مردم بومي دست تنها در مهار آتش زاگرس

آرمان ملي- منيره چگيني: آتش‌سوزي در مراتع و جنگل‌هاي زاگرس بازهم قرباني گرفت و اين بار که موج آتش‌سوزي به جنگل‌هاي زاگرس در شهرستان پاوه رسيد و آتش‌سوزي همچنان ادامه دارد، روز يکشنبه سه نفر از مردم بومي، قرباني بي‌امکاناتي در اطفاي حريق شدند. پس از اينکه ماه گذشته احسان عزيزي در تلاش براي مهار آتش‌سوزي در منطقه زاگرس جان خود را از دست داد و 30 خرداد نيز البرز زارعي، کوهنورد داوطلبي که در جريان مهار آتش‌سوزي جنگل‌‌ها و مراتع گچساران به شدت دچار سوختگي شده بود، بر اثر شدت سوختگي در بيمارستان‌ سوانح و سوختگي اصفهان جان سپرد، حالا نوبت به جان باختن سه نفر از فعالان محيط زيست در حين مهار آتش‌سوزي مناطق حفاظت شده در شهرستان پاوه رسيد. هنوز اداره حفاظت محيط زيست استان کرمانشاه در اين رابطه و علت اصلي فوت آنها خبري را منتشر نکرده، اما آنچه که در شبکه‌هاي اجتماعي دست به دست مي‌شوند، اين است که با گسترش آتش در اطراف شهرستان پاوه، مردم بومي منطقه و ان‌جي‌اُ‌ها براي مهار آتش‌سوزي به منطقه مي‌روند. روز يکشنبه حدود ساعت 7 عصر يک گروه 12 نفره از انجمن پيام آوران زمين پاک (ژيواي) به کمک مهار آتش‌سوزي رفته بودند و سه نفر از آنها به نام‌ مختار خنداني (از موسسين انجمن ژيواي)، بلال اميني (آرايشگر و عکاس طبيعت) و ياسين سليمي (مسئول خدمات مدرسه بود) در حلقه آتش محاصره شدند. بلال اميني بر اثر انفجار بادزني که با بنزين کار مي‌کرد، جانش را از دست داد و دو نفر ديگر بر اثر خفگي از دنيا رفتند.
1100 آتش‌سوزي و 5 قرباني
از ابتداي امسال بيش از 1100 فقره آتش‌سوزي در جنگل‌ها و مراتع کشور رخ داده که حدود 300 مورد آتش‌سوزي جنگلي تنها ظرف 10 روز گذشته روي داده است. در اين حجم آتش‌سوزي بازيگران اصلي اطفاي حريق اين مناطق، نيروهاي مردمي، ان‌جي‌اُها محيط‌بانان و سربازان بوده‌اند. مردمي که تنها وسيله خاموش کردن آتش‌نشان، بيل و شاخه سبز درختان است که با آنها برسر آتش بکوبند و تعدادي از آنها يا دچار خفگي ناشي از دود مي‌شوند يا سوختگي اين افراد بدون هيچگونه آموزش اطفاي حريق به بيمارستان‌ها مي‌فرستد. چندي پيش اسماعيل کهرم در گفت‌وگو با «آرمان ملي» اين موضوع را تاييد کرده و گفته بود: بيشترين نيروي اطفاي حريق در کشور ما مردم، ان‌جي‌اُ‌ها، سربازان و مردم عاشق طبيعت هستند که براي اطفاي حريق به منطقه مي‌روند و بسياري از آنها فداي خشم طبيعت و بي‌امکاناتي مي‌شوند. کهرم همچنين به‌موضوع نبود بيمه براي مردم داوطلب نيز اشاره کرد و افزود: متاسفانه سال‌هاست که اين افراد که داوطلبانه به نبرد آتش مي‌روند، حق بيمه‌اي ندارند و مجلس نيز تصويب کرده که حق تامين هزينه‌هاي درماني براي داوطلبان پرداخت نشود.
اين گفته‌ها در حالي مطرح مي‌شود که چندي پيش شوراي نگهبان به‌دليل بار مالي يک بند از لايحه حمايت از محيط‌بانان را رد کرد که بر اساس آن هزينه درماني داوطلبان مهار آتش بر عهده دولت بود و ظاهرا مورد موافقت مجلس قرار گرفت. زماني که در 27 ارديبهشت نمايندگان مجلس ايرادات شوراي نگهبان در لايحه حمايت قضائي و بيمه‌اي از ماموران يگان حفاظت محيط‌زيست را رفع و لايحه حمايت از محيط‌بانان را تصويب کردند، تبصره 2 ماده 2 اين لايحه حذف شد که در آن آمده بود سازمان حفاظت محيط زيست و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخيزداري کشور موظف است هزينه‌هاي درماني نيروهاي مردمي که به‌صورت داوطلبانه در اقدامات مرتبط با پيشگيري و اطفاي حريق جنگل‌ها و مراتع کشور همکاري مي‌کنند را پرداخت و صدمات و خسارات وارده به آنها را جبران کنند.


اگر مردم بومي نبودند...
در ادامه يک عضو هيات علمي موسسه تحقيقات جنگل‌ها و مراتع کشور مي‌گويد: سازمان‌هاي ذي‌ربط بايد نيروهاي مردمي را سازماندهي کنند و آموزش‌ دهند تا اين نيروها هنگام وقوع آتش‌سوزي از آمادگي لازم براي اطفاي حريق برخوردار باشند اما متاسفانه مردم و سازمان‌هاي مردم‌نهاد با ابتدايي‌ترين وسايل مانند بيل و کلنگ وارد عمل مي‌شوند که در برخي موارد منجر به مصدوميت يا مرگ هموطنان مي‌شود. احمد رحماني در ادامه خاطرنشان مي‌کند: مردم ما دلسوز طبيعت هستند و اگر به‌خاطر سازمان‌هاي مردم‌نهاد نبود، حجم خسارات وارد شده به طبيعت بيش از اين بود، در اين شرايط لازم است نيروهاي مردمي از امکانات، تجهيزات، تخصص و آموزش‌هاي لازم در زمينه اطفاي حريق برخوردار باشند. رحماني وظيفه اصلي مردم را هنگام وقوع آتش‌سوزي گزارش به نهادهاي متولي دانست و اظهار کرد: وظيفه مردم در وهله اول اين است که به محض مشاهده آتش‌سوزي آن را به مسئولان و شماره‌هاي اعلام شده اطلاع دهند تا مسئولان وارد عمل شوند و اقدام به اطفاي حريق کنند.