دولت باید خدمات پایه را در شبکه ملی اطلاعات انجام دهد

دبیر شورای عالی فضای مجازی با اشاره به برخی تقسیم وظایف در حوزه راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، گفت: خدمات پایه از جمله پیام رسان ها و موتور جست وجو و ایمیل را یا دولت، خودش اجرا کند یا از طریق واگذاری طرح های مزبور به بخش های خصوصی و عمومی، مسئولیت آن را بپذیرد که قرار شد طرح های خدمات پایه شبکه ملی اطلاعات را دولت انجام دهد و   باید برای شبکه ملی اطلاعات  تلاش بیشتری کند. دکتر سید ابوالحسن فیروز آبادی شنبه شب با حضور در برنامه نگاه یک سیما، با اشاره به تاریخچه و اهداف تشکیل این شورا در اسفند سال 1390 افزود: کار اصلی شورای عالی فضای مجازی عملاً در دولت یازدهم آغاز شد و با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری درباره لزوم راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، نخستین بحث این شورا شبکه ملی و اینترنت سالم بوده است.
تعریف و هدف شبکه ملی اطلاعات
وی با اشاره به تعریف شبکه ملی اطلاعات گفت: بر اساس این شبکه، ارتباطات و نیازهای اطلاعاتی ایرانیان در مسیری در داخل کشور باید تامین شود و از مسیر خارج عبور نکند و کسب استقلال در فضای مجازی و غلبه خدمات و محتوای ایرانی بر خدمات و محتوای خارجی از اهداف این شبکه است. وی با اشاره به این که فضای مجازی نوپدید و بر فناوری و تحولات بسیار سریع مبتنی است، اضافه کرد: این فضا روابط اجتماعی و اقتصادی را با سرعت بسیار زیادی متحول کرده است بنابراین بسیاری از کشورها تدبیر کرده اند تا شوراهایی در این باره وجود داشته باشد تا بتوانند در مقابل تحولات فضای مجازی، تصمیم بگیرند. این تحولات بسیار عمیق هستند و به تصمیم گیری هوشمندانه با کمک همه دست اندرکاران دولتی ، حکومتی و مردم نیاز دارند. فیروزآبادی با اشاره به این که حکمرانی شبکه اینترنت از ابتدا از آمریکا آغاز شد ،افزود:   به تدریج کشورها متوجه شدند که باید این موضوع از انحصار شرکت های آمریکایی خارج شود و تدابیری اتخاذ کنند از جمله چینی ها همه نرم افزارها (اپلیکیشن ها) و موارد به کارگیری وسیع روی شبکه اینترنت را شبیه سازی و موارد مشابه آمریکایی را فیلتر کردند. وی گفت: به تازگی در اروپا هم با تاخیر حدود 8 ساله نسبت به ایران، به فکر افتادند که چگونه شبکه مجازی را مدیریت کنند و قوانینی را در این باره وضع کردند و در کنار اینترنت چینی، اینترنت اروپایی در حال شکل گیری است.
پلتفرم های خارجی فیلتر می شوند؟


فیروزآبادی گفت: بر اساس اینترنت ایرانی یا شبکه ملی اطلاعات ایران قرار است همه شبکه های مجازی دنیا با رعایت قوانین داخلی کشورمان، در دسترسی مردم قرار گیرد و قصد شبکه ملی اطلاعات ایران در ابتدا فیلتر کردن نیست اما اگر از قوانین کشورمان تبعیت نکنند و مسائل اجتماعی و امنیتی ما را در نظر نگیرند در آن زمان تدابیری برای پالایش آن پلتفرم ها انجام خواهد شد. وی با اشاره به این که پیش از شیوع کرونا جلسه شورای عالی فضای مجازی هر ماه یک بار برگزار می شد، افزود: پارسال فقط 9 جلسه تشکیل شد اما در سال 1397، یازده جلسه داشتیم و بر اساس آیین نامه ها،حداقل هر ماه یک جلسه باید تشکیل شود اما مقام معظم رهبری تاکید داشتند این مقدار کم است و جلسات باید بیشتر برگزار شود. آقای فیروزآبادی افزود: سران سه قوه، 7 وزیر و نیروهای لشکری، امنیتی و فرهنگی و دو نفر از نمایندگان مجلس و حدود 8 نفر از نخبگان دانشگاهی در ترکیب شورای عالی فضای مجازی حضور دارند.
مصوبات شورا باید ضمانت اجرایی داشته باشد
وی با اشاره به این که مصوبات شورای عالی فضای مجازی باید ضمانت اجرایی داشته باشد گفت: باید در ساختار کلان کشور در رابطه با شوراهای عالی فکر اساسی شود و در رابطه با شورای عالی فضای مجازی هم باید تمهیدات بیشتری اندیشیده شود زیرا از اهمیت زیادی برخوردار است.   فیروزآبادی افزود: در دولت دوازدهم تجهیزاتی که برای توسعه شبکه ملی اطلاعات در دولت قبلش در دوران وزارت آقای واعظی خریداری شده بود نصب و راه اندازی شد و عملا وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، خود را موظف به اجرای سند تبیین الزامات نمی دانست اما موظف به اجرای شبکه ملی ارتباطات کشور می دانست. وی گفت: وزارت ارتباطات ، شبکه ارتباطی کشور را تا حد بسیار خوبی در کشور توسعه داد و اکنون شبکه ارتباطی به نسبت خوبی در کشورمان دایر است البته نقاط ضعفی هم دارد که در حال برطرف کردن آن هستیم . وضع کشورمان در بخش ارتباطات از بسیاری از کشورهای منطقه بهتر است.
  فیروزآبادی افزود: اختلاف دیدگاهی که وجود دارد این است که ما در مرکز ملی فضای مجازی و برداشتی که از سند شورای عالی فضای مجازی داشتیم اصرار شدید بر استقلال و خدمات فضای مجازی داخلی بومی است اما دوستان در آن جا این مسائل را از حیطه وظایف خود خارج می دانند در حالی که مجری طرح شبکه ملی اطلاعات هستند. وی گفت: به همین علت اصرار داشتیم خدمات پایه از جمله پیام رسان ها و موتور جست وجو و ایمیل را یا دولت، خودش اجرا کند یا از طریق واگذاری طرح های مزبور به بخش های خصوصی و عمومی  مسئولیت آن را بپذیرد که قرار شد طرح های خدمات پایه شبکه ملی اطلاعات را دولت انجام دهد و   باید برای شبکه ملی اطلاعات، تلاش بیشتری کند.
ماجرای توئیتر و تلگرام
دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: نظرمان در این شورا به هیچ وجه بر فیلتر کردن شبکه های اجتماعی نیست مگر شبکه های اجتماعی که سابقه امنیتی نامساعدی داشتند مانند توئیتر که در حوادث سال 1388 مداخله آشکار مبتنی بر اهداف کاخ سفید داشت. آقای فیروزآبادی افزود: پیام رسان تلگرام هم قول هایی را مبنی بر همکاری داده بود اما شاهد روزانه ده ها شکایت کلاهبرداری، مفسده و حتی عملیات های تروریستی در کشور بودیم که از بستر تلگرام استفاده شد و طبیعی بود که با آن برخورد شود. وی با تاکید بر این که مردم به پیام رسان ها و شبکه اجتماعی نیاز دارند، گفت: مردم به رسانه ای کاربرمحور نیاز دارند و این مورد قبول شورای عالی فضای مجازی است . آقای فیروزآبادی افزود: در ابتدای بستن تلگرام، پیام رسان های داخلی اقداماتی را انجام دادند و در آمادگی سخت افزاری و نرم افزاری برای ارائه خدمات قابل اعتماد به همه مردم ایران مشکلاتی داشتند به همین علت با هماهنگی قوه قضاییه اجازه داده شد پوسته هایی موقت فعال باشند. وی افزود: این پوسته ها اثرات خوبی داشتند زیرا هدف ما این بود مردم از فیلتر شکن هایی که دستگاه های ارتباطی مردم را آسیب پذیر می کند نجات یابند و از تلگرامی استفاده کنند که موارد ضد اجتماعی و ضد فرهنگی نداشته باشد که مدتی از این پوسته ها استفاده شد اما آمریکایی ها از این مسئله نگران شدند. آقای فیروزآبادی افزود: آن ها توطئه هایی در حوزه های ارز و گرانی و اعتصابات سراسری از طریق تلگرام داشتند اما وجود این پوسته ها، اجرای توطئه های آن ها را با مشکل مواجه کرد بنابراین به حذف آن ها اقدام کردند. وی افزود: این اقدام تهاجمی آن ها بی سابقه بود زیرا وارد 30 میلیون دستگاه تلفن همراه کاربر ایرانی شدند و این نرم افزارها (اپلیکیشن ها) را پاک کردند و این حادثه زنگ خطری بود که بسیاری از کشورها را هوشیار کرد که نمی توانند نسبت به پلتفرم ها و سیستم عامل های آمریکایی بی توجه باشند. آقای فیروزآبادی گفت: 99 درصد سیستم عامل هایی که در خدمات موبایل در جهان استفاده می شود به دو شرکت آمریکایی "گوگل" و "اپل" تعلق دارد که این زنگ خطری است و آمریکایی ها با چینی ها در این زمینه درگیر هستند.
 پیام رسان فراگیر ملی به زودی
دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: با مذاکراتی که با شرکت های همراه اول و ایرانسل شروع کرده ایم امیدواریم به زودی این دو اپراتور، یک پیام رسان فراگیر ملی را عرضه کنند.
آقای فیروزآبادی افزود: مصوبات شورای عالی فضای مجازی بر اساس شبه اجماع انجام می شود و نگاه دولت برای فراهم کردن یک پیام رسان نبوده  بلکه حمایت از بخش خصوصی در صورت ورود به این بخش را داشته است که این کافی نیست. وی افزود: سرمایه گذاران ، حاضر به سرمایه گذاری در بخش پیام رسان ها نشدند چون جنبه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پیام رسان ها از جنبه اقتصادی آن پر رنگ تر بود.
مردم نگران امنیتشان در پیام‌رسان‌های داخلی نباشند
وی درباره امنیت اطلاعات و حریم شخصی افراد در پیام رسان های داخلی نیز گفت: مردم نگران امنیتشان در پیام رسان های داخلی نباشند و باوجود اخبار جعلی که در فضای مجازی منتشر می شود حتی یک مورد از نقض حریم خصوصی افراد هم گزارش نشده است.
نیازهای مردم در پیام رسان های داخلی برطرف نمی شود
آقای فیروزآبادی گفت: هم اکنون حدود 20 میلیون کاربر ایرانی در پیام رسان های داخلی مشغول فعالیت هستند ولی به علت این که همه نیازهای آن ها برطرف نمی شود همزمان در پیام رسان های خارجی هم فعال هستند. وی گفت: با تمهیداتی که آمریکایی ها در دنیا پیاده سازی کردند امکان اشراف مبسوط الید دولت ها را از بین برده اند و با هدف این کار انجام شده است و گمنامی را در اینترنت پیاده سازی کردند یعنی کاربرانِ اینترنت در دنیا احراز هویت نمی شوند.
وی تأکید کرد: از مردم و مسئولان انتظار داریم که از پلتفرم های ایرانی حمایت کنند و همچنین به مسئولان توصیه کرد که در کنار استفاده از پلتفرم خارجی از پلتفرم ایرانی هم استفاده کنند. وی در بخش پایانی صحبت هایش درباره زیرساخت های شبکه ملی اطلاعات گفت: هم اکنون این شبکه حدود 25 درصد پیشرفت داشته است.