سفرهای غیر ضرور؛ شهروندان بی‌تفاوت

روح‌الله مهرجو- سفر در تعطیلات کوتاه مدت که چندان نیاز به مرخصی گرفتن ندارد، مسئله‌ای است که از دیرباز در ایران مطرح و سواحل دریای خزر همیشه انتخاب اول بسیاری از مردم این سرزمین در این برهه‌های زمانی بوده است. اما تفاوتی که در حال حاضر وجود دارد، شیوع بیماری کرونا است که جان انسان‌ها را نشانه رفته و متاسفانه دیده می‎شود که برخی در این میان به اهمیت این خطر وقوف کامل ندارند و گمان می‌کنند که آنها و خانواده‌شان هرگز به این بیماری مبتلا نمی‎شوند. برخی حاضر نیستند که به خودشان زحمت بدهند، ماسک بزنند و یا از وسائل ضد عفونی استفاده کنند، از همین رو مانند گذشته در جامعه رفتار می‌کنند و هرگز بیم این ندارند که در چنگال این بیماری بیفتند. اغلب این افراد تا زمانی که خود یا نزدیکانشان درگیر بیماری نشوند، گوششان به هیچ پیام و اندرزی بدهکار نیست و همچنان راه و روش خود را در پیش می‌گیرند، که اغلب افراد گرفتار را نیز همین افراد تشکیل می‎دهند چرا که حاضر نیستند بپذیرند، در خطر بوده و می‌توانند برای خود و خانواده‌شان دردسر ساز شوند. حالا همین افراد، هر تعطیلاتی را غنیمت شمرده، بار سفر بستند و به مانند عاشورا و تاسوعای اوایل شهریورماه راهی سفر شمال شدند تا دمی در سواحل خزر بیاسایند و تنی به آب بزنند. بی‌شک گام برداشتن در جنگلهای سرسبز دامنه البرز و رو به سوی دریا دربرگیرنده صحنه‌های بی‌نظیری است که می‌تواند آدمی را روحی تازه بخشد، اما در شرایط فعلی به چه ارزشی؟
بدون تردید گام نهادن در راه سفر در شرایط امروزی یک بی‌مسئولیتی بزرگی است که می‌تواند از شهروندان سر بزند، بی‌شک نفس کادر درمان به شماره خواهد افتاد زمانی که نتایج این سفرهای غیر مسئولانه مشخص شود و آن زمان است که فغان و درد افرادی که هرگز گمان نمی‌کردند به کرونا مبتلا شوند، به آسمان برخواهد خواست و اگر خدایی نکرده جانی نیز ستانده شود، این پشیمانی و ضجه‌ها فایده‌ای نخواهد داشت.
اما چرا برخی هنوز این بیماری را جدی نگرفته و حاضر نیستند که بپذیرند بیماری به سراغ آنها نیز خواهد آمد؟
در درجه اول جهل و توهمی است که درگیر برخی از شهروندان بوده که ریشه در چگونگی شکل‌گیری شخصیت آنها دارد و تا زمانی که به قول معروف سرشان به سنگ نخورد، به راه راست کشیده نخواهند شد.


این افراد با مشکل خود بزرگ بینی و خود برتر بینی مواجه هستند که جز تمسخر افراد معمولی جامعه کاری نمی‌کنند، اغلب این افراد رعایت قوانین به ویژه قوانین راهنمایی و رانندگی را ننگ می‌دانند و افراد قانون مدار را نیز به سخره می‌گیرند، این افراد بیشتر هم به دامن این بیماری می‌افتند و اگر جان سالم به در ببرند، اندکی از تفکرات آنها تعدیل می‌شود.
گروه دیگر از مردم با فقر اطلاعاتی مواجه هستند و اگر با ابعاد گسترده این بیماری آشنایی پیدا کنند، ممکن است به جرگه انسان‌های معمولی و واقع نگر که مسئول سلامت خود و افراد جامعه هستند، بپیوندند که البته در شرایط امروز و گسترش رسانه‌های جمعی این نوع افراد از گستره کمتری برخوردار هستند و پیام‌های مهمی چون علائم و پیشگیری کرونا به گوش همگان می‌رسد.
ضجه‌های کادر درمان در گوش هر شهروند مسئولیت پذیر زنگ می‌زند و می‌داند که یک پزشک و پرستار تا چه اندازه از خود وخانواده‌اش گذشته تا بتواند سلامت جامعه را حفظ کند. ما برای اینکه یکبار برای همیشه از بی‌مسئولیت‌ها و سبک سری‌ها نجات یابیم باید آموزش و برخورد مقتدرانه را در دستور کار قرار دهیم و موارد فرهنگی را بیش از پیش به ویژه در مدارس گوشزد کنیم. پرورش شهروند مسئولیت پذیر یکی از وظایف دولت‌هاست که باید نسبت به آن اقدام کنند تا در بحران‌هایی که هر لحظه ممکن است ظهور و بروز نماید و جامعه را با آسیب مواجه کند، بهترین رفتار را از خود نشان دهند و به مدیریت بحران کمک کنند. در اصل کرونا هشداری به جامعه ایرانی بود تا بداند که در کجا با چالش‌های فرهنگی مواجه است و می‌توان با تحلیل رفتار استان‌های مختلف کشور و اقشار گوناگون مردم پارامترهای دقیقی را به دست آورد که برای تحلیل و پیش‌بینی رفتار مردم در سلسله حوادث پیش رو بسیار مفید به فایده است.
افرادی که امروز با وجود تمام هشدارها همچنان راه سفر در پیش گرفته و سلامت خود و جامعه را به خطر می‌اندازند، قطعا نیازمند راهنمایی هستند و دولت می‌تواند برای جلوگیری از بروز چالش‌های بیشتر راهکارهایی با توجه به این رفتارها اتخاذ کند. شاید برخوردهای جدی‌تری که برخی از کشورها از جمله کشورهای توسعه یافته و به قول معروف جهان اولی‌ها به کار گرفتند، چندان بیراه نیز نبوده و ممکن است به دلیل شیوع هرچه بیشتر بیماری در ایران نیز بدان نیاز پیدا کنیم. در حالی که تا کنون مسئولان سعی کردند شیوه تذکر و هشدار را به کار گیرند و از اعمال شیوه‌های قهری خودداری کنند.
هنوز باید منتظر موج بیماری که بر اثر جابجایی‌های صورت گرفته در تعطیلات گذشته، در پیش است باشیم و پس از آن به نتیجه‌گیری و یا اخذ تصمیمات جدید دست بزنیم.
البته واکنش دولت بر مبنای رویدادها و آمار مبتلایان و تلفاتی است که در هر دوره زمانی ظهور و بروز می‌کند و می‌تواند سطحی، فاجعه و یا فجیع باشد که نسبت به آن تصمیم‌گیری خواهد شد. بدون تردید تعطیلات گسترده مراکز عمومی و منع رفت و آمدها که در آینده ممکن است در پیش باشد بر اثر همین رفتارهای
غیر مسئولانه برخی از مردم است که امروز به خوشگذرانی پرداخته و راهی دریا شدند.