روزنامه ابتکار
1399/06/17
چرا در چند سال اخیر کمتر شاهد ورود چهره‌های جدید به عرصه حرفه‌ای بازیگری هستیم؟ افول ستاره‌سازی در غیاب مدرس بازیگری و ریسک تهیه‌کننده
گروه فرهنگ و هنر – راهروهای شلوغ دفترهای فیلمسازی همیشه میتواند معیار خوبی برای میزان علاقه افراد، خصوصا جوان‌ترها به بازیگری باشد. رویای تحقق این آرزو بسیاری از جوانان را به آموزشگاه‌های بازیگری می‌کشاند تا شاید از طریق معرفی این آموزشگاه‌ها سرانجام راهی به پرده نقره‌ای بیابند.چند سالی است که ورود چهره‌های جدید به سینما دیگر مانند گذشته نیست. گرچه آموزشگاه‌های بازیگری در گوشه و کنار شهر دیده میشود و کارگاه‌های بسیاری هم در این زمینه برگزار میشود اما خروجی این آموزشگاه‌ها در مقایسه با تعداد هنرجوها تقریبا انگشت‌شمار است. این روزها که اوضاع بدتر هم شده و کلاس‌های آنلاین بازیگری از راه رسیده‌اند. اتفاقی که بسیاری از اهالی تئاتر هم با آن مخالفند. آرش فلاحت‌پیشه، بازیگر و کارگردان تئاتر، پیشتر در گفت‌وگو با «ابتکار» درباره اینگونه آموزش‌ها گفته بود: شاید هنرجویانی که چند سال در کنار مربی خود پرورش پیدا کرده‌اند و مهارت‌هایی دارند، بتوانند از طریق فضای مجازی آموخته‌های‌شان را مرور کنند و راه‌شان را ادامه دهند، اما به هنرجویی که می‌خواهد تازه وارد این فضا شود و درکی از آن ندارد، اصلا نمی‌شود به صورت آنلاین آموزش داد. شاید دانش بازیگری را بتوان از طریق آنلاین منتقل کرد، اما مهارت را نمی‌توان اینگونه به هنرجو آموخت. حتی انتقال دانش برای هنرجویی که پیش از این در فضای تئاتر نبوده و تجربه‌ای نداشته، چندان مثمر ثمر نخواهد بود، چنانچه تنها خواندن کتاب هم به او کمکی نخواهد کرد. مهارت از طریق تجربه حاصل میشود، از طریق زیست جمعی. بازیگری که هنوز با ساحت تئاتر و این زیست جمعی مواجه نشده و آن را درک نکرده، چطور میتواند وارد این عرصه شود؟ بعد از این مرحله است که بازیگر میتواند از ابزارش یعنی بدن، بیان، احساس و تخیل استفاده کند.
سیدیاسر جعفری، بازیگر نیز در این زمینه می‌گوید: به نظر من کلاس‌های آنلاین بازیگری جواب نمی‌دهد چون بازیگری در لحظه است و در حال حاضر نیز بهترین کلاس‌های آنلاین در امریکا در حال برگزاری است و اگر کسی بخواهد به این شیوه آموزش ببیند میتواند از این طریق اقدام کند، اما کسی به کلاس‌های آنلاین بازیگری در ایران نمی‌آید. ضمن اینکه یکسری کلاس‌ها نیازمند حضور فیزیکی و جمعی هستند. کلاس‌های بازیگری تئوری نیستند که شما بخواهید از کتاب استفاده کنید باید در لحظه بود. من فکر می‌کنم کسانی که از کلاس‌های آنلاین برای آموزش بازیگری استفاده می‌کنند، بیشتر به دنبال گذران امور هستند تا آموزش.
امیر دژاکام، بازیگر، کارگردان و مدرس بازیگری اما معتقد است گاهی کلاس‌های آنلاین میتواند در این زمینه کمک کند، اما مشکلاتی هم دارد. او می‌گوید: کلاس‌های آنلاین اتفاق خوبی است و من حتی از طریق سایت‌ها، اسکایپ و واتس آپ کلاس برگزار کردم و به نظرم بعد از کرونا نیز می‌توان این جریان را ادامه داد چون هزینه‌ها کمتر میشود و از سوی دیگر کمک‌کننده است، اما برخی از دروس جمعی هستند و مهارتی و به نفس انسان زنده وابسته که آن‌ها را به زمانی دیگر موکول می‌کنیم مانند بازیگری بی‌واسطه که نمی‌توان در واسطه آن را درس داد. اما میشود کارهایی کرد و هم‌زمان این روند را پیش برد.
حال این سوال وجود دارد که این کلاس‌ها و اصولا کلاس‌های بازیگری که کم هم نیستند، چقدر توانسته‌اند چهره‌های جدید به سینمای ایران معرفی کنند؟ جعفری در این‌باره می‌گوید: اگر این آموزشگاه‌ها خروجی مناسبی ندارند به این دلیل نیست که بازیگران خوبی از آن‌ها بیرون نمی‌آیند، بلکه بیشتر به این دلیل است که تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران ریسک روی چهره‌های جدید نمی‌کنند و حاضر نیستند از چهره‌های جدید در آثارشان بهره بگیرند. درواقع ما عادت به عادت‌هایمان داریم و کسی به چهره‌های جوان در سینما نمی‌پردازد.
اما دژاکام معتقد است، خروجی نه‌چندان مناسب دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌ها علت نبود چهره جدید در عرصه بازیگری است. او می‌گوید: ما اگر پنج میلیون نفر خروجی رشته بازیگری داشته باشیم و تنها سه معلم بازیگری، این خروجی باز هم فرقی نمی‌کند چون مشکل اصلی این است که ما معلم بازیگری نداریم. ما حداکثر 10 معلم بازیگری داریم که روی علوم مختلف بازیگری تسلط دارند و انسان‌شناسی، رفتارشناسی، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، زیبایی‌شناسی را می‌دانند و از سوی دیگر می‌توانند تخیل، بیان، تمرکز دانشجو را پرورش دهند. در حال حاضر اغلب کلاس‌های بازیگری به این شکل است که یک دوربین می‌گذارند و لنزها، زاویه دوربین و حرکات دوربین را به هنرجو آموزش می‌دهند، در حالی که این آموزش بازیگری نیست.
او ادامه می‌دهد: متاسفانه در آموزشگاه‌ها دو چیز درس می‌دهند؛ یک در تمام کلاس‌ها یکی از اندازه نماها، حرکت دوربین و لنزها صحبت می‌کنند که این‌ها درس بازیگری نیست بلکه فنون بازیگری است که می‌توان به شکل تئوری آن‌ها را آموخت و نکته دوم بازیگری بدون مشق است. تا زمانی که شما روی متن‌های بزرگ ادبی جهان مشق نکنید ممکن نیست بازیگر خوبی شوید. امروز بدون متن مشق می‌کنند و اصطلاحاً بازی‌های نمایشی رایج شده است. یعنی همه می‌توانند بازی کنند و این برایشان خنده‌دار و جذاب است و فکر می‌کنند اگر گریه کنند، یا عصبانی شوند یعنی بازیگر خوبی هستند، اما وقتی متنی به آن‌ها داده میشود نمی‌توانند آن را بخوانند. در حالی که بازیگری قرارداد است در مقابل دوربین، تئاتر هم قرارداد است، متن نیست و قراردادها امروز در کلاس‌های آموزشی رعایت نمی‌شوند. من معتقد هستم ما معلم بازیگری نداریم و یک بازیگر خوب الزاماً نمی‌تواند معلم خوبی باشد و معلمی با بازیگری دو مقوله کاملاً متفاوت از هم هستند. متون بازیگری با معلمی بسیار تفاوت دارد مثل این که زنی چندین بچه به دنیا آورده باشد و زنی تنها پزشک زنان باشد نمی‌توان نام هر دو را مادر نهاد.
این مدرس دانشگاه می‌افزاید: وقتی خروجی خوبی از آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌ها نداشته باشیم، ورودی خوبی هم در سینما و تئاتر و تلویزیون نداریم. بنابراین چهره جدید نداریم، چون معلم نداریم. متاسفانه مشکل دیگر چهره‌های جدیدی هم که خوب هستند، این است که از آن‌ها استفاده نمی‌شود. امروز بخشی از ورود چهره‌های جوان به عرصه نمایش و تصویر به پارتی‌بازی و بخشی هم به پول وابسته است. از سوی دیگر بسیاری از کارگردانان، هنر بازیگری را بلد نیستند. کارگردانان نگاه می‌کنند به فلان بازیگری که همه می‌گویند بازیگر است و او را تایید می‌کنند. اما وقتی قرار است یک بازیگری را خود ببیند و بر اساس دانش خود بگویند که این بازیگر خوب است یا نه نمی‌توانند تشخیص دهند چون دانش بازیگری ندارند. درواقع او کارگردان است در حالی که قدرت تشخیص در نقطه صفر را ندارد. ضمن این که تهیه‌کنندگان نیز این جسارت را ندارند روی چهره‌های جدید ریسک کنند، چون معتقد هستند این چهره‌ها قابلیت بازگشت سرمایه را در گیشه ندارند. در حالی که این جوان میتواند آرام‌آرام تبدیل به چهره شود و خود را نشان دهد. در سینما سخت این اتفاق می‌افتد مگر آنکه بازیگران جوان پیش از آن در تلویزیون و یا شبکه نمایش خانگی حضور داشته باشند و دیده شوند و بعد به سینما راه یابند. از سویی هم نمی‌توان این حق را از تهیه‌کننده‌ای که در بهترین حالت 10 میلیارد هزینه صرف ساخت یک اثر می‌کند گرفت، چون او باید در گیشه 30 میلیارد بفروشد تا هزینه‌های مازاد را پرداخت کند و در نهایت به مبلغ سرمایه شده برسد، بنابراین هرکسی حاضر به پذیرش این ریسک نیست.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» دلایل افزایش قیمت خودرو در روزهای اخیر را بررسی کرد
سلام به پراید 100 میلیون تومانی!
کورش الماسی
«اصلاح طلبان»، ممنوع!
واعظ آشتیانی: زمان کف زدن مردم برای افتتاح طرح‌ها تمام شده است
طرح‌های نیمه تمام، ارثیه دولت‌ها برای یکدیگر
چرا در چند سال اخیر کمتر شاهد ورود چهره‌های جدید به عرصه حرفه‌ای بازیگری هستیم؟
افول ستاره‌سازی در غیاب مدرس بازیگری و ریسک تهیه‌کننده
دو عضو شورای شهر تهران در سخنان جداگانه‌ای به انتقاد از دولت و مجلس پرداختند
گلایه‌های «بهشت» از «پاستور» و «بهارستان»
نایب رئیس مجلس: لازم است مدتی در کشور نظام پارلمانی حاکم شود
تکرار احیای نخست‌وزیری از سوی اصولگرایان
اهداف سفر وزیر خارجه سوئیس به ایران چیست؟
تهران، برن و یک قرن رابطه دیپلماتیک
در پاسخ به درخواست رئیس قوه قضائیه انجام شد
موافقت رهبر انقلاب با تداوم فعالیت دادگاه‌های ویژه اقتصادی
سخنان عجیب یک نماینده امضاکننده طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های اینترنتی توجه‌ها را به خود جلب کرد
خطرهای محیط «آندروید» و تفاوت ساعات مصرف اینترنت!
جنگ سرد امان و ابوظبی ادامه دارد
تهدید بن زاید به اخراج ۲۵۰ هزار اردنی
رئیس قوه قضائیه:
اطلاعات محرمانه‌ای داریم که آمریکا و اروپا حامی قاچاقچیان مواد مخدر هستند
