گام های بعدی آمريكا را بايد پيش بينی كنيم

آرمان ملی- امید کاجیان: همان‌طور که انتظار می‌رفت قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران در سازمان ملل به نتیجه نرسید و در آن یازده کشور عضو سازمان ملل با رای ممتنع خود عملا وارد معرکه میان آمریکا و ایران در این زمینه نشدند و از دیدگاه بسیاری این موضوع به منزله یک شکست برای آمریکا به عنوان طراح این قطعنامه تعبیر می‌شود؛ از همین رو این پرسش پیش می‌آید که آمریکا برای چه با علم به این شکست ترجیح داد این قطعنامه را تا پایان ادامه دهد و به سازمان ملل فرستاده و آن را در معرض رای‌گیری بگذارد؟ آیا شکست این قطعنامه به معنای پایان تلاش‌های آمریکاست و ایالات‌متحده هیچ برنامه‌‌ای برای بعد از این و اعمال فشار بر کشورمان ندارد؟ به‌ویژه آنکه آمریکا با علم به این شکست دست به چنین اقدامی زده و بر ارائه قطعنامه اصرار داشته است اما چرا؟ برای پاسخگویی به این سوال اظهارنظرهای مقامات آمریکایی بعد از این قطعنامه شاید بهتر بیانگر این است که ایالات‌متحده درصدد انجام پلن‌هایی دیگری دراین زمینه است و شاید قطعنامه تنها بهانه یا تسهیل‌کننده این پلن‌های دیگر بود. مایک پمپئو وزیر امورخارجه آمریکا بعد از به سرانجام نرسیدن این قطعنامه گفته ایالات‌متحده هرگز دوستان ما در منطقه را که انتظار بیشتری از شورای امنیت داشتند، رها نخواهد کرد. وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد، کشورش به کار خود ادامه خواهد داد تا اطمینان حاصل شود ایران، آزادی خرید و فروش تسلیحات را نداشته باشد. نماینده ایالات‌متحده در سازمان ملل هم در بیانیه‌ای اعلام کرد‌: شکست این قطعنامه به‌طور بی‌نقصی وضعیت ازکارافتاده و منفعل شورای امنیت را در برابر خطرات رو به افزایش ترسیم کرده است. نماینده آمریکا در سازمان ملل درباره به‌کارگیری مکانیسم بازگردانی تحریم‌ها علیه ایران مدعی شد: طبق قطعنامه ۲۲۳۱، آمریکا کاملا حق دارد از مکانیسم بازگردانی مقررات قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت سازمان ملل استفاده کند. آمریکا در روزهای آتی وعده‌اش برای متوقف نشدن در راستای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را عملی خواهد کرد.
 برنامه‌های آینده
آنچه در کلام مقامات آمریکایی بعد از این قطعنامه برمی‌آید اشاره آنها به تداوم تلاش‌ها برای جلوگیری از اقدامات ایران و دستیابی‌اش به تسلیحات بیشتر است، موضوعی که خود بیانگر کوششی دوباره از سوی ایالات‌متحده در پس‌پرده است. اما نکته اینجاست که آیا آمریکا می‌تواند آنگونه که بیان داشته اکنون از بازگردانی مقررات قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت سازمان ملل سخن بگوید؟ وعده آمریکا برای متوقف نشدن تمدید تحریم‌های تسلیحاتی چگونه محقق می‌شود که تا این اندازه مقامات آمریکایی از بابت آن مطمئن هستند یا تلاش‌هایی که پمپئو بیان می‌کند آمریکا ادامه می‌دهد تا ایران به خواسته‌اش نرسد چیست؟ هرچند بسیاری عدم تصویب قطعنامه علیه ایران در سازمان ملل را یک شکست سنگین برای آمریکایی‌ها تلقی می‌کنند اما آمریکایی‌ها چنین اعتقادی ندارند. این موضوع نیز دلایل متفاوتی دارد؛ نخست اینکه ایالات‌متحده خود می‌دانست که این قطعنامه تصویب‌شدنی نیست اما دلیل اصرارش برای این بود تا ابتدا برای اعمال فشار‌های بیشتر به ایران یک مسیر حقوقی را طی کند، مسیر حقوقی که مطرح شدن همین قطعنامه بود. یعنی اگر مسیر حقوقی جواب نداد به‌مثابه هشدار به جامعه بین‌المللی است؛ به این معنا که آمریکا راهکارهای دیپلماتیکش را انجام داد اما جامعه جهانی به این راهکارها توجه نکرد در واقع آمریکا؛ توپ را در زمین سازمان ملل انداخت. از جهتی ایالات‌متحده معتقد است تنها یک پیش‌نویس قطعنامه رای نیاورده و از این رو آمریکا چیزی را از دست نداده است اما در عوض ثبت و مطرح شدن خود این قطعنامه به‌عنوان پرونده‌ای منفی تلقی می‌شود. ایالات‌متحده در بیانیه‌هایش بعد از این قطعنامه نیز به‌کرات عدم تصویب قطعنامه را نه شکست خود بلکه شکست سازمان ملل اعلام می‌کند. آمریکا اما در کنار این قطعنامه اکنون به بیانی دیگر اعلام می‌کند که اکنون چون راهکارهای دیپلماتیک به نتیجه نرسید، خود شخصا اقدامات امنیتی و سیاسی آتی را دنبال می‌کند و ازهمین‌رو مطمئن است که در نهایت به نتیجه‌ای که می‌خواهد می‌رسد، نتیجه‌ای که می‌تواند با اعمال فشار به سبک‌های گوناگون بر کشورهای اروپایی و حتی چین بعد از عدم تصویب این قطعنامه باشد.
 هشدار یازده رای ممتنع برای ایران
فریدون مجلسی دیپلمات سابق دراین‌باره به «آرمان ملی» می‌گوید: قطعا آمریکا می‌دانست که این قطعنامه به نتیجه نخواهد رسید و در بهترین حالت مطمئنا چین و روسیه آن را وتو می‌کنند. از سویی آمریکا فکر می‌کرد کشورهای دیگری که از تحریم‌های آمریکا تبعیت می‌کنند این تحریم‌ها را قبول هم دارند درحالی‌که بین قبول کردن و تبعیت فرق وجود دارد، رای اخیر هم می‌تواند بیانگر تفاوت تبعیت و پذیرفتن این تحریم‌ها باشد. وی می‌افزاید: آمریکا دراین قطعنامه صرفا به دنبال یک تبلیغات بود وگرنه مطمئن بود که قطعنامه‌اش به جایی نمی‌رسد اکنون اما برنامه‌های ویژه‌ای برای بعد از این قطعنامه دارد. اساسا در تصویب نشدن این قطعنامه باید به یک نکته دیگر دقت کنیم و آن اینکه هیچ کشوری به‌جز چین وروسیه که منافعشان علیه آمریکاست، به نفع ایران رای ندادند در‌حالی‌که همه آن یازده نماینده‌ای که رای ممتنع دادند می‌دانستند از لحاظ حقوقی حق با ایران است. پس اتفاقا این موضوع می‌تواند پیام‌های بدی برای ایران هم داشته باشد. آرای ممتنع اعضای شورای امنیت در امری که همه در مورد نادرست بودنش مطمئن هستند، یک نکته برای ماست. چرا غیر از روسیه و چین که درگیری‌های رقابتی با ایالات‌متحده دارند هیچ کشوری حاضر نشد به حقانیت ما رای دهد؟ وی ادامه می‌دهد: همین سکوت است که می‌تواند در مراحل بعد به داد آمریکا برسد.