روزنامه آفتاب یزد
1399/04/31
چقدر به وقوع زلزله در پایتخت نزدیک هستیم؟
آفتاب یزد -گروه اجتماعی: چند سالی است که همهپایتخت نشینان نگران از وقوع زلزله‌ای هستند که هر لحظه امکان دارد رخ بدهد، در این بین کارشناسان از نبود ایمنی در مبلمان شهری
سخن می‌گویند و مسئولین هم یا نگرانند یا از مردم می‌خواهند دعا کنند که زلزله نیاید. نگرانی‌ها در خصوص وقوع زلزله وقتی افزایش می‌یابد که گسل مشا به گفته مسئولین بعد از سال‌ها، فعالیت خودش را از سر می‌گیرد. این در شرایطی است که به گفته رئیس سازمان مدیریت بحران کشور تهران تنها 18 درصد آمادگی برای مواجهه با زلزله دارد و اگر زلزله‌ای بالای 7 ریشتر در تهران رخ دهد حتی با مشکل قبر هم رو به رو خواهیم بود! با این اوصاف نقطه ابهام برای خیلی از مردم این است که چقدر به وقوع زلزله در پایتخت نزدیک
هستیم؟
>نگران وقوع زلزله در تهران هستیم
روز گذشته رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با بیان اینکه همواره نگران وقوع زلزله در تهران هستیم، از عدم همکاری سازمان برنامه و بودجه در ایجاد مرکز فرماندهی و کنترل مدیریت بحران انتقاد کرد.
اسماعیل نجار افزود: «چون تهران یک استان پرگسل است و گسل‌هایی دارد که می‌تواند زلزله‌هایی بیش از هفت ریشتر را رقم بزند، به همین دلیل نیز ما همواره رفتار گسلهای تهران و همچنین دیگر گسلهای مهم در کشور را تحت نظر داریم.»
وی با اشاره به زلزله‌های دو ماه اخیر در تهران اظهارکرد: «پس از این زلزله‌ها بود که جلسات متعددی با کارشناسان برگزار کردیم و بر اساس نظرات این کارشناسان تغییر رفتار چندانی در گسل‌ها مشاهده نشده که بخواهیم منتظر زلزله مهیبی باشیم اما به گفته آنها زلزله خبر نمی‌کند و ما باید همواره آماده باشیم. اما در همین خصوص به دستور وزیر کشور ۳۰ استان معین برای کمک‌رسانی در شرایط بحران پایتخت مشخص شده‌اند و مراودات لازم بین مناطق تهران و این استانها در حال انجام است. همچنین پدبالگردی در استان تهران شناسایی شده تا امدادرسانی در زمان بحران از طریق بالگرد هم صورت بگیرد، باند فرودگاه دوشان تپه متعلق به نیروی هوایی و باند فرودگاه مهرآباد و باند قلعه مرغی نیز به همین منظور آماده هستند.»
نجار درباره سرانجام ساختمان فرماندهی و مدیریت بحران کشور نیز گفت: « مرتب با مشکلاتی در رابطه با این موضوع مواجه هستیم مرکز فرماندهی و کنترل مدیریت بحران کشور است این مرکز با استفاده از تجارب کشورهایی نظیر ژاپن، جمهوری آذربایجان و دیگر کشورها در خارج از تهران تشکیل شده است و به زیرساخت‌هایی مانند راه آهن و فرودگاه دسترسی دارد، همچنین می‌تواند از امکانات وسیع حرم حضرت امام خمینی نیز استفاده کند. در این منطقه نیز امکان استقرار دهها بیمارستان صحرایی در صورت وقوع بحران وجود دارد اما متاسفانه باور بحران در برخی سازمان‌ها وجود ندارد و ما با ایراداتی در سازمان برنامه و بودجه مواجه هستیم. در این خصوص مبلغ ۹۱ میلیارد تومان برای ساخت یا خرید ساختمان مرکز فرماندهی و کنترل مدیریت بحران کشور مصوب شده بود که تا کنون ۲۷ میلیارد تومان آن محقق شده است.»
این طور که مشخص است مدیریت بحران هیچگونه آمادگی برای مواجهه با بحران زلزله ندارد، با این همه سوال اینجاست که چقدر به وقوع زلزله نزدیک هستیم؟
>هر ثانیه امکان وقوع زلزله وجود دارد
حمید نظری، زمین شناس در خصوص این موضوع به آفتاب یزد گفت:« بیش از یک ماه است که گسل مشا فعال شده است، البته این گسل پیش از این هم فعالیت داشت اما فعالیت آن بیشتر شده و نیاز است که ما بدانیم لرزه خیزی آن چقدر است. گسل مشا یا دست کم شاخه خاوری آن با درازای نزدیک به 100 کیلومتر همیشه فعال به معنای لرزه زا بوده است! از نظر سازوکار جوان، این گسل امروزه نشان از سازوکار چیره چپگرد با نزدیک 10 مولفه کششی دارد. مطالعات ریخت زمین ساختی و اندازه گیری‌های شبکه GPS نرخ جنبش میانه 2 میلیمتر در سال یا دو متر جابجایی بر سطح گسل در 1000 سال را برای این گسل نشان داده اند. پژوهش‌های پارینه لرزه شناسی بر روی بخش خاوری گسل مشا نیز با تعیین تعداد و بزرگای پارینه زمین لرزه‌های ناشی از جنبش چندباره این گسل، نشان از رخداد حدود 10 زمین لرزه با بزرگای بین 6.7 و 7.4 در طی 10 هزار سال گذشته دارد که زمین لرزه‌های تاریخی 1665 و 1830 میلادی از جمله آنها هستند. به عبارتی یک زمین لرزه با بزرگای 7 و یا بزرگ‌تر از آن در هر هزار سال و یا اینکه 10 زمین لرزه با بزرگای 6 و یا 100 زمین لرزه با بزرگای 5 در مقیاس ریشتر در همین بازه ی زمانی.»
او در ادامه تاکید کرد:« آخرین زمین لرزه بزرگ از این دست به سال 1830 میلادی باز می‌گردد که هم در کاتالوگ زمین لرزه‌های تاریخی و هم در ترانشه‌های پارینه لرزه شناسی اجرا شده بر گسل مشا بروشنی قابل رهگیری و مشاهده بوده است. این مطالعات نشان از رفتار نظام مند این گسل در رخداد زمین لرزه‌های بزرگ در زمان دارد. البته باید گفت در تاریخ 10 هزارساله این گسل هیچیک از زمین لرزه‌ها با نشانه‌های آتشفشانی و یا فعالیت‌های مربوط به آن همساز نبوده اند. نیاز است که ما بدانیم وضعیت لرزه خیزی گسل مشا چقدر است و برای این موضوع تاکنون کارهای مختلفی انجام شده است، سامانه لرزه سنج‌ها با پوشش خوبی در بخش خاوری مشا(بخش لرزه زای گسل مشا) مستقر شده است. با توجه به نزدیکی گسل به عنوان سرچشمه لرزه‌ای و تهران به عنوان هدف استقرار، سامانه‌های هشدار سریع با عنوان استفاده از سیستم‌های ارتباط سریع فیبر نوری و ماهواره‌ای در فواصل حدود 150 کیلومتر بین سرچشمه لرزه‌ای و سایت از نظر تئوری 20 تا 30ثانیه از جمله این اقدامات است. این در حالی است که نظر به فاصله نقطه هدف ( برای نمونه مرکز تهران و یا مناطق خاوری شهر) از گسل در
آیده ال‌ترین حالت همیشه کمتر از 5 -7 ثانیه خواهد بود!»
این زمین شناس تاکید کرد:« اگر چه همین اندک زمان نیز برای مدیریت و توقف شریان‌های حیاتی بهتر از هیچ است ولی این موضوع مهم با توجه به عمق لایه لرزه زا در البرز و تفاوت سرعت موج pو S توسط لرزه نگارها نیز قابل اندازه‌گیری است. دیگر سامانه‌های پیش آگهی لرزه‌ای چون الکترو مغناطیس و الکترو شیمیایی، مونیتورینگ برخط گاز ها(همچون رادون و متان) و پایش چشمه‌ها همگی از جمله روش‌هایی هستند که استفاده هدفمند و همزمان آنها در کنار استقرار کامل شبکه‌های لرزه نگاری و شتابنگاری می‌تواند کمک‌کننده باشد اما جای آنها خالی است. از دیگر مواردی که در آن در اخبار شفاهی بسیار سخن گفته شده است توان و احتمال انتقال فعالیت و توان لرزه‌ای بر روی سامانه گسلی تهران است. در این خصوص من معتقدم با توجه به نتایج برآمده از مطالعات پارینه لرزه شناسی به نسبت گسترده بر روی سامانه‌های گسلی پیرامون کلان شهر تهران مثل گسلهای شمال تهران و طالقان، با توجه به ساز و کار و هندسی گسل ها، احتمال انتقال باقی مانده تنش به بخش مرکزی که از بلندی‌های شمالی لواسان می‌گذرد و در انتها به گسل طالقان، به مراتب بیشتر از انتقال توان جنبشی بر سامانه گسلی شمال تهران است.»
او در خصوص اینکه آیا ما در حال حاضر در شرایط بحران به سر می‌بریم؟ گفت:« ما در حال حاضر در شرایط بحران به سر نمی‌بریم، برای ما که در حال حاضر در شهر تهران زندگی می‌کنیم تفاوتی نمی‌کند که کدام گسل فعال باشد، اگر گسل مشا فعال باشد طبیعتا کسانی که در شرق تهران هستند بیشتر آسیب می‌بینند، اگر گسل شما تهران فعال شود بخش‌هایی که نزدیکی بیشتری به آن دارند دچار آسیب می‌شونداما در نهایت همه ما که ساکنین شهر تهران هستیم آسیب خواهیم دید و به همین دلیل هم اینکه ما تنها به رو گسل بپردازیم و فعالیت آن را بزرگ کنیم موضوع بی‌معنی است. از طرف دیگر اینکه گفته میشود اگر گسل مشا فعالیت کند 700 کیلو متر مربع مساحت تهران را نابود می‌کند مربوط به فیلم‌های تخیلی است و در واقعیت این اتفاق نخواهد افتاد چون گسل مشا عملا در آخرین نقطه‌اش که نزدیک به لواسان است چند ده کیلومتر با مرکز تهران فاصله خواهد داشت. با این همه از نظر تشکیلاتی اگربخواهیم خطر باز گشت زمین لرزه را برای گسلهای پیرامون تهران در نظر بگیریم، در حال حاضر شهر تهران در وضعیت بحران است، البته این بدان معنا نیست که امروز در شرایط بحران هستیم بلکه به این معناست که در چند سال آینده تهران بدون شک زمین لرزه 7 ریشتری را تجربه خواهد کرد اما مشخص نیست که این زمین لرزه ثانیه‌ای دیگر رخ می‌دهد یا 50 سال
دیگر.»
هر ثانیه امکان وقوع زمین لرزه وجود دارد اما همچنان مدیریت بحران معتقد است که باید دعا کنیم زلزله رخ ندهد چون هیچ مدیریتی برای پسا زلزله وجود ندارد و این موضوع نشان می‌دهد پس از وقوع زمین لرزه با یک فاجعه در تهران رو به رو خواهیم بود.
سایر اخبار این روزنامه
موسوی مجد چقدر پول در ازای جاسوسی گرفت؟
چقدر به وقوع زلزله در پایتخت نزدیک هستیم؟
بلایای تورم نرخ ارز در ایران؛ کاهش صادرات و افزایش هزینه واردات
زندگی در شرایط سخت
تکلیف آن شعارهای تند چه میشود؟
اصلاح‌طلبان صحنه انتخابات را ترک نمی‌کنند
ادعای دوباره میرسلیم بر چگونگی جلوگیری از تحقیق و تفحص مجلس قبل در شهرداری تهران
الکاظمی میانجی‌گر ایران و عربستان؟!
دیروز سهیل امروز روح الله
آقای روحانی! بس است
حزبی‌سازی انتخابات و پاسخگویی!
24 ساعت پس از حادثه در روزنامه شرق
پارکینگ نیاز امروز فضا‌های شهری
مردم کلافه و عصبانی هستند
