روزنامه ابتکار
1399/06/13
آیا فیلم‌های توقیف شده می‌توانند در شبکه نمایش خانگی اکران شوند؟ از «قاچاق» تا «اکران آنلاین»
فاطمه امینالرعایاقاچاق فیلم، اتفاق تازه‌ای در سینمای ایران نیست. سال‌های نه‌چندان دور در حالی که هنوز فیلم‌ها روی پرده بودند، سی‌دی قاچاق فیلم‌ها کنار خیابان به فروش می‌رسید اما حالا کمی اوضاع بهتر است. ولی همچنان فیلم‌های توقیفی به همان سرنوشتی دچار می‌شوند که در گذشته فیلم‌های روی پرده گرفتارش بودند.
سال‌ها پیش که فروش فیلم‌های قاچاق رواج داشت، هنرمندان پویشی راه انداختند تا با فرهنگسازی مردم را از خرید نسخه غیرقانونی فیلم‌ها منصرف کنند. البته در کنار فرهنگسازی، برخوردهای قانونی با توزیع‌کنندگان این‌گونه فیلم‌ها نیز موثر بود. با رواج اینترنت قاچاق فیلم شکلی دیگر به خود گرفت. حالا به راحتی با چند جست‌وجو و کلیک می‌توان به نسخه غیرقانونی بارگذاری شده روی بستر آنلاین دسترسی پیدا کرد، گرچه اقدامات پلیس فتا در این زمینه قابل تقدیر است اما گستردگی پلتفرم‌هایی که توانایی انتشار نسخه‌های غیرقانونی فیلم‌ها را دارند، مبارزه با این پدیده را بسیار سخت کرده است. البته امروز با وجود شبکه نمایش خانگی و سرعت قابل قبول انتشار فیلم‌های اکران شده پس از اتمام اکران در این شبکه، تقریبا اکثر مردم به تماشای نسخه‌های قانونی می‌پردازند اما نسخه غیرقانونی فیلم‌های توقیفی همچنان مورد استقبال قرار می‌گیرند. آخرین فیلمی که در همین دسته گرفتار قاچاق شد، فیلم «خرس» به کارگردانی خسرو معصومی و تهیه‌کنندگی جواد نوروزبیگی محصول سال ۱۳۹۰ است. این فیلم برای اولین و آخرین‌بار در جشنواره سی‌ام فیلم فجر روی پرده رفت؛ فیلمی که بلافاصله پس از جشنواره به توقیف شد و با وجود اعتراض و پیگیری چندباره کارگردانش در نزدیک به یک دهه گذشته، هیچ توضیح مشخصی درباره دلایل توقیف آن از سوی مدیران سینمایی ارائه نشد. حالا نسخه غیرقانونی این فیلم در سایت یوتیوب منتشر شده است. بنیاد سینمایی فارابی به عنوان مالک اصلی این فیلم توقیفی، تنها ساعتی پس از انتشار خبر قاچاق فیلم، در واکنشی رسمی توضیحاتی را برای رسانه‌ها ارسال کرد. در متن ارسالی از سوی روابط عمومی فارابی تاکید شده است؛ «نسخه فارسی بدون زیرنویس فیلم سینمایی «خرس» به‌کارگردانی خسرو معصومی که از ۹ سال پیش نتوانسته پروانه نمایش دریافت کند، در روزهای اخیر به‌طور غیرقانونی در کانالی با نام «شکوفا فیلم» در یوتیوب در دسترس قرار گرفته است. بنیاد سینمایی فارابی از لحظه اطلاع از عرضه غیر قانونی فیلم سینمایی «خرس» در یوتیوب، ضمن بررسی ابعاد موضوع جهت استیفای حقوق معنوی و مادی فیلم، پیگیری لازم را به عمل آورد.»
البته در این میان همیشه موضوع کسی که فیلم را به صورت غیرقانونی منتشر می‌کند موضوع مهمی است. «شکوفا فیلم» که در نامه بنیاد فارابی از آن نام برده شده است،متعلق به داریوش بابائیان به عنوان مدیر «شکوفا فیلم» و پخش‌کننده فیلم «خرس» است که جواد نوروزبیگی در مقام تهیه‌کننده اثر، انگشت اتهام را به سمت او گرفته و او را متهم به انتشار غیرمجاز نسخه باکیفیت این فیلم در فضای مجازی کرد.
اما داریوش بابائیان مدیر شرکت پخش «شکوفا فیلم» اما در واکنش به این اتهامات در گفت‌وگو با مهر گفت: قاچاق این فیلم به من ارتباطی ندارد. «خرس» تهیه‌کننده و سرمایه‌گذار دارد و حدود ۱۰ سال از توقیف آن می‌گذرد. اگر قرار بود به صورت غیرقانونی اکران شود، مسلماً در سال‌های اولیه برایش این اتفاق رخ می‌داد.
او در بخش دیگری افزود: من اعلام می‌کنم نه فیلم «خرس» متعلق به من و نه در اختیار من بوده ولی از طریق کانالی با نام «شکوفا فیلم» قاچاق آن در یوتیوب منتشر شده است. اینکه فیلم از کانالی با نام شکوفا فیلم قاچاق شده دلیلی برای این نیست که حتماً از سوی شرکت ما و افراد ما این اتفاق افتاده باشد. این فیلم اگر از طریق هر فردی به مدیر یک کانال ارسال شود می‌تواند روی یوتیوب بارگذاری شود. آن مدیر سایت هم خارج از ایران است و هر فردی می‌تواند به او فیلم را ارائه داده باشد.
معصومی، کارگردان اثر نیز در گفت‌وگو با ایسنا گفت: نمی‌دانم چه باید بگویم، آنقدر مجوز ندادند که آخر کار به اینجا رسید و لابد اگر هم اعتراض کنیم می‌گویند کار خودتان بوده است. مقصر اصلی قاچاق فیلم همان کسانی هستند که چند سال قبل «خرس» را توقیف کردند و با کارشان و نیز با برچسب‌هایی که به فیلم زدند، سنگی را درون چاه انداختند که هیچ عاقلی بعد از آن جرات نکرد آن را بیرون آورد.
گرچه آنچه بر سر «خرس» آمده اتفاقی ناخوشایند است اما آیا راهی برای جلوگیری از قاچاق این فیلم‌ها وجود ندارد؟ در این چند سال فیلم‌های «آشغال‌های دوست داشتنی»، «عصبانی نیستم» و «خانه پدری» شاخص‌ترین آثاری بودند که با اصلاح چند سکانس به اکران رسیدند. گرچه این فیلم‌ها نیز دچار قاچاق شده بودند اما اجازه اکران نتوانست کمی از ضررهای آن‌ها را جبران کند. حالا در شرایطی که ویروس کرونا شرایط ویژه‌ای به نام اکران آنلاین را فراهم کرده است، شاید بتوان با کمی چشم‌پوشی راه را برای اکران فیلم‌های توقیفی باز کرد، همان زور که بنابر گفته‌های رئیس سازمان سینمایی این امکان برای فیلم «رستاخیز» نیز فراهم شده است.
ایسنا همچنین نوشت: «طرح این پرسش که آیا رفع توقیف این فیلم و فیلم‌های مشابه از پخش غیرقانونی و سرقت آن‌ها جلوگیری نمی‌کند؟ با این پاسخ مواجه شد که اولا شرایط هر فیلم با فیلم دیگر متفاوت است و باید جداگانه بررسی شوند و دیگر اینکه منطقی نیست به فیلمی مجوز نمایش بدهیم بخاطر اینکه قاچاق شده است، چرا که بعضی فیلم‌ها یا اصلا امکان گرفتن مجوز را ندارند یا باید زمان بگذرد، مثل «عصر جمعه» که با گذشت زمان مانعی برای نمایش آن وجود نداشت.»
اما در هر صورت اکران فیلم‌های توقیفی مانند فیلم‌هایی چون «پریناز»، «ماهی و گربه»، «پاداش» با نام جدید «از رئیس جمهور پاداش نگیرید»، «نقش نگار»، «خانه دختر» و چند فیلمی که بالاتر از آن نام برده شد این پرسش را در ذهن ایجاد می‌کند که دلیل توقیف این فیلم‌ها اصولا چه بوده است؟ آیا قرار است دیگر فیلم‌های توقیفی که هنوز مجوزی برای اکران آن‌ها اعلام نشده هم به سرنوشت «خرس» دچار شوند؟
سایر اخبار این روزنامه
وزارت بهداشت به ادعای مضرات «شیر» برای استخوان واکنش نشان داد
صداوسیما علیه سلامت
ژوبین صفاری
زنگ خطر حذف طبقه متوسط
آیا فیلم‌های توقیف شده می‌توانند در شبکه نمایش خانگی اکران شوند؟
از «قاچاق» تا «اکران آنلاین»
چرا ارتباط با امارات برای اقتصاد ایران مهم است؟
پشت پرده صفر شدن صادرات نفت ایران
توزیع واکسن آنفولانزا پیش از پایان شهریور آغاز میشود
خرید واکسن آنفولانزا با کارت ملی
«ابتکار» نتایج تداوم روند نابسامان اقتصادی را بررسی می‌کند
سردرگمی مردم در بازار آشفته اقتصاد
اعضای برجام در نشست کمیسیون مشترک، علیه آمریکا همصدا شدند
پیروزی برجامی بر آمریکا در جبهه وین
وعده رئیس‌جمهوری و وزیر ارتباطات به دانش‌آموزان
«شاد» رایگان میشود
۶۲ روز تا انتخابات آمریکا بحران‌هایی که شانس ترامپ را برای پیروزی کم می‌کند
بررسی تحولات لبنان در گفت‌وگو با عبدالرضا فرجی‌راد
نقشه ماکرون برای لبنان؛ نفوذ فرانسه در شام احیا میشود؟
