بازارها خیال آرام‌شدن ندارند

تثبيت نرخ دلار در کانال 21 هزار تومان يکي از اتفاقاتي بود که مديران بانک مرکزي همواره از آن به‌عنوان دستاورد خود ياد مي‌کنند. در روزهايي که تغيير چنداني در قيمت ارز به وجود نمي‌آمد، اين بانک اشاره‌اي به وظايف وزارتخانه‌هاي اقتصاد، صمت و نفت در اين زمينه نداشت، اما اکنون شاهد افزايش لحظه‌اي قيمت دلار هستيم مسئولان اين بانک مدام توپ را به زمين نهادهاي ديگر مي‌اندازند. اخيرا نيز عبدالناصر همتي هشدارهايي نسبت به افزايش قاچاق کالا و ارز داد تا بدين صورت بار مسئوليت ارزي را از روي دوش خود بردارد. البته اين بدان معنا نيست که وزارتخانه‌هاي ديگر و حتي قواي عدليه و مقننه نقشي در مديريت بازار ندارند، اما اگر طي مدتي نرخ ارز تثبيت شده بود، ريشه اقتصادي نداشت. اولا اقدامات دستوري و برخوردهاي پليسي تا حدي آرامش را به بازار برگردانده بود، در ثاني شوک‌هاي ناشي از تحريم از پيش تخليه شده بودند و اتفاق منفي ديگري هم در بازار مخابره نمي‌شد که جو بازار بر هم بريزد. حال اگر نگاهي تاريخي به اتفاقات امروز بازارهاي ارز، طلا و سکه داشته باشيم، متوجه مي‌شويم درست پس از تصميم يک‌شبه مبني بر اصلاح قيمت حامل‌هاي انرژي تحرکات دلالان در بازار شروع شد. قرارگرفتن در ليست سياه FATF، پاندمي کرونا، قطعنامه شوراي حکام عليه ايران، تشديد تحريم‌ها و ... نيز دست به دست سوءمديريت داخلي دادند تا امروز قيمت دارايي‌هاي غيرمولد رشد اين چنيني داشته باشند. البته اين فقط بخشي از ماجراست؛ عدم بازگشت ارز صادراتي و افزايش قيمت جهاني اونس طلا آدرس اشتباهي است که فقط مسئولان اقتصادي کشور به آن اشاره دارند و کارشناسان به اين عواملي اعتنايي نمي‌کنند. بي‌توجهي دليل و مجلس به اخذ ماليات از سرمايه‌هاي غيرمولد و عايدي بر سرمايه، خروج از پيمان‌سپاري ارزي بين سال‌هاي 93 تا 97 و ارزپاشي‌هاي گاه و بي‌گاه دولت‌هاي مختلف شايد اصلي‌ترين دلايل حال و روز بد امروز ريال باشند. اگر دلالان عامل اصلي اين روند هستند که آبان 97 سلطان سکه به دار مجازات آويخته شد. آيا مجازاتي بالاتر از اعدام وجود دارد که بتوان براي دلالان اعمال کرد؟ پس از اين مجازات تا امروز قيمت سکه 5/2 برابر رشد داشته و ديروز به 5/10 ميليون تومان رسيد. هر گرم طلاي 18 عيار نيز به‌صورت لحظه‌اي تغيير قيمت پيدا مي‌کند و تا لحظه نگارش اين گزارش 935 هزار تومان قيمت دارد. بسياري از کارشناسان ميليوني‌شدن طلا را غيرقابل اجتناب مي‌دانند و حتي قيمت‌هاي بالاتر از يک ميليون تومان را هم بعيد نمي‌دانند. در اين ميان صعود بي‌وقفه بورس را شايد بتوان به فال نيک گرفت، اما نبايد فريب اصطلاح معروف «بورس ويترين اقتصاد کشورهاست» را بخوريم؛ زيرا شرايط بازار سرمايه که طي 67 روز معاملاتي، بازدهي 214 درصدي از خود بر جاي گذاشته، هيچ نشاني از اقتصاد بيمار ايران ندارد و پول‌هاي تزريق‌شده به آن هيچ راهي به توليد پيدا نمي‌کنند.