روزنامه ابتکار
1399/04/05
آیا شوک ارزی واقعا کوتاه‌مدت و مقطعی است؟ اعتماد عمومی در گرو وعده‌ها
کیمیا نجفیدلار این روزها روی مدار صعود قرار گرفته و این جهش قیمتی چالش‌های زیادی را برای دیگر بازارهای اقتصادی به وجود آورده است. در این میان هنگامی که از دلیل جهش بی‌سابقه نرخ ارز پرسیده میشود کارشناسان و تحلیلگران نظرات متفاوتی را مطرح می‌کنند. افزایش قیمت ارز به دلیل بالا رفتن پایه پولی، بسته‌شدن مرزها به دلیل شیوع کرونا و بازنگشتن ارزهای صادراتی از جمله دلایلی است که تحلیلگران به آن اشاره دارند و معتقدند که نزدیک شدن نرخ دلار به مرز 20 هزار تومان تبعات تورمی برای اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت و باید هرچه زودتر راهکاری برای به آرامش رساندن بازار در دستور کار قرار داد.
«شوک ارزی اخیر مقطعی و کوتاه‌مدت است» این واکنش رئیس‌جمهوری و رئیس کل بانک مرکزی نسبت به افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر است. درپی افزایش نرخ ارز در بازار، رئیس‌کل بانک مرکزی گفت که نوسانات بازار ارز کوتاه‌مدت و مقطعی بوده و اگر این نوسانات بلندمدت باشد حتما با ارزپاشی در بازار دخالت می‌کنیم و اجازه نمی-دهیم از نرخ ارز مناسب فاصله بگیریم. این در حالی است که رئیس‌جمهوری نیز در جلسه اقتصاد مقاومتی به افزایش قیمت ارز واکنش نشان داد با تاکید بر اینکه نوسانات اخیر در بازار ارز و شوک ایجادشده دلیل و ریشه بنیادی اقتصادی ندارد، گفت: «شوک ایجاد شده در بازار ارز موقت و گذرا بوده و ریشه و دلیل بنیادی اقتصادی ندارد و باید تعادل به بازار ارز برگردد. برخی تحرکات و عملیات روانی در عرصه بین‌المللی علیه ایران و همچنین ایجاد یک نگرانی غیرواقعی در بین مردم از عوامل اصلی آشفتگی و نوسانات اخیر در بازار ارز است. مطمئن‌ترین راه برای آرامش بازار ایفای تعهد صادرکنندگان برای برگشت ارز به چرخه اقتصاد و مدیریت بانک مرکزی در فضای آرام و باثبات بازارها است.»
اگر وعده‌ها محقق نشود، اعتماد عمومی صدمه خواهد دید
وعده برای سامان گرفتن بازار ارز در حالی داده میشود که بسیاری از کارشناسان معتقدند بازار درگیر مسائل پیچیده‌ای است و تنها با حل چند مشکل نمی‌توان بازار را به شرایط قبل بازگرداند. به گفته آنها از آنجایی که نرخ ارز روی قیمت کالا‌های مختلف اثر مستقیمی دارد، کاهش و یا افزایش آن بسیار حائز اهمیت است. بنابراین برای مدیریت بازار باید به دنبال سیاستی کارآمدی بود. دولت در سال‌های اخیر تلاش کرده است تا نرخ ارز را کنترل کند اما سیاست‌های معمولا پاسخگو نبوده و بعد از هر دوره ثبات، نرخ ارز به یکباره جهش پیدا کرده است. حال بار دیگر صحبت از کنترل بازار ارز و وعده کاهشی شدن نرخ دلار به میان آمده و رئیس جمهور و رئیس‌کل بانک مرکزی به آن تاکید کرده‌اند. حال باید دید که چقدر این وعده در شرایط فعلی قابل تحقق خواهد بود؟ در این راستا سیدکمال سیدعلی، کارشناس بازار ارز با اشاره به نوسانات بازار ارز در روزهای اخیر و نظر مسئولان درخصوص موقتی بودن شرایط به «ابتکار» گفت: در شرایطی که یک بازار با مشکلاتی روبه‌رو میشود برخی از مسئولان به میان می‌آیند و وعده‌هایی را برای سامان یافتن بازار مورد نظر می‌دهند. دولتمردان و یا مسئولان باید به این نکته توجه داشته باشند که اگر وعده‌های‌شان محقق نشود اعتماد عمومی آسیب خواهد دید. اعتماد عمومی یک سرمایه اجتماعی است که باید به آن دقت کرد. این روزها بازار ارز شاهد جهش قیمت بوده و در این میان رئیس جمهوری و رئیس بانک مرکزی با بررسی این موضوع از موقتی بودن شرایط صحبت کرده‌اند و وعده‌هایی برای بازگشت ثبات به بازار داده شده است. صحبت‌های اخیر رئیس جمهوری و رئیس کل بانک مرکزی درخصوص وضعیت بازار ارز بسیار با اهمیت بوده و اگر این گفته تحقق پیدا نکند آسیب جدی به اعتماد عمومی وارد خواهد شد.
این کارشناس بازار ارز در ادامه صحبت‌ها به تاثیر بانک مرکزی در نوسانات بازار ارز اشاره کرد و در این‌باره ادامه داد: افکار عمومی گمان می‌کند که درصد بالایی از مسائل و مشکلات بازار ارز به بانک مرکزی مربوط میشود، ما باید توجه داشته باشیم که واقعیت اینگونه نیست. به بیانی دیگر درصد پایینی از نوسانات ارزی به بانک مرکزی مربوط بوده و ما نمی‌توانیم بگوییم که اگر نرخ دلار از 15 هزار تومان به 20 هزار تومان رسید تنها بانک مرکزی مقصر است.
وی با اشاره به عوامل موثر در تغییر نرخ ارز گفت: مسائلی در کشور مطرح بوده که در تعیین نرخ ارز تاثیر دارد. به عنوان نمونه ما امروز مشکل بودجه داریم، کسری بودجه فشاری را به جامعه وارد می‌کند و مسئول آن سازمان برنامه و بودجه است، مسئله پیچیده مالیات‌ها از دیگر عواملی است که می‌تواند بازار ارز را با چالش روبه‌رو کند و مسئولیت مدیریت آن بر عهده وزارت اقتصاد است، از سوی دیگر تنشهای سیاسی می‌تواند ریتم بازار ارز را برهم زند و در این میان وزارت خارجه ما مسئول این اتفاق بوده و باید نحوه رفتارها و رویکردها را کنترل کند. لذا بانک مرکزی به میزان مشخصی در نوسانات بازار ارز موثر بوده اما به هنگام ایجاد مشکلی در بازار همه نگاه‌ها به سمت بانک مرکزی کشیده شده و گمان میشود که تنها این نهاد مسبب اتفاقات است. در ادامه مشکلات به وجود آمده مصاحبه‌هایی برای توضیح شرایط انجام میشود و وعده‌هایی را برای ثبات بازار می‌دهند که از نظر من این روند صحیح نیست و یک نهاد نباید به تنهایی پاسخگوی شرایط باشد. اگر قرار بر این است که بازار به شرایط بهتری برسد باید تمام مولفه‌های تاثیرگذار مدیریت و کنترل شوند و تمرکز از روی یک مسئله برداشته شود.
این کارشناس بازار ارز در ادامه اظهار کرد: همانطور که اشاره کردم عوامل مختلفی در جریان تغییر نرخ دلار تاثیرگذار است. به عنوان نمونه مسئله کرونا، تحریم، عدم تصویب FATF، کاهش نرخ سود بانکی می-تواند روند بازار را تغییر دهند. این در حالی است که حتی رفتار سرمایه-گذاران در دیگر بازارهای اقتصادی نیز دارای اهمیت میشود. به عنوان نمونه افرادی که احساس می‌کنند سرمایه‌گذاری در بورس اشباع شده تصمیم می‌گیرند پول‌شان را به مکان دیگری برای سرمایه‌گذاری ببرند و اگر بازار ارز انتخاب شود حتما پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت.
تصمیمات بانک مرکزی می‌تواند روند بازار را تغییر دهد
سیدعلی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به بررسی برخی از تصمیمات بانک مرکزی و تاثیر آن بر بازار ارز پرداخت و در این خصوص ادامه داد: پرواضح است که تصمیم‌گیری‌های بانک مرکزی نیز می‌تواند در روند بازار موثر باشد. کافی است این روزها سری به صرافیهای بانک‌ها بزنیم آنگاه شاهد صف‌های طولانی خواهیم بود، افراد در شرایط نوسانی به صحنه می‌آیند و برای اینکه دلار را کمی ارزان‌تر خریداری کنند و با فروش آن در بازار آزاد سودی را به دست بیاورند اینچنین صف‌های طولانی را تشکیل می‌دهند. بنابراین ما برای تحقق وعده‌ها باید مشکلات را شناسایی کرده و به دنبال راهکاری برای رفع آنها باشیم.
وی در ادامه افزود: این صف‌ها به دلیل تصمیمات بانک مرکزی درخصوص ارزهای مسافرتی است. چرا هنوز باید با کارت ملی ارز مسافرتی فروخته شود؟ اگر اسمش ارز مسافرتی است باید خارج از مرز به متقاضیان تحویل داده شود. متاسفانه این مشکلات چالش‌های جدی را برای بازار ارز ما به وجود آورده است و همانطور که قبلا اشاره کردم در شرایط فعلی افزایش نرخ ارز تنها مربوط به بانک مرکزی نیست و اگر در چنین شرایطی وعده‌های بازگشت بازار به ثبات محقق نشود ما قطعا سرمایه اجتماعی (اعتماد عمومی) را از دست خواهیم داد.
سایر اخبار این روزنامه
معیارهای درجه‌بندی طراحان مد و لباس بررسی شد
مد دیزاینری یا خیاط‌باشی؟
ژوبین صفاری
اگر دیرگویی چه غم؟
در روزهای گذشته خبر فروش نوزادان در شبکه‌های اجتماعی واکنش افکار عمومی را به دنبال داشته است
پس از 117 روز اتفاق می‌افتد
سلام دوباره ایران به فوتبال
جانشین فرمانده انتظامی تهران بر لزوم انتقال گرمخانه‌ها و شلترها به بیرون از شهر تهران تاکید کرده است
آیا شوک ارزی واقعا کوتاه‌مدت و مقطعی است؟
اعتماد عمومی در گرو وعده‌ها
انتقادهای مردمی و هجمه‌های مجلس، رئیس‌جمهوری را وادار به توضیح شرایط و برنامه‌های آینده کرده است
روسیه در آستانه برگزاری یک همه‌پرسی تاریخی است
با پوتین تا سال ۲۰۳۶
رئیس مجلس یازدهم به روابط خارجی اهمیت ویژه می‌دهد؟
دیپلماسی مجلسی قالیباف
رئیسی در آیین رونمایی سامانههای جدید الکترونیک قضایی:
هدف ما در هوشمندسازی قوه قضائیه افزایش رضایت و اعتماد عمومی است
ریٔیس سازمان بازرسی کل کشور خبر داد
سامانه گزارشگران فساد طراحی میشود
