیر گروه آینده عراق به رهبری رایان کروکر به نظر می‌رسد آن چه روی میز مذاکره آمریکا و عراق قرار می‌گیرد، می‌تواند بر اساس مطالبه پارلمان عراق، گونه‌ای محدود شدن حضور فیزیکی نیروهای آمریکایی باشد که به قدرت نرم و مشروعیت طولانی‌مدت رابطه آمریکا و عراق لطمه زده است تا استقلال و قدرت نخست‌وزیر نزدیک به سیاست‌های آمریکا را به عنوان راهبرد بلندمدت واشنگتن در عراق تثبیت کند.همه این ها در حالی است که اساساً بسیاری ازگروه‌های سیاسی شیعی عراق با نخست‌وزیری الکاظمی به این دلیل موافقت کردند که وی مانع از شکل‌گیری فشار اقتصادی آمریکا علیه عراق به دلیل ارتباط با ایران شود. در تصویری که از جلسه مکلف شدن الکاظمی در همان زمان منتشر شد، هادی العامری، عمار حکیم،  فالح فیاض و ... حضور داشتند و العامری حتی ساعتی پس از این جلسه، به صراحت و با افتخار به این که «الکتلة الأکبر» به حق خود برای معرفی گزینه نخست‌وزیری رسیده است، از الکاظمی حمایت کرد. اما رفته رفته اقداماتی در جهت تضعیف و به حاشیه راندن جریان مقاومت انجام و در دولت وی  مشاهده  شد.در ابتدا‏ با الزام به قطع ارتباط وابستگان به الحشد الشعبی از چارچوب های سیاسی و حزبی و اجتماعی،۴ تیپ وابسته به مرجعیت از الحشد الشعبی جدا شد که به باور بسیاری از تحلیل گران به معنای مشروعیت زدایی از گروه های وابسته به ایران بود.همزمان تلاش هایی صورت گرفت تا وابستگی عراق به برق ایران قطع شود و همین وابستگی به اردن، عربستان و ترکیه به وجود آید، وابستگی که مسلما مطلوب آمریکاست.حالا نیزدفاتر بسیاری از گروه های زیر مجموعه الحشد‌الشعبی زیر سایه تولد دوباره داعش و استعفای«هادی العامری» از پارلمان تعطیل شده است. گزارش های تایید نشده ای نیز از ایجاد موانع ویزایی برای ورود مقام های ایرانی به عراق به ویژه سردار قاآنی منتشر شد. بی دلیل نبوده است که بنیاد صهیونیستی جینسا با بررسی تحولات بیان کرده است: «ممکن است دولت الکاظمی شانس مجددی برای برقراری ارتباط با بغداد و کاهش نفوذ ایران در این کشور باشد. با به دست آمدن این شانس مجدد باید مشروعیت‌زدایی و منزوی کردن نیروهای بسیج مردمی مورد حمایت ایران از بقیه نیروهای مسلح عراق در دستور کار قرار بگیرد.»اما بد نیست که مصطفی الکاظمی از جملات اخیر حیدر العبادی عبرت بگیرد تا در کنش و تعامل خود با ایالات متحده آمریکا، با خطای استراتژیک مواجه نشود. واقعیت مسلم این است که آمریکا هیچ دوستی با هیچ شخص و جناح سیاسی در عراق ندارد و آن‌چه که راهبرد این کشور را در عراق پیش می‌برد، استفاده ابزاری از اشخاص در مسیر تحقق خواسته‌های خود است.حیدر العبادی به تازگی در گفت‌وگو با برنامه «بتوقیت العاصمه» (به وقت پایتخت) که از شبکه خبری «العهد» عراق پخش شد،در بخشی از افشاگری مهم خود تاکیدکرد: «آن زمان که داعش به عراق حمله کرد، آمریکا هیچ کمکی حتی یک دلار هم به عراق نداد. آمریکا اگر در ازای کاری که می‌کند چیزی دریافت نکند، به عراق کمک نخواهد کرد.» در واقع آن‌چه اکنون حیدر العبادی به سیاستمداران عراقی درباره آن هشدار می‌دهد این است که در ابتدای امر هیچ‌گاه نباید به سیاست‌ها و وعده‌های آمریکا اعتماد داشته باشند. کنش آمریکا در عراق بعد از 2003 نشان می‌دهد که هیچ‌گاه حاکمیت و منافع ملی عراقی‌ها برای واشنگتن اهمیت نداشته و در مقاطع مختلف، این کشور توطئه‌هایی را برای پیشبرد سیاست‌های خود در پیش گرفته است.افشاگری ضدآمریکاییِ نخست‌وزیرسابق، درس‌ و عبرت‌ برای نخست وزیر کنونی می شود؟