معیارهای درجه‌بندی طراحان مد و لباس بررسی شد مد دیزاینری یا خیاط‌باشی؟

گروه فرهنگ و هنر – شاید در گذشته لباس تنها چیزی برای مصون نگه داشتن افراد از سرما، گرما، حشرات، آفتاب و... بود اما در دنیای مدرن امروز لباس کارکردهایی فراتر از این‌ها دارد. نوع پوشش ما می‌تواند رازهای درون‌مان را مشخص کند، می‌تواند نشان بدهد از چه شخصیتی برخورداریم به چه می‌اندیشیم، خصوصیات شخصیتی‌مان چگونه است. در دنیای مدرن امروز چگونگی طراحی یک لباس، یک مهارت است و درجه‌بندی آن‌ها می‌تواند نشان‌دهنده میزان مهارت و تخصص‌شان باشد اما به شرطی که این درجه‌بندی بر طبق اصولی مشخص باشد.
مد و پوشاک نمادی از وضعیت اجتماعی و اقتصادی جوامع هستند و طراحی مد، هنر استفاده از طراحی، زیبایی‌شناسی یا زیبایی طبیعی برای خلق پوشاک و زیورآلات است، طراحی مد متاثر از نگرش‌های اجتماعی، فرهنگ‌ها و جوامع مختلف بوده و به اندازه همین تفاوت‌ها دارای تنوع بالایی است. طراحان مد با تلاش برای طراحی لباس‌های زیبا و باب طبع جامعه سعی در ارضاء تمایل مصرف‌کنندگان دارند.
طراحان مد تلاش می‌کنند تا لباسی که طراحی می‌کنند تابعی از زیبایی و دل‌انگیزی باشد، آن‌ها باید در نظر داشته باشند که هر نوع لباسی چه مخاطبی دارد و همچنین درچه موقعیتی پوشیده می‌شود. آن‌ها برای انجام این مهم محدوده‌ای وسیع از مواد و ترکیبات آن و همچنین طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها، الگوها و سبک‌ها را در اختیار دارند. با وجود اینکه لباس‌های روز و معمولی بیشترین میزان لباس‌های مصرفی را تشکیل می‌دهند و در محدوده سبک‌های قراردادی متداول و مرسوم قرار دارند، لباس‌های رسمی و لباس‌های شب که برای مراسم خاص و مهمانی‌ها استفاده می‌شوند نیز مطلوب هستند و مخاطبان خاص خود را دارند.
امروزه در سرتاسر دنیا طراحان مد و لباس زیادی مشغول فعالیت هستند اما این افراد در طول یک طیف دسته‌بندی می‌شوند. برای اینکه بتوان تشخیص داد کدام طراح از دیگری برتر است، در دنیا درجه‌بندی‌های مختلفی برای سنجش مهارت آن‌ها وجود دارد. به تازگی سیده مرضیه شفاپور، دبیر کارگروه ساماندهی مد و لباس از تصمیم برای درجه‌بندی طراحان لباس خبر داده است. او ضمن بیان این خبر هدف از این کار را نه حذف برخی طراحان بلکه ایجاد سکوی پرتابی برای طراحان تازه کار و نوآموز دانسته است. در بهمن ماه سال گذشته او در همین ارتباط گفته بود: «آموزش‌های کوتاه‫مدت و بلندمدت در دستور کار ما قرار داد. آموزش‌های کوتاه‫مدت برای افرادی که تجربه عملی در حوزه مد و لباس دارند ولی تحصیلات آکادمیک ندارند، برگزار می‌شود تا با کسب مدرک از این دوره‌ها بتوانیم درجه هنری به این گروه از هنرمندان اعطا کنیم. آموزش‌های ضمن خدمت هم توسط گروه‌های متخصص به صورت ورکشاپ برگزار می‌شود و مدارک صادر شده برای شرکت‌کنندگان در ارتقای فنی و درجه‌بندی توانمندی هنرمندان تاثیرگذار خواهد بود. تصمیم داریم این امکان را فراهم کنیم که طراحان نیز مانند سایر حرفه‌ها دارای درجه‫بندی و گرید تخصصی شوند که یکی از شاخص‌های ارتقای این گرید حضور و موفقیت طراحان در جشنواره‌های ملی خواهد بود».


اما پرسش این است که آیا استانداردهای لازم برای تحقق این امر در اختیار مجریان آن قرار دارد یا خیر؟ آیا معیارهای اصولی برای سنجش کار طراحان پیش‌بینی شده است یا قرار است سلیقه شخصی آن‌ها را قضاوت کند؟
اکرم بایه، طراح لباس و مدیر موسسه مد و لباس طراحان «رخت تن»، با اشاره به این که درجه‌بندی طراحان مد و لباس ایرانی امری حیاتی و در عین‌ حال پرمخاطره است بیان کرده است: در این مسیر باید مراقب باشیم تا کلمه طراح لباس دچار مسئله نشود چراکه در همین شرایط موجود هم هستند افراد بسیاری که به ‌اشتباه خود را طراح لباس معرفی می‌کنند، اما به‌هیچ‌عنوان در تعریف این رسته قرار نمی‌گیرند، کما اینکه بسیاری از آن‌ها به ‌اشتباه وارد بازار کارشده و با اندکی اشراف بر هنر گرافیک، به استخدام تولیدکنندگان و صاحبان برند درآمده‌اند.
طراحی استانداردهای لازم برای تعیین سطح طراحان مد و لباس یک ضرورت و نیاز است و اگر می‌خواهیم پس از اجرایی شدن این طرح با حداقل گله‌‌ها مواجه باشیم لازم است بر اساس استانداردهای کارشناسی شده و در ادامه برگزاری آزمونی جامع و سراسری این جریان را رقم زنیم.
او افزود: مولفه‌های انتخاب افراد برای قرار گرفتن در درجات مختلف از شیوه عملیاتی شدن آن موضوع هم مهم‌تر است و مادامی‌که تئوری لازم برای این جریان با توجه به جمعیت بالای طراح لباس در سراسر کشور وجود نداشته باشد، نتیجه به شکل حرفه‌ای و اصولی حاصل نخواهد شد.
همچنین فرشته کیاوش، طراح لباس، مدرس دانشگاه، عضو هیئت ‌علمی دانشگاه علم و فرهنگ و از اعضای هیئت‌ مدیره انجمن طراحان لباس و پارچه ایران درباره روند اجرای طرح درجه‌بندی طراحان مد و لباس از سوی کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور در گفت‌وگویی در‫این‫باره گفت: گاهی اوقات طرح یک موضوع جدید از سوی افراد مختلف در فضای مد و لباس کشور می‌تواند به یک جریان سازی و ایجاد جو روانی منتج شود، اما نکته اینجاست که پرداختن به این موضوعات قرار است از چه مسیرهایی میسر ‌شود و برای اجرای دغدغه‌مند آن تا چه میزان لازم است هوشمندی به خرج داد.
او ادامه داد: در شرایط کنونی، طرح درجه‌بندی طراحان مد و لباس کشور در وهله نخست این پرسش را در اذهان ایجاد کرده است که این ایده بر چه اساسی جامه عمل می‌پوشد و چه کسانی و بر اساس چه معیارهایی قرار است مجری این طرح باشند.
کیاوش با تاکید بر این‫که پیش از اجرای طرح درجه‌بندی طراحان مد و لباس باید به ده‌ها پرسش موجود در ارتباط با کیفیت اجرای این طرح از سوی نهاد متولی پاسخ داده شود، افزود: شاید انتخاب معیارهای سنجش، ساده‌ترین بخش ماجرا باشد اما واقعیت اینجاست که نظارت بر اجرای درست طرح از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و نظر به وسعت و پراکندگی جامعه طراح مد و لباس در کشور، این که چه افرادی در این طرح سنجشی قرار می‌گیرند، خود به‌تنهایی یکی از موضوعات موردبحث خواهد بود.
این طراح لباس و مدرس دانشگاه در ادامه بر لزوم همراهی طراحان مطرح جهانی در روند اجرای این طرح اشاره کرد و گفت: واقعیت این است که تعداد افراد صاحب‌نظر در ارتباط با این بحث محدود است و بر همین اساس لازم است این جریان بر پایه یک الگوی استاندارد جهانی و در سایه همراهی طراحان جهانی پیش رود.
کیاوش افزود: جامعه طراح مد و لباس در گروه‌ها و رسته‌های گوناگون با تکیه‌بر هنر و فن خود تلاش کرده‌اند در سالیان اخیر به پیشرفت ایران در حوزه مد ایرانی، اسلامی و تا اندازه اندکی جهانی کمک کنند و اگر اجرای طرح درجه‌بندی افراد در این جامعه بخواهد منجر به اجحاف در حق افرادی شود، بهتر است که به جای اجرای چنین طرح فرسایشی، تلاش نهادهای دولتی به سمت احقاق حقوق این افراد سوق داده شده و قول ایجاد ارتباط میان طراحان با تولیدکنندگان و صنعتگران از مسیر این افراد محقق شود.
به‌هر حال نمی‌توان انکار کرد که رتبه‌بندی نوعی مقیاس‌گذاری برای تضمین کیفیت عملکرد افراد و دفاع از حقوق مخاطبان است و هرگونه برخورد احساسی و غیرحرفه‌ای در آینده نه‌چندان دور اثرات مخرب بسیاری را به دنبال خواهد داشت. اما طرح موضوع درجه‌بندی طراحان مد و لباس در ایران و به‌تبع آن سایر فعالان این عرصه به‌ویژه در بستر موسسات، مزون‌ها و خانه‌های مد آنجایی قابل‌پذیرش خواهد بود که این روند بر اساس آزمونی استاندارد و مبتنی بر تمام شاخص‌های سنجش، طراحی شود که پروسه‌ای زمان‌بر خواهد بود و بر اساس چنین خط تفکری، رفتن راه صدساله در یک ‌شب را به‌ کلی باید در ارتباط با این موضوع خاص به دست فراموشی سپرد.
سایر اخبار این روزنامه
معیارهای درجه‌بندی طراحان مد و لباس بررسی شد مد دیزاینری یا خیاط‌باشی؟ ژوبین صفاری اگر دیرگویی چه غم؟ در روزهای گذشته خبر فروش نوزادان در شبکه‌های اجتماعی واکنش افکار عمومی را به دنبال داشته است پس از 117 روز اتفاق می‌افتد سلام دوباره ایران به فوتبال جانشین فرمانده انتظامی تهران بر لزوم انتقال گرمخانه‌ها و شلترها به بیرون از شهر تهران تاکید کرده است آیا شوک ارزی واقعا کوتاه‌مدت و مقطعی است؟ اعتماد عمومی در گرو وعده‌ها انتقادهای مردمی و هجمه‌های مجلس، رئیس‌جمهوری را وادار به توضیح شرایط و برنامه‌های آینده کرده است روسیه در آستانه برگزاری یک همه‌پرسی تاریخی است با پوتین تا سال ۲۰۳۶ رئیس مجلس یازدهم به روابط خارجی اهمیت ویژه می‌دهد؟ دیپلماسی مجلسی قالیباف رئیسی در آیین رونمایی سامانه‎های جدید الکترونیک قضایی: هدف ما در هوشمندسازی قوه قضائیه افزایش رضایت و اعتماد عمومی است ریٔیس سازمان بازرسی کل کشور خبر داد سامانه گزارشگران فساد طراحی میشود