صنعت پتروشیمی،مزیت نسبی صنایع ایران

مهم‌ترين ايرادي که اقتصاد ايران دارد، به معني واقعي خام‌فروشي است که هم در معادن ايران و هم در نفت و گاز وجود دارد. طبيعتا اگر نفت تبديل به فرآورده شود، دو اتفاق مي‌افتد؛ يکي ارزش افزوده و مهم‌تر از ارزش افزوده، اشتغال است که در داخل مي‌ماند. همين موضوع در خصوص گاز هم مصداق دارد. ما اگر گاز را خام بفروشيم مفهومش اين است که ارزش افزوده به خارج ايران منتقل شده و اشتغال هم براي خارج ايجاد کرده‌ايم. ولي اگر گاز به مواد پتروشيمي تبديل شود، هم عمران و آباداني شهرهاي ساحلي را به‌دنبال دارد و هم اشتغال و ارزش افزوده به همراه خواهد داشت. نظر به اينکه در مجموع نفت و گاز ايران رتبه اول ذخاير جهان را داراست و هم در معادن جزو 10 کشور اول جهان هستيم، طبيعتا تبديل اين منابع به محصول نهايي ضمن اينکه ارزش اقتصادي فراواني براي کشور دارد و يک استقلال اقتصادي به دنبال دارد، در دل خود، وابستگي کشورهاي ديگر به ايران را نيز در پي خواهد داشت. اينکه امروز برخي از کشورهاي همسايه از تحريم‌هاي آمريکا معاف شده‌اند، يک نکته مهم اين است که يک وابستگي اقتصادي مختصري برايشان ايجاد شده و در يک مقياس بزرگ‌تر چين است که برخي از تحريم‌هاي آمريکا را به خاطر منافع اقتصادي بزرگي که بين چين و آمريکا وجود دارد، تحمل مي‌کند. اينکه ترکيه يک چالش سياسي به خاطر سرنگوني هواپيماي نظامي روسيه با روسيه پيدا مي‌کند اما بلافاصله نسبت به حل آن اقدام مي‌کند، به‌خاطر منافع مشترکي است که با اين کشور دارد. ترک‌ها نياز به گردشگر روسيه دارند و روس‌ها نياز به صادرات محصولات کشاورزي ترکيه دارند. يا در ترکيه که اخيرا مسجد اياصوفيه به رغم مخالفت اروپايي‌ها به خاطر سابقه کليسا توسط رئيس‌‌جمهور اين کشور مجددا به عنوان مسجد معرفي و مورد استفاده قرار گرفت و اروپايي‌ها عکس‌العملي نشان ندادند به خاطر منافع مشترکي است که بين ترکيه و کشورهاي اروپايي وجود دارد. مثال‌ها از اين جهت عنوان شد که ما يک مزيت نسبي به نام گاز داريم که دومين ذخاير محسوب مي‌شود و عمدتا دست‌نخورده است و حالا اگر بتوانيم اين ذخاير را به محصول نهايي تبديل کنيم که دنيا به آن نياز دارد و چنانچه بتوانيم موفقيت در ايجاد واحدهاي پتروشيمي مشارکت‌هاي خارجي را داشته باشيم که بيشتر منافع مشترک ايجاد شود، ضمن اينکه منافع اقتصادي کشور و اشتغال تضمين مي‌شود و عمران و آباداني در سواحل ايجاد مي‌شود، در کنارش، دنيا را وابسته به محصولات خود کرده‌ايم. سواحل مکران در کنار درياي عمان به معني واقعي براي سرمايه‌گذاري صنعت پتروشيمي و صادرات آن به دنيا بکر است و دنيا را به محصولات پتروشيمي ايران وابسته مي‌کند و اگر چنين شود، منافع کشور تضمين خواهد شد.