گروه صنعت و تجارت: تجارت میان ایران و کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا طی ماه های گذشته بیش از ۶۳ درصد رشد پیدا کرده است. اجرای موافقتنامه اتحادیه اقتصادی اوراسیا با ایران نه تنها مبادلات تجاری را برای تامین اقلام ضروری کشور تسهیل کرد، بلکه منافع سیاسی بسیاری را در پی داشته است. حقیقت این است که در شرایط فعلی با توجه به سیاست فشار حداکثری آمریکا هر کشوری حاضر به همکاریهای اقتصادی با ایران نیست، ایران در همین وضعیت توانست با اتحادیه اقتصادی اوراسیا موافقتنامهای را امضا کند و آن را به اجرا برساند که در مجموعه اقتصاد خارجی کشور اتفاق خوبی است اما کسی به آن توجه نمیکند. کارشناسان سیاسی معتقدند که عضویت جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و تقویت ارتباطات اقتصادی و تجاری با کشورهای عضو این اتحادیه یکی از راهکارهای شکست تحریم های ظالمانه دولت آمریکاست.

اتحادیه اوراسیا در یکی از مهمترین مناطق جغرافیایی جهان در کمربند اوراسیا ایجاد شده است و کشورهای بلاروس، روسیه، ارمنستان؛ قرقیزستان و قزاقستان کمربند پراهمیتی از شرق اروپا تا مرکز آسیا را پوشش می دهند. این کمربند وسیع، جمعیت قابل توجه دویست میلیون نفری را در برگرفته است که بازار بسیار خوبی برای تجارت کالا را شکل داده است و در مسیر این کمربند پراهمیت، کشورهای بسیاری قرار گرفته اند که شرایط مشابهی دارند و می توانند از مزایای این کمربند اقتصادی بهره ببرند. این گستره جغرافیایی تنوع انسانی و فرهنگی بسیاری ایجاد می کند که ظرفیت های فوق العاده ای برای انجام کار صنعتی و اقتصادی ایجاد می کند. پیوند هرچه بیشتر ایران با این کشورها، می تواند در بالا رفتن جایگاه ایران در منطقه و افزایش وزن ژئوپلیتیک ایران موثر شود و وابستگی های متقابل این کشورها به ایران را افزایش دهد.

پیش از این احسان قمری، مدیرکل دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت ایران اعلام کرده بود که اولویت ایران در حوزه تجارت خارجی؛ صادرات به ۱۵ کشور همسایه، هند و چین و کشورهای حوزه اتحادیه اوراسیا تشکیل می دهد که با توسعه و تجهیز زیرساخت های صادراتی مناطق کشور به ویژه مناطق مرزی، می توانیم شاهد مرتفع شدن مشکلات پیش روی صادرکنندگان بوده و رشد و تسهیل صادرات را مشاهده کنیم.

در همین حال حمید زادبوم، رییس کل سازمان توسعه تجارت ایران در همایش اوراسیا اعلام کرد که بررسی ها نشان می دهد ظرفیت مناسب تجاری بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا وجود دارد و در حال حاضر حجم تجارت فعلی ما با اتحادیه اقتصادی اوراسیا ۲.۶ میلیارد دلار است. اما پیش بینی می شود در صورتی که از ظرفیت های موجود بین دو طرف استفاده شود، حجم تجارت دو طرف می تواند به حدود ۳۵ میلیارد دلار برسد. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه مهمترین کشورها در اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای تجارت به ترتیب کشورهای روسیه، قزاقستان، ارمنستان، قرقیزستان و بلاروس هستند، افزود: براساس ظرفیت سنجی و بررسیهای که در سازمان توسعه تجارت ایران در میز روسیه صورت گرفته است، ظرفیت صادراتی ما به روسیه ۱۲ میلیارد دلار برآورد شده و این در حالی است که در حال حاضر حدود ۵۰۰ میلیون دلار صادرات به روسیه داریم. با توجه به روابط خوب ایران و روسیه فرصت مناسبی است که از موافقتنامه تجارت آزاد بین کشورمان و اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای توسعه تجارت با این اتحادیه و به ویژه کشور روسیه استفاده کنیم.

رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران با بیان اینکه موافقتنامه یک کارگروه مشترک دارد که با تشکیل جلسه در طول سال پیگیری امور موافقتنامه را انجام میدهد، گفت: اولین کارگروه مشترک را به صورت ویدئو کنفرانس با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ماه گذشته برگزار کردیم. زادبوم فرایند این کارگروه را مثبت ارزیابی کرد و گفت: تمام
توافقاتی که در کارگروه صورت گرفت، به صورت پروتکل به امضای دو طرف رسید و از طریق دیپلماتیک مبادله و تبدیل به سند شد. معاون وزیر صمت این موافقتنامه را دارای منافع و فواید زیادی دانست که طرفین از آن بهره میبرند، و ابراز امیدواری کرد که با برطرف شدن موانع سرعت بیشتری در توسعه مراودات تجاری صورت گیرد. زادبوم با بیان اینکه متن کامل موافقتنامه به ما کمک میکند مذاکرات برای تجارت آزاد با سرعت بیشتری طی شود، گفت: متن موافقتنامه، که مورد توافق دو طرف است، مفصلترین و جامعترین موافقتنامهای است که تاکنون ایران منعقد کرده است و به همین دلیل تقریبا مطمئنیم از آبان ماه که مذاکرات تجارت آزاد را شروع کنیم، مذاکرات در مورد متن اولیه طولانی نخواهد شد.

رییس کل سازمان توسعه تجارت ضمن اشاره به اینکه در آبانماه بیشترین مذاکرات در مورد این خواهد بود که تجارت آزاد را در چه فرصت زمانی شروع کنیم و یا چه درصدی از کالاها را در موافقتنامه بگنجانیم یا استثنا کنیم، افزود: مذاکرات در مورد تجارت آزاد حداکثر میتواند از ۵ آبان ۹۹ تا مدت دو سال ادامه یابد و در سال دوم باید بتوانیم موافقتنامه را اجرایی کنیم. زادبوم با اشاره به این نکته که اتحادیه اقتصادی اوراسیا، که در سال ۲۰۱۵ شکل گرفت، آثار عمیقی بر تجارت منطقه خواهد داشت، گفت: این اتحادیه در حال حاضر شامل ۵ کشور است اما کشورهایی که در تلاش برای پیوستن به این اتحادیه هستند، مخصوصا کشورهایی که در حوزه همسایگی روسیه قرار دارند، رو به افزایش است.
زادبوم ادامه داد: با توجه به اهمیت گروهبندی منطقهای برای ایران، کشور ما جزو نخستین کشورهایی است که با این مجمع اقتصادی وارد انعقاد موافقتنامه شد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر تعامل با اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک موافقتنامه تجاری است که در دو مرحله انجام میشود، گفت: مرحله اول موافقتنامه موقت تجارت آزاد و مرحله دوم تجارت آزاد خواهد بود و فعلا در مرحله انعقاد موافقتنامه تجارت آزاد با مجمع اقتصادی اوراسیا هستیم و موضوع الحاق به این اتحادیه مطرح نیست اما پیوستن به این اتحادیه دور از دسترس نیست.

زادبوم با بیان اینکه این موافقتنامه اولین موافقتنامۀ کشورمان با یک اتحادیه اقتصادی است، گفت: پیش از این با گروهها و کشورهای منطقهای موافقتنامه‎های تجاری و موافقتنامههایی که مربوط به تعرفههای ترجیحی و آزاد است، امضا کردهایم، اما نخستین بار است که با یک اتحادیه اقتصادی به این معنا وارد توافق میشویم. وی افزود: با برخی کشورها مانند پاکستان موافقتنامه دو جانبه تعرفه ترجیحی منعقد کردهایم و با بعضی کشورها مثل اندونزی در حال مذاکره هستیم و بدین ترتیب موافقتنامه تجارت آزاد تنها با کشور روسیه داریم و با پاکستان نیز در حال مذاکره در زمینه موافقتنامه تجارت آزاد هستیم.