روزنامه خراسان
1399/05/27
اختلال روان شناختی پیمان در هم گناه و تکراری های دوست داشتنی
تکراریهای دوستداشتنی
چرابعضی آثار ابراهیم حاتمیکیا، داریوش مهرجویی و مجید مجیدی، پس از گذشت 3 دهه هنوز برای مخاطب جذاب و تازه هستند؟
در یکی، دو دهه گذشته، فیلمهای سینمایی مختلفی در ژانرهای گوناگون ساخته شدهاند که به دلیل سطح کیفی بالا و استقبال مردم، به آثاری بهیادماندنی تبدیل شدهاند. تلویزیون هم به مناسبتهای مختلف بازپخش تعدادی از این فیلمهای قدیمی، اما ماندگار سینمای ایران را نه یکبار بلکه چندین بار از شبکههای گوناگون روی آنتن برده است. طی سالهای اخیر در ژانرهای گوناگون، کمتر آثاری در حد و اندازه آنها ساخته شدهاند که بتوانند جایگزین آن فیلمها شوند، بنابراین چندین و چندبار پخش شدهاند.این در حالی است که موضوعات و مفاهیمی مانند واقعه عاشورا،دفاع مقدس،تکریم جایگاه مادر،معضلات اجتماعی از قبیل اجاره نشینی و...ظرفیت فراوانی برای پرداخت سینمایی دارند که گویا تا کنون از آن غفلت شده است.
آژانس شیشهای
یکی از به یادماندنیترین آثار در حوزه دفاع مقدس فیلم «آژانس شیشهای» است که نه تنها در میان فیلمهای دفاع مقدس، بلکه در بین ساختههای حاتمیکیا نیز جایگاه ویژهای دارد. موسیقی فوقالعاده فیلم ساخته مجید انتظامی، بازی خوب بازیگران به ویژه پرویز پرستویی، قصه پرالتهاب، شخصیتپردازیهای خوب و دیالوگهای درخشان، دست به دست هم دادند تا «آژانس شیشهای» یکی از مهمترین آثار دفاع مقدس شود. قهرمان جسور و شجاع داستان یعنی «حاج کاظم» با بازی پرویز پرستویی هم یکی از شخصیتهای به یادماندنی در سینمای ایران است.
از کرخه تا راین
فیلم «از کرخه تا راین» ساخته ابراهیم حاتمیکیا، سال 71 ساخته شده و ماجرای رزمندهای به نام «سعید» را روایت میکند که بر اثر بمبهای شیمیایی، بینایی خود را از دست داده است. اگر قرار باشد بهترین بازیگری که نقش یک کاراکتر نابینا را بازی کردهاست انتخاب کنیم، بیشک علی دهکردی در نقش کاراکتر «سعید»، یکی از آنها خواهد بود. او در این فیلم بازی بسیار تاثیرگذاری داشت و به ارتباط مخاطب با کاراکتر خود کمک زیادی کرد. زندهیاد هما روستا نیز دیگر بازیگر درخشان فیلم است که باعث شده رابطه او با برادرش «سعید» همحسی مخاطب را برانگیزد.
اجاره نشینها
فیلم «اجاره نشینها» به کارگردانی داریوش مهرجویی، یکی از بهترین آثار سینمای ایران در ژانر کمدی است. این فیلم با آثار کمدی تجاری که در سالهای اخیر ساخته شده، هیچ نسبتی ندارد و نمونه بسیار خوبی از یک اثر کمدی است. شخصیت اصلی فیلم «عباس آقا سوپرگوشت» است که بر سر تصاحب آپارتمانی که مالکش فوت کرده با دیگران در می افتد. قصه فیلم پر از اتفاقات ریز و درشت و موقعیتهای کمدی مختلف است که مخاطب را به خوبی سرگرم میکند. بازی فوقالعاده عزتا... انتظامی در نقش شخصیت اصلی یعنی همان کاراکتر سودجو و حقهباز داستان نیز یکی از دلایل موفقیت فیلم است.
بوی پیراهن یوسف
یکی از معدود آثاری که به بهترین شکل ممکن به خانواده شهدا و رزمندگان و چشم انتظار بودن عزیزان آنها پرداخته« بوی پیراهن یوسف» است. قصه فیلم درباره کاراکتری به نام «دایی غفور» است که شهادت فرزندش را باور ندارد و همه عمر منتظر او بوده است. بازی درخشان علی نصیریان در نقش این کاراکتر در کنار شخصیتپردازی خوب او، سهم زیادی در ملموس بودن فیلم و تاثیرگذاری آن دارد. سکانس پایانی فیلم که «دایی غفور» مشتاقانه میان آزادهها به دنبال فرزند خود میگردد یکی از بهترین لحظات فیلم است. «بوی پیراهن یوسف» یکی از پرتکرارترین آثاری است که از تلویزیون پخش شده است.
بچههای آسمان
فیلم «بچههای آسمان» به کارگردانی مجید مجیدی، یکی از فیلمهایی است که بارها از تلویزیون روی آنتن رفته اما تماشای آن همچنان برای مخاطب لذت بخش است. در روزگاری که بسیاری از آثار سینمایی از فیلم نامه ضعیفشان لطمه میخورند و ایده اولیه به یک داستان منسجم تبدیل نمیشود، «بچههای آسمان» نمونه خوبی از یک فیلم نامه عالی است. ماجرای ساده گم شدن کفشهای «زهرا» و ناتوانی پدر برای خرید کفش نو، به خوبی در کل داستان گسترش پیدا میکند و اتفاقاتی در داستان به وجود میآورد. دو بازیگر کودک فیلم، با بازی خوب تبدیل به ستارگان «بچههای آسمان» شدند.
خواهران غریب
«خواهران غریب» یکی از خاطرهانگیزترین آثار کیومرث پوراحمد درباره موضوع مهمی مانند خانواده و حفظ آن است. هرچند که شخصیتهای اصلی فیلم دو کودک هستند و داستان نیز درباره تلاش این خواهران دوقلو برای بازگشت والدینشان به یکدیگر است، اما علاوه بر کودکان و نوجوانان، بزرگ سالان نیز مخاطب فیلم هستند. فیلم با روایت قصه خود، به خوبی اهمیت گذشت در زندگی زناشویی، علاقه و نیاز فرزندان به حضور پدر و مادر در کنار یکدیگر را به تصویر میکشد و برای انتقال این مفاهیم به کلیشه و شعار روی نمیآورد. هرچند که فیلم بینقص نیست، اما نمیتوان محبوبیت فیلم را نادیده گرفت.
روز واقعه
یکی از موضوعات مهمی که سینما و تلویزیون کمتر، آن طور که شایسته باشد به آن پرداخته «عاشورا» است. فیلم «روز واقعه» به کارگردانی شهرام اسدی، یکی از آثار سینمایی درباره عاشوراست که پس از گذشت 27 سال از ساخت این فیلم، هنوز اثری در حد و اندازه آن ساخته نشده است. با این که فیلم بارها در ایام عزاداری محرم و صفر پخش شده، اما هنوز برای مخاطب تازگی دارد. بهرام بیضایی با فیلم نامه درخشانی که نگارش آن را برعهده داشته به خوبی به عاشورا و تحولاتی که در درون شخصیت اصلی قصه اتفاق میافتد پرداخته و علیرضا شجاعنوری نیز در نقش «عبدا...» جوان تازه مسلمان شده قصه، حضور به یادماندنی داشته است.
مادر
زندهیاد علی حاتمی آثار ماندگار مختلفی در کارنامه دارد، اما یکی از بهترین فیلمهای او که تا به حال چندین و چندبار به بهانه مناسبتهای مختلف به ویژه روز مادر، از تلویزیون پخش شده فیلم «مادر» است. این فیلم یکی از معدود آثار سینمای ایران است که به خوبی به جایگاه والای مادر پرداخته است. زندهیاد علی حاتمی در این فیلم به طرز هنرمندانهای ارتباط خاص هریک از فرزندان مادر قصه را با او به تصویر کشیده و موفق شده مخاطب را تحت تاثیر روابط آنها قرار بدهد. زندهیاد رقیه چهرهآزاد و اکبر عبدی در هشتمین جشنواره فجر، برای بازی در این فیلم سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن و مرد را کسب کردند.
مهمان مامان
یکی از فیلمهایی که بیشترین بازپخش را در تلویزیون داشته، فیلم «مهمان مامان» به کارگردانی داریوش مهرجویی است. این فیلم نیز یکی از آثاری است که بازنمایی هنرمندانهای از یک مادر ایرانی دارد و نشانههای مختلفی از فرهنگ ایرانی در آن دیده میشود. روایت ساده اما پر از جزئیات فیلم از همکاری خالصانه چند همسایه برای برگزاری مهمانی شام یک مادر، داستان جذابی را برای مخاطب به تصویر میکشد. نقاط اشتراکی که هر فرد به عنوان یک ایرانی با فیلم پیدا میکند، باورپذیری شخصیتها و چالشهای آنها، باعث میشود تماشای «مهمان مامان» برای چندمینبار باز هم برای مخاطب دلنشین باشد.
چهره ها اختلال روانشناختی «پیمان» چیست؟ شخصیت پیمان در سریال همگناه در دنیای وهمآلودش با مادری صحبت میکند که فوت کرده است نگار فیضآبادی | کارشناسارشد روانشناسیبالینی سریال «همگناه» که در شبکه نمایش خانگی تولید شد، به ایستگاه پایانی رسید و موضوعی که ذهن مخاطب را از قسمتهای ابتدایی پخش آن درگیر خودش کرده بود، به یکی از ناباورانهترین حالتهای ممکن حل شد! شخصیت پیمان در طول سریال با مادرش زندگی میکرد، با او حرف میزد و رازهایش را با لیلا درمیان میگذاشت. در قسمت یازدهم از فصل دوم اما ورق برگشت و متوجه شدیم تمام این اتفاقات نه در واقعیت، بلکه در دنیای وهمآلود پیمان اتفاق میافتاد. البته و متأسفانه، قصه جزئیات زیادی را درباره پیمان لو نداد تا دقیقاً مشکل روان شناختی او را بشناسیم. تشخیص یک اختلال، به ارزیابی بالینی دقیق وابسته است و در یک یادداشت کوتاه، فقط میشود احتمالات را بررسی کرد. با این حال، این موضوع از منظر روانشناسی قابل بررسی است. نشانههایی که در قصه دیدیم تعدادی از اطلاعات که به شکل قطرهچکانی در طول داستان ارائه شد، عبارت اند از: انگیزه و نقشه پیمان برای کشتن نوزاد الناز، رفتارهای انتقامجویانه(فاش کردن راز فرهاد به هدیه)، تجربه افسردگی بعد از فوت مادر و سابقه بستری در بیمارستان روانی. یا مثلاً از زبان دایی او میشنویم که میگوید: «پیمان طوری است که از او میترسم و نمیشود او را شناخت!». توهمها از راه میرسند ما معمولاً افسردگی را با غم، گریه، انگیزه نداشتن، الگوی خواب و غذای نامنظم، تمایل به مرگ و ... میشناسیم. اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید انواع مختلفی از افسردگی وجود دارد. یکی از آنها اختلال افسردگی با ویژگیهای روان پریشانه است. در افسردگی روان پریشانه، با هذیان و توهم مواجه میشویم. به نظر میرسد پیمان، دوره افسردگی با آن نشانههای معروف را قبلاً پشت سر گذرانده و حالا میتوانیم بگوییم نشانههای شدید افسردگی فروکش کرده است اما همچنان هذیان و توهم وجود دارد. در این اختلال، طیفی از علایم وجود دارد که بسته بهشدت، سابقه قبلی، میزان حمایتهای روانیاجتماعی و نوع شخصیت فرد، متفاوت است. توهم شنوایی و بینایی، دو نمونه از اختلالات ادراکی شایع هستند. طوری که فرد کسی را میبیند یا صدایی را میشنود که اصلاً در واقعیت وجود ندارد. توهم دستوری پیمان، بهگونهای است که مادرش دستور انتقام را صادر میکند! پیمان هم بهعنوان مجری نقشهها، سعی میکند بدون کموکاست و با برنامهریزی، دستور را اجرا کند و به خانواده صبوری آسیب بزند. سوگی که تمام نشده است بهطورکلی میتوان عوامل ژنتیکی، روانیاجتماعی، شخصیتی، روان پویشی، شناختی و محیطی را برای شکلگیری افسردگی در نظر گرفت. وقایع پراسترس زندگی، یکی از تلنگرهای محکمی هستند که میتوانند ظرفیت شکننده فرد را متلاشی کنند. پیمان در کودکی، با فقدان پدر روبهرو میشود و بعدها هم در سوگ مادرش مینشیند. سوگی که رفع نشده است و فرد همچنان در مرحله «انکار» به سر میبرد. در واقع مرگ مادر، یکی از شدیدترین استرس های زندگی پیمان است. در زمان حال هم، دیگر فرقی نمیکند که استرسها از نوع مثبت(پیدا شدن پدر) هستند یا منفی(مرگ و فقدان)؛ وقتی ظرفیت روانی شخص، تحمل پذیرش رویدادها را نداشته باشد، هر استرس شدیدی میتواند باعث عود بیماری شود. چه درمانهایی وجود دارد؟ در حالتهای شدید، درمانهای دارویی و رواندرمانی به کمک فرد میآیند. تسکین و تخفیف نشانهها در کوتاهمدت، به عهده داروهاست؛ اما اتفاقی که رواندرمانی در درازمدت رقم میزند، افزایش اعتماد بیمار در روابط بین فردی، افزایش مکانیسم های مدارا (به شکل کارآمد)، قابلیت پذیرش فقدان و در سوگ نشستن و ... است. یکی از مهمترین کمکها، کم کردن تعداد و شدت عوامل استرسزا در زندگی فرد است. کاهش این رویدادها در قالب «خانوادهدرمانی»، به بیمار کمک میکند تا یک حلقه امن ارتباطی حامیانه را کنار خودش داشته باشد.
سایر اخبار این روزنامه
شلیک اروپا به مکانیسم ماشه آمریکا
خودزنی مجیدی در آستانه دربی سرنوشت ساز!
قصاص«شبح عینکی»
جوابیه دانشگاه فردوسی درباره گزارش پروتکلهای بهداشتی در کنکور ارشد
36 تمدن فضایی در کهکشان راهشیری ؟!
نسخه خروج بورس از دو قطبی
خوانندههای دهه 70، دقیقا کجایید؟!
تکرار تجربه اردیبهشت در بورس
اختلال روان شناختی پیمان در هم گناه و تکراری های دوست داشتنی
ناگفته های آشنا
اینترنت ماهوارهای بلوف یا واقعی؟
چشم انتظار جبران 3145 میلیارد خسارت کشاورزی
گلدان های تباهی!