فرشته نجات یا خطرناک تر از بمب اتم؟!

 
ناصری - مفهوم هوش مصنوعی چیزی است که از چند ده سال پیش انسان را شیفته و درگیر خود کرده است اما این روزها همان تخیلات به واقعیت تبدیل شده. شاید برای خیلی ها هنوز هم  غیر قابل باور باشد که بتوان یک تراشه کوچک در مغز جا سازی کرد تا به خاطرات گذشته و به آن چه فکر می کنید دسترسی پیدا کرد اما این اتفاق در اوایل همین هفته رخ داده و یکی از شرکت های ایلان ماسک (رئیس شرکت خودروسازی تسلا) به نام نورالینک از نسخه جدید ایمپلنت مغزی رونمایی کرد. پیش از این هم از لشکر میلیونی روبات های کوچک پرنده ای که می توانند به راحتی با استفاده از هوش مصنوعی و تشخیص چهره به افراد مشخص حمله و آن ها را ترور کنند رونمایی شده بود. حالا با خواندن این اخبار می بینیم که بسیاری از فیلم های تخیلی درباره هوش مصنوعی به واقعیت تبدیل شده است. گسترش هوش مصنوعی دوگانگی‌های متعددی  نظیر خطرات و فرصت‌ها، انسان و ماشین، محدودیت‌ها و توانمندسازی ها ایجاد کرده است .همین ایلان ماسک چندی پیش در توئیترش نوشت :« حرف های من یادتان باشد؛ هوش مصنوعی  از بمب‌های اتمی بسیار خطرناک‌تر است.» آیا این روند به این سرانجام خواهد رسید ؟ امروز در کنار کارکرد و بررسی تراشه جدید رونمایی شده به خطرات گسترش هوش مصنوعی خواهیم پرداخت.
 
            ایمپلنت مغزی
اوایل همین هفته ایلان ماسک از نسخه جدید تراشه ای جدید رونمایی کرد. این تراشه قرصی شکل که اندازه آن 23 میلی متر با ضخامت 8 میلی متر است با   استخوان سر انسان برابر است. این ایمپلنت 1024 الکترود دارد که توانایی خواندن فعالیت های نورون های مغز را دارند و قادر به تحریک نورون ها هم هستند. به گفته مسئولان شرکت نورالینک این ایمپلنت در وهله اول برای درمان بیماری ها مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
           چگونگی نصب این ایمپلنت در مغز


پیش از این برای تست این تراشه از خوک ها استفاده شده و این تراشه روی جمجمه خوک ها کار گذاشته شده بود. این ایمپلنت از نسخه سال گذشته، کوچک تر است و نیاز نیست قسمت خارجی آن پشت گوش قرار بگیرد بلکه مستقیم به مغز متصل می شود. برای نصب این ایمپلنت نیاز به بی هوشی نیست. فقط کاسه سر سوراخ می شود و یک روبات با دقت بالا به همراه 1024 الکترود در جاهای خاصی از مغز قرار می گیرد. ضخامت هر الکترود 20 برابر از تار موی انسان کمتر است. در نهایت از نگاه خارجی این ایمپلنت در حد یک زخم کوچک دیده و پشت موها قایم می شود. این ایمپلنت با بلوتوث به موبایل وصل می شود و باتری آن از طریق شارژ القایی شارژ می شود درست مانند شارژ بی سیم موبایل‌ها.
           کارکردهای این تراشه
خود مسئولان مدعی هستند که این تراشه می تواند نابینایی، ناشنوایی، از دست رفتن حافظه، آسیب های مغزی، اعتیاد، افسردگی و ... را درمان کند. البته علاوه بر کاربردهای پزشکی گفته می شود این دستگاه در آینده برای طیف وسیعی از کاربردها قابل استفاده است. از فرمان دادن به ماشین‌های تسلا و بازی کردن استارکرفت با مغز تا تله پاتی و انتقال افکار بین انسان‌ها بدون حرف زدن و شاید روزی ترکیب انسان با هوش مصنوعی! حتی ایلان ماسک مدعی است که با استفاده از این تراشه در آینده می توان از خاطرات کودکی بک آپ گرفت تا در صورت بروز آلزایمر آن ها را دوباره در مغز بارگذاری کرد.
           خطرات هوش مصنوعی
همان طور که پیش از این در همین صفحه در گزارش «اپ های نژاد پرست» نوشته بودیم به طور قطع هوش مصنوعی و فناوری خطرناک نیست اما انسان هایی که کدهای نرم افزاری را می نویسند می توانند این کدها را مغرضانه انجام دهند. البته نباید فراموش کنیم که هوش مصنوعی هم مانند نرم افزارها و سیستم های عامل قابل هک و دستکاری است و نباید از این موضوع غافل شد که ممکن است هوش مصنوعی توسط عده ای هک و مورد سوء استفاده قرار گیرد. به طور مثال همین تراشه ای که قرار است در مغز کارگذاشته شود می تواند حتی افکار شما را به دستگاه مورد تحلیل قرار دهد و آن ها را دستخوش تغییرات کند و به نوعی فرماندهی شما را در اختیار قرار دهد. به طور کلی هوش‌ مصنوعی به چند روش مختلف هستی انسان را تهدید می‌کند؛ از هوش مصنوعی‌ که کدهای آن به شکلی نوشته شده است که به شکل عمدی به انسان آسیب وارد کند تا هوش مصنوعی‌ که انسان را تهدیدی برای خودش می‌بیند و به نوعی انتخاب می‌کند که به انسان آسیب وارد کند.
هوش مصنوعی با برنامه ویران کننده: سلاح‌های خود مختار، سیستم‌های هوش مصنوعی هستند که برای کشتن برنامه‌ریزی شده‌اند ، نمونه ای از آن چندی پیش در یک ویدئو به نمایش گذاشته شد که در آن پرنده های کوچک توانایی شلیک به افراد مشخص شده را داشتند و پرنده های کوچک از طریق نرم افزار تشخیص چهره به افراد مشخص تیراندازی می کردند. حالا فکر کنید  این سلاح‌ها  به دست افراد نادرستی برسد این امکان وجود دارد که جان افراد زیادی گرفته شود. از سویی این تفنگ‌ها به شکلی طراحی شده‌اند که خاموش کردن آن‌ها کار بسیار سختی است، این موضوعی است که شاید به این منجر شود که انسان دیگر نتواند این سلاح‌ها را کنترل کند.
هوش مصنوعی با برنامه درست اما بدون تصمیم گیری: این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که شما اهداف یک هوش مصنوعی را با اهداف خودتان به طور کامل یکسان نکنید. مثلا اگر از یک خودروی مجهز به هوش مصنوعی بخواهید شما را به سریع‌ترین شکل ممکن به فرودگاه برساند، ممکن است با پیامدهای مرگباری روبه رو شوید.
ابر هوش مصنوعی: به طور کلی ابر هوش مصنوعی، سیستمی تکامل یافته است که از انسان باهوش‌تر است و برای رسیدن به اهدافش هرکاری انجام می‌دهد. اگر این اهداف، با اهداف انسان‌ها مطابقت نداشته باشد در آن صورت مشکلات فراوانی به وجود می‌آید. برای مثال در تحقیقی که سال ۲۰۰۲ توسط بولتون درباره هوش مصنوعی انجام شده آمده است: «زمانی که اولین ابرهوش غیرقابل نفوذ ساخته شود این امکان وجود دارد که با انتخاب اهداف اشتباه برای آن منجر به نابودی بشر شویم. برای مثال شما از آن دستگاه می‌خواهید یک مسئله ریاضی را حل کند و این دستگاه برای این کار تمام مواد منظومه شمسی را به یک ماشین حساب تبدیل کند.»
ماشین به جای انسان: جدا از این ها از جایگزینی ماشین ها هم نباید غافل شد. بر اساس تحقیقات انجام‌ شده تا سال 2030 روبات‌ها 21 درصد از مشاغل در ژاپن، 30 درصد از مشاغل در انگلستان، 35 درصد از مشاغل در آلمان و 38 درصد از مشاغل در ایالات‌متحده آمریکا را به خود اختصاص خواهند داد.
           پایان جهان با هوش مصنوعی
این ترس وجود دارد که جهان توسط هوش مصنوعی به پایان برسد، درست مانند چیزی که در فیلم ترمیناتور اتفاق افتاد. استفن هاوکینگ، ایلان ماسک، استیووازنیاک، بیل گیتس و بسیاری دیگر از نام‌های بزرگ در زمینه علم و فناوری، مدت‌هاست که در رسانه‌ها و نامه‌های سرگشاده‌ خود، درباره خطرات ناشی از هوش مصنوعی ابراز نگرانی کرده اند. خطراتی که می‌تواند به مجرمان این امکان را بدهد تا با سرعت و دقت بیشتری و با کمترین زحمت و احتمال ردیابی، به انجام سرقت، قتل‌های زنجیره‌ای، فریب افراد و کلاهبرداری‌های تلفنی و اینترنتی بپردازند.