پارکینگ نیاز امروز فضا‌های شهری

حسین قاسمی نژاد‪-‬ حتماً برای شما پیش آمده که گاهی برای انجام کاری که شاید فقط چند دقیقه زمان می‌برد دقایقی بیشتر از آن را صرف پیدا کردن محلی برای پارک خودروی خود در حاشیه خیابان‌ها کنید و در نهایت یا از انجام کار در آن مسیر منصرف شده اید و یا حتی گاهی به اجبار به توقف خودروی خود در مکانی با علامت پارک ممنوع تن می‌دهید که البته در آن صورت هم با جریمه‌های سنگین که اصلاً با آن کار کوچک قابل مقایسه نیست مواجه می‌شوید؛ و یا به هنگام بازگشت، اتومبیل خود را در جایی که پارک کرده بودید مشاهده نمی کنید که در آن صورت باید به پارکینگ راهنمایی و رانندگی رجوع کنید.
این روزها که اعمال مدیریت حاشیه ای معابر و ساخت توقفگاه به یک مقوله اجتناب ناپذیر تبدیل شده و با ارائه طرحی از سوی کارشناسان، این مشکل تا حدی مرتفع شده آن هم نه با ساخت مکانی ثابت که در آن وسیله نقلیه پارک نموده و امنیت آن نیز تضمین شود، بلکه بدست افرادی به نسبت محدود، آن هم در بعضی از نقاط شهر که با پوشش خاکستری رنگ خود کاملا قابل تشخیص هستند و در خیابانها بین ماشینها مشغول فعالیت می باشند.آنها کار نظم بخشیدن در محل پارک و چگونگی پارک ماشین‌ها را بر عهده دارند و بعنوان پارکبان معرفی شده اند.
آری طرح پارکبان به عنوان یکی از راهکارهای ساماندهی پارک حاشیه ای در برخی از شهرهای کشور اجراء شده است و با همه مقاومت ها، انتقادات و مشکلات که بر سر اجرای این طرح بوده در نهایت اجرایی شد؛ اما به واقع پارکبان‌ها تا چه اندازه در ساماندهی فضای پارک حاشیه ای موفق بوده اند؟
از مزایای این طرح ساماندهی در وضعیت پارک خودروها،جلوگیری از پارک در قسمتهای ممنوعه مانند روی پل ها،جلوی درب مغازه‌ها و سایر موارد از جمله آثار مثبت اجرای طرح است. همچنین اجرای طرح پارکبان سبب جلوگیری از تنش و درگیری رانندگان به هنگام پارک خودرو و حفظ فاصله بین وسیله نقلیه می باشد.


اما در مقابل، استفاده از پارکبانها برای فروش حاشیه خیابان‌ها در همه جای دنیا سیاستی بازدارنده برای کاهش استفاده از خودروهای شخصی است.اما در ایران این ایده درست بکار گرفته نشده،به جای اینکه برای پارک خودروها در حاشیه خیابان‌ها
مانع ایجاد کنیم دو طرف خیابان‌ها را به پارکینگ های
دائمی تبدیل کرده ایم.این در حالی است که
معابر ما به اندازه کافی برای عبور و مرور خودروها ظرفیت ندارند و این ادغام موجب افزایش ترافیک شده است.بطوریکه ظرفیت خیابان‌ها و شبکه های
ارتباطی به یک سوم تا یک پنجم می رسد.
همانگونه که می دانیم در خیابانهای شریانی درجه یک و دو پارک حاشیه ای ممنوع است اما در برخی از شهرهای کشور به سادگی در این خیابانها از پارکبان استفاده می نماییم.
در ضمن ذکر این نکته ضروری است که پارک حاشیه ای برای زمانهای خاص - وقتی که حجم ترافیک نسبت به ظرفیت مسیر پایین‌تر است- می‌تواند قابل استفاده باشد. اما در شهرها نقاط مرکزی شهر تبدیل شده به پارکینگ حاشیه ای و پارکبان، آن هم در تمام ساعات اوج ترافیک روز.عدم استفاده صحیح از مفهوم پارکینگ حاشیه‌ای یکی از این موارد است.نمی توان گفت که کاملا پارک حاشیه‌ای را حذف نماییم اما همانگونه که ذکر شد می‌بایست در ساعت غیر اوج و
کوتاه مدت ازآن استفاده نماییم.نه اینکه در تمام کل
روز از پارکبان استفاده شود و میتوان برای حل آن رانندگان را ملزم به استفاده کوتاه مدت (10 الی 15 دقیقه‌ای) از پارکینگ حاشیه ای نمود.
بعضی از کارشناسان حمل و نقل یکی از دلایل بوجود آمده وضعیت آشفته پارک را ورود بی رویه خودرو به شهر می دانند اما واقعیت این است که این مسئله در بسیاری از کلانشهرهای دنیا مدیریت شده است.
مراد بنده دفاع از ورود تعداد زیاد وسیله نقلیه به معابر شهر بدون زیرسازی ترافیکی و بستر سازی حمل و نقلی نیست،منظور این است که صرف بسنده کردن به این عامل گره این مشکل گشوده نمی شود چرا که در کشورهای دیگر دنیا با وجود تیراژ به مراتب بالاتر تولید و مصرف خودرو با چنین معضلاتی روبه رو نیستند و می توان گفت در مقایسه با سایر کشورهای جهان تعداد خودرو در ایران حتی در کلانشهرهای ما چندان زیاد نیست اما آنچه این موضوع را حاد می کند نبود زیرساخت‌های استاندارد حمل و نقل است. بطوریکه به دلیل نبود پارکینگ های همسطح و طبقاتی ظرفیت معابر شهری
روز به روز محدود و محدودتر می شود.
برخی از شهرهای ما فاقد پارکینگ است و تمام این فراز و نشیب‌ها بدان علت است که نیمی از خودروهای موجود در خیابان‌ها در حال توقف هستند و اکثرا شامل طرح پارکبان می شوند بطوریکه با فرض نیم ساعت اول رایگان و همچنین احتساب نرخ پارک بازاء هر ساعت بالغ بر 1000 تومان،این تعداد خودرو روزانه در آمدزایی بالایی برای مسئولان شهری ایجاد می کند. از طرفی با برخی واحدهای تجاری و مسکونی مواجه هستیم که قادر به تامین پارکینگ مورد نیاز واحدهای خود نیستند که شهرداری در ازاء آن مبالغی را بعنوان عدم تامین پارکینگ از مالکین دریافت می نماید که مجموع درآمدهای حاصل از موارد یاد شده در کنار افزایش روزافزون نرخ جریمه‌ها بررسی شود این سوال را برای شهروندان ایجاد می کند که آیا تنها راه کنترل ترافیک و ساماندهی توقف خودروها در شهر فروش خیابان است؟یا اینکه مسئولان شهری و دست اندرکاران باید به وظیفه خود در خصوص ارائه خدمات شهری از جمله ساخت توقفگاههای طبقاتی مسقف و روباز با هر عنوانی حتی به نام جهاد پارکینگ سازی اقدام و در خصوص ساختمان های تجاری و مسکونی در حال ساخت فاقد پارکینگ کاملا ایستادگی نمایند.در پایان می توان گفت طرح پارک حاشیه ای شاید در کوتاه مدت چاره ساز باشد اما برای مبارزه با معضل ترافیک و کنترل آن ایجاد پارکینگ در شهرها یک نیاز ضروری است و باید گفت ساخت و جانمایی پارکینگ های مطالعه شده نیاز امروز فضا‌های شهری است.