روزنامه آرمان ملی
1399/05/07
لحظه شماري اروپا براي انتخابات آمريكا
آرمان ملي – عليرضا پــورحسين: رفتارهاي متناقض اروپا در ماههاي اخير در قبال ايران به يکي از پرچالشترين بحثها پيرامون برجام تبديل شده است؛ به نحوي که از يکسو شاهد هستيم سخنگوي وزارت امور خارجه کشورمان در خصوص نامه اخير وزير امور خارجه کشورمان به مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در ارتباط با فعال شدن مکانيزم حل اختلاف که در برجام قيد شده اذعان ميکند که تا اروپاييها اعلام کردهاند که اين نامه را دريافت کردهاند اما به آن پاسخي داده نشده که منجر به ايجاد شائبههاي بسياري و حتي دخيل بودن مستقيم ايالاتمتحده در آن شده است و از سوي ديگر شاهد هستيم که يک شرکت دارويي سوئيسي اولين تبادلات تجاري را توسط کانال تجارت بشردوستانه با ايران در اين شرايط سخت تحريمي انجام داده و دولت سوئيس در اين خصوص تاکيد کرده است که عملياتي کردن مقررات تبادلات بشردوستانه سوييس در حال پيشرفت در روند خود است و تعدادي از شرکتها پيش از اين تاييد شدهاند و شرکتهاي بيشتري نيز تاييد خواهند شد تا تبادلات بيشتري ظرف مدت کوتاهي انجام شود. کانال مقررات تجارت بشردوستانه سوئيس براي انتقال غذا و دارو به ايران، عملياتهاي آزمايشياش را در ماه ژانويه براي کمک به تامين نياز ايران از کالاهاي سوئيسي بدون دور زدن تحريمهاي آمريکا آغاز کرد و بسياري اين ابزار را روزنهاي کوچک و نشانهاي مثبت براي تعامل بيشتر با اروپا قلمداد کردند و حتي بسياري بر اين باور هستند اين اقدام با اجازه مستقيم از ايالاتمتحده انجام شده و اين کشور نيز دچار سياستهاي بهشدت متناقضي نسبت به ايران است. در راستاي بررسي اين مساله «آرمانملي» گفتوگويي با مرتضي مکي، کارشناس مسائل بينالملل داشته است که در ادامه ميخوانيد.
آيا ميتوان کمکهاي مالي از طريق کانال سوئيس را يک پيام مثبت براي ايران قلمداد کرد يا در ادامه همان رفتارهاي متناقض اروپا است؟
اينکه اروپا به نامه وزير خارجه کشورمان پاسخ نداده است در راستاي همان سياست هاي کجدار و مريز و محتاطانه اروپا است که سعي ميکنند بهگونهاي عمل کنند که نه همسو با ايران باشد و نه بهگونهاي که در زمين ترامپ باشد که کليه دستاوردهاي خود را در برجام از بين ببرند. قطعا اروپا اين سياستها را تا ماه نوامبر ادامه خواهد داد و پس از مشاهده نتايج آن انتخابات است که سياستهاي خود را در قبال برجام و دولت ايالاتمتحده تدوين خواهند کرد و به نحوي اروپا به نظر ميرسد براي انتخابات رياستجمهوري آمريکا لحظهشماري ميکند. اولين تبادل مالي ايران و مکانيزم سوئيس در همين بحبوحه ميتواند يک اتفاق مثبت باشد اما آنقدر قدرت ندارد که بتواند تغيير رفتار اروپا قلمداد شود. سوئيس نيز همواره تلاش کرده است تا در عرصههاي بينالمللي يک نقش بيطرف را ايفا کند و با وجود اينکه حافظ منافع ايالاتمتحده در ايران است اما تلاش کرده منصفانه رفتار کند. در همين راستا يک سازوکار مالي مستقل ايجاد کرد تا بتواند در تنشهاي ميان ايران و آمريکا نقشي موثر ايفا کند و کمکهاي بشردوستانه خود را از اين طريق با ايران تبادل کند.
اين رفتارهاي متناقض از سوي ايالاتمتحده نيز مشاهده ميشود، آيا ميتوان اين رفتارها را در يک راستا دانست؟
تعرض جنگنده آمريکايي به هواپيماي مسافربري ايران در آسمان سوريه درحاليکه اين هواپيما به مقصد لبنان در حرکت بوده سطح تنش ميان آمريکا و ايران را بار ديگر افزايش داده است. پيرامون اينگونه پديدهها همواره سناريوهاي مختلفي مطرح ميشود. پيش از هر چيز لازم است يادآوري شود که اين اقدام ايالاتمتحده در چارچوب حقوق بينالملل کاملا غيرقانوني محسوب ميشود، هواپيماي نظامي اين اختيار را ندارد که به هواپيماي مسافربري نزديک شود يا آن را مورد تهديد قرار دهد و اين اقدام به هر صورت حاکي از يک هشدار است. قانونهاي مشخص و تعريفشدهاي در زمينه رعايت حريم هواپيماهاي مسافربري وجود دارد و اينکه آمريکا درصدد است القا کند اقدامي معمول بوده، در واقع به اين دليل است که طرف آمريکايي به خوبي ميداند اقدامي که انجام شده غيرقانوني است و با چنين ادبياتي در واقع تلاش ميکند تا اين اقدام غيرقانوني را عادي و معمولي جلوه دهد. تا اينجاي کار را بايد صورت مساله در نظر گرفت اما اينکه اهداف و انگيزههاي ايالاتمتحده از چنين اقدامي چه بوده را بايد در ابعاد مختلفي در نظر گرفت. در بدو امر به نظر ميرسد هدف از اين اقدام ارسال هشداري به ايران و البته سوريه بوده است که در واقع آسمان اين کشور براي هواپيماهاي ايراني امن نيست و مهمترين سناريو را بايد در القاي چنين امري دانست، بهويژه در چارچوب افزايش تنشها ميان دو کشور و تهديدهايي که طرف آمريکايي در ماههاي اخير انجام داده اين اقدام يک گام ديگر در همان چارچوب است. از سوي ديگر با توجه به اينکه ايالاتمتحده با خروج از برجام و اعمال سياست فشار حداکثري نتوانسته اهدافي را که مدنظر داشته به دست آورد تلاش ميکند با استفاده از روشهاي ديگري به تنشها دامن بزند تا بتواند اهداف خود را عملياتي کند.
آيا اين اقدامات ايالاتمتحده در قبال ايران با اهداف خاصي صورت ميگيرد يا صرفا جنبه تبليغاتي دارد؟
ايالاتمتحده همواره مدعي بوده که براي ارسال غذا و دارو به ايران هيچ محدوديتي ايجاد نکرده است و اين تبادل مالي ميان ايران و سوئيس نيز به نحوي با اجازه آمريکا و در راستاي تبليغات مثبت براي دولت ترامپ شکل گرفته تا ادعاي آنها به صورت کامل زير سوال نرود. اين حرکت را نميتوان به عنوان يک انعطاف بزرگ از سوي ترامپ تلقي کرد. در اين تنش يکي از اتفاقاتي که ميتواند بازي را تغيير دهد انتخابات ايالاتمتحده است که به نظر ميرسد تا اين لحظه ترامپ در آن بازنده است اما به علت اينکه همه چيز غيرقابل پيشبيني است در خصوص آن نيز نميتوان با قاطعيت صحبت کرد. رفتار ترامپ در ادامه با ايران تغيير جدي نميکند و من معتقد هستم احتمال دارد حتي يک ماجراجويي جديد نيز انجام دهد تا خود را يک قهرمان جلوه دهد.
سایر اخبار این روزنامه
جلسات محرمانه برای ورود به بهشت
لحظه شماري اروپا براي انتخابات آمريكا
بیش از ۲۳ درخواست ملاقات از آمریکا دریافت کردم
نيمي از شغلها مورد تهديد كرونا
الان قضاوت درباره عملكرد رئیس دولت اصلاحات راحتتر است
برپایی بیمارستانهای موقت در پایتخت
هنر، پيشه توهين نیست
اعتراض دوباره توكلي به انتخاب بذرپاش
مطالبه سیاسی با نگاه اقتصادی
ضرورت نجات جنگلهاي هيرکاني و کوه دماوند
صنعت پتروشیمی،مزیت نسبی صنایع ایران
اگر ننویسم مریض میشوم
تخریب دولت انگیزه انتخاباتی دارد!
بازداشت مدیر تعزیرات مرودشت فارس
اسرائیل و بحرانسازی جدید