رونق کشاورزی در گرو صنایع تبدیلی


محمد رشیدی

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی

کشور ما در زمینه کشاورزی سابقه خوبی دارد. اگرچه امروز با معضل خشکسالی رو به رو هستیم و برای کشاورزی باید برنامه ریزی جدی صورت بگیرد، اما همین محصولاتی که اکنون زیر کشت می رود، به دلیل ضعف مدیریت با چالش رو به رو می شود به نوعی که یک روز پیاز را مقابل جهاد کشاورزی له می کنند روز دیگر با وانت از روی سیب زمینی رد می شوند، یک موقع هندوانه را بر زمین می کوبند و خلاصه اینکه هر از چند گاهی عده ای کشاورز بدلیل بی برنامگی دولت و ناتوانی در ایجاد هماهنگی برای کشت مورد نیاز، به روز سیاه می نشینند. نکته دیگر این است که برای صادرات هم برنامه نداریم و نمی توانیم محصول کشاورزی را تغییر بدهیم و مطابق نیاز بدست مصرف کننده داخلی یا خارجی برسانیم. اما یکی از این موارد تقویت صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی است. براساس فرمایشات مقام معظم رهبری یکی از اقداماتی که باید در کشور از آن جلوگیری شود، خام فروشی است، برخی به اشتباه تصور کردند جلوگیری از خام فروشی تنها باید در زمینه نفت و مواد معدنی باشد، در حالی که می توان با استفاده از روشهای مناسب، محصولات کشاروزی را نیز به فراورده تبدیل کرد و با ارزش افزوده بیشتر به فروش رساند.

آنچه امروزه مغفول مانده، این است که تقویت صنایع تبدیلی در کنار کشاورزی و دامپروری موجب اشتغالزایی، افزایش تولید، جلوگیری از واردات و ایجاد ارزش افزوده میشود و ایجاد ارزش افزوده در صنایع تبدیلی منافع کشاورزان، صنعتگران و مصرف کنندگان را به همراه دارد.

با این وجود متاسفانه در زمینه صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی در سالهای گذشته شاهد عملکرد ضعیفی بودهایم. به عنوان مثال استان کرمانشاه به عنوان یکی از قطبهای کشاورزی کشور شناخته شده اما از نظر صنایع تبدیلی بسیار ضعیف است و محصولات تولیدی کشاورزان خامفروشی میشود.

اگر بپذیریم که کشاورزی بخش بزرگی از اقتصاد کشور را به جریان می اندازد باید این را نیز بپذیریم که عملکرد ضعیف در صنایع تبدیلی موجب زیان کشاورزان میشود در حالی که تقویت صنایع تبدیلی امنیت غذایی را به همراه دارد.

نکته ای که به نظر می رسد نادیده گرفته شده، این است که در شرایط تحریم امنیت غذایی باید بسیار جدی گرفته شود و برای حفظ امنیت غذایی، باید نگاه ویژهای به صنایع تبدیلی محصولات کشاورزی داشته باشیم. اما صنایع غذایی به وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز مربوط می شود بنابر این وزارت صمت باید با همراهی وزارت جهاد کشاورزی صنایع تبدیلی را تقویت کنند و کمیسیون کشاورزی مجلس نیز به صورت جدی صنایع تبدیلی در استان‎هایی که قطب کشاورزی هستند را پیگیری کند.