تاثیر تیروئید در باروری

دکتر افسانه شه‌بخش- عملکرد صحیح غده تیروئید در بدن بر بسیاری از فعالیت‌ها و بخش‌های بدن تاثیر‌گذار است. یکی از مسائلی که تحت تاثیر عملکرد این غده قرار دارد، مسئله باروری است. تیروئید به صورت یک غده در قسمتی از گردن قرار گرفته است که در قسمت‌های مختلف بدن گیرنده دارد. تیروئید هورمونی تولید می‌کند که نام آن "تیروکسین" می‌باشد و توسط هیپوفیز و هیپوتالاموس تحت کنترل است. فرمان‌هایی که از مغز به تیروئید ارسال می‌شود بر سوخت و ساز آن تاثیر دارد. طبق آمارهای به دست آمده توسط محققان مشکلات تیروئید در خانم‌ها حدود پنج برابر بیش از آقایان است و این مشکلات باعث اختلال در ساخت هورمون‌هایی که از تخمدان ترشح می‌شوند نیز خواهند بود. مهم‌ترین اثر‌گذاری مشکلات تیروئید بر روی ترشح هورمون‌های استروژن و آندروژن می‌باشد لذا بدین خاطر تیروئید می‌تواند در سیکل قاعدگی، باروری، سقط، عوارض بارداری
و حتی بر سلامت جنین موثر باشد.
تیروئید می‌تواند پرکار یا کم کار باشد که در هر دو صورت ‌ هم در باروری و هم در سیکل‌ قاعدگی نقش دارد. عوارض پرکاری تیروئید که با افزایش سطح هورمون تیروکسین و کاهش سطح TSH در بدن اتفاق می‌افتد دارای برخی علایم است که مهمترین آن می‌تواند افزایش ضربان قلب، تعریق و کاهش وزن باشد. در خانم‌هایی که دچار پرکاری تیروئید هستند این بیماری سبب افزایش سطح پلاسمای استروژن حدود دو تا سه برابر حالت عادی و همچنین افزایش تبدیل آندروژن‌ها به استروژن می‌شود که همه‌ این موارد می‌تواند سبب اختلالات قاعدگی شود. این اختلالات ممکن است به گونه‌ای باشد که خانم‌ها به صورت گذرا اصلا قاعدگی نداشته باشند یا اینکه فواصل سیکل قاعدگی طولانی و حجم خون قاعدگی کاهش پیدا کند و باعث عدم تخمک‌گذاری شود.حدود شش درصد از افرادی که پرکاری تیروئید دارند، نابارورهستند، البته با درمان‌های دارویی این موضوع برگشت‌پذیر است و احتمال بارداری در فرد وجود دارد. یکی از درمان‌هایی که برای تیروئید به کار گرفته می‌شود، درمان با ید رادیواکتیو است. دیده شده است که ید رادیواکتیو در کاهش باروری اثری ندارد، اما با توجه به اینکه ماده رادیواکتیو حتی تا یک سال در بدن می‌ماند، لذا اگر خانم تحت درمان با رادیواکتیو قرار گیرد، توصیه ما این است که تا یکسال باردار نشود.بیماری‌ کم‌کاری تیروئید شایع‌تر از پرکاری تیروئید است. کم‌کاری تیروئید باعث کاهش تحمل سرما در فرد، افزایش وزن، خستگی، کم‌خونی و یبوست می‌شود. کم‌کاری تیروئید در خانم‌ها شایع‌تر از آقایان است. علائمی که در خانم‌های در سنین باروری اتفاق می‌افتد اول اختلال در بلوغ است بدین صورت که اگر دچار کم‌کاری تیروئید شوند به دلیل کاهش سطح استروژن اختلال در بلوغ ممکن است،ایجاد شود. همچنین تغییر در سیکل قاعدگی به شکل افزایش حجم خون‌ریزی و یا افزایش فاصله بین دو قاعدگی نیز از دیگر علائم کم‌کاری تیروئید است. از دیگر مشکلاتی که کم‌کاری تیروئید در خانم‌ها ایجاد می‌کند ناباروری و کاهش میل جنسی است. به دلیل تشابه زنجیره‌های این هورمون( تیروئید) با زنجیره هورمون‌های جنسی اختلال در آن سبب می‌شود سطح استروژن کاهش پیدا کند و گیرنده‌های آن در تخمک مهار شوند که در نتیجه اختلال در تخمک‌گذاری ایجاد می‌کند و موجب ناباروری می‌شود. از علائم آزمایشگاهی مبتلایان به کم‌کاری تیروئید می‌توان به افزایش سطح هورمون" TSH "اشاره کرد که این موضوع سبب اختلال در تخمک‌گذاری می‌شود که در صورتی که بدون درمان فرد، بارداری اتفاق افتد می‌تواند سبب مشکلاتی مانند سقط جنین، مرده‌زایی، تولد زودرس یا حتی فشارخون دوران بارداری شود. بنابراین خانم‌ها باید پیش از اقدام برای باروری از نظر تیروئید توسط پزشک متخصص بررسی شوند زیرا با توجه به اینکه هورمون تیروئید از جفت رد می‌شود، می‌تواند روی جنین نیز اختلالاتی ایجاد کند، ولی اینکه بگوییم هر خانمی کم‌کاری تیروئید داشته باشد حتما این اثر را روی جنین خواهد گذاشت، صحیح نیست. ندول‌های تیروئید یکی دیگر از مشکلات تیروئید است که در خانم‌ها چهار برابر شایع‌تر از آقایان است. ۱۲ درصد این ندول‌های تیروئیدی می‌توانند بدخیم شوند، البته این موضوع به سابقه خانوادگی و پرتودرمانی در ناحیه گردن هم وابسته است که می‌تواند مشکلاتی را جهت بارداری برای فرد ایجاد کند اما به طور کلی توصیه می‌شود خانم‌هایی که به دلیل ناباروری به مراکز ما مراجعه می‌کنند باید از نظر مشکلات تیروئیدی به صورت کامل بررسی شوند.