بازار مسکن در دوراهی گرانی و رکود


گروه مسکن: این روزها خرید خانه به یک رویای دست نیافتنی برای بسیاری از خانوارها تبدیل شده است و وقتی وضعیت بازار را در سال گذشته بررسی میکنیم در مییابیم که بازار مسکن در سال ۱۳۹۸ در عین رکود نوسانات زیادی داشت، هر چند از آذرماه به بعد شاهد رشد بیش از ۱۰۰ درصدی معاملات نسبت به ماههای قبل بود. اما اصل ماجرا این است که رکود به بازار مسکن راه پیدا کرد و تقریبا نفس خرید و فروش در بازار مسکن را قطع کرد به طوری که برخی از کارشناسان و صاحبنظران پیش آمدن چنین شرایطی را غیرعادی توصیف میکنند و معتقدند که قیمتها در حالی افزایشی شدهاند که بازار کشش این افزایش قیمت را نداشته است. در حالی که در اواخر سال گذشته برخی از کارشناسان اقتصاد مسکن، پیش بینی بازاری آرام در نیمه نخست امسال برای بازار مسکن را با این بهانه که بیش از این دیگر امکان افزایش قیمتها وجود ندارد و قدرت خرید خانوارها کاهش یافته، در گمانههای خود مطرح میکردند، بودند کارشناسانی که تلاطم غیر قابل مهاری را در بازار مسکن ۶ ماهه نخست سال جاری پیش روی سرمایه گذاران میدیدند.

با این حال، اتفاقی که رخ داد، ثبات قیمتها در بازارهای ارز و سکه و خودرو و رشد قیمت در بازارهای سهام و مسکن بود؛ هر چند که برخی پیش بینی بروز اصلاح قیمت در بورس را هم کرده بودند؛ اما آنچه در عمل رخ داد، خروج بازار سهام از مدار رشد و ایجاد تلاطم در بازارهای خودرو، سکه و ارز در دو ماه اخیر بود؛ ولی نهایتاً بازار مسکن همواره به سود سفتهبازان پیش رفت و حتی فراتر از پیش بینیها، متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران از متری ۱۵ میلیون تومان در پایان اسفند ۹۸ به متری ۲۳ میلیون تومان در پایان مرداد ۹۹ رسید. به هر روی، باز هم دعوای «آینده بازار مسکن در نیمه دوم سال ۹۹» میان کارشناسان اقتصاد مسکن پابرجاست و دو قطبی «آرامش، رکود یا حتی کاهش قیمتها» و «رشد افسارگسیخته یا نهایتاً متناسب با تورم عمومی» میان اقتصاددانان در جریان است. هر چند که بیشتر کارشناسان اقتصاد مسکن، سمت میانه را در پیش گرفتهاند و معتقدند باید همه جوانب درون و برون بازار مسکن از جمله مسائل بینالمللی، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در آبان ماه، نرخ دلار، وضعیت بازار سرمایه، قیمت انس جهانی طلا، انتخابات ریاست جمهوری سال آینده کشورمان، رکود ساخت و ساز، پایان دوره جابهجایی مستأجران، افزایش قیمت مصالح ساختمانی، عدم استقبال مردم از وامهای نوسازی بافت فرسوده و بسیاری اتفاقات دیگر را هم در نظر گرفت؛ سپس با جمع بندی این متغیرها، به این نتیجه میرسند که احتمالاً بازار مسکن با رشد قیمت مواجه است اما نه با این شیب تندی که در نیمه اول امسال شاهد آن بودیم.

رزبان: شیب افزایش قیمت مسکن کم میشود

نرگس رزبان کارشناس اقتصادی با بیان اینکه پس از بروز جهش قیمتی در بازار مسکن طی سال ۹۷ این تصور وجود داشت که این بخش همچون روال تاریخی گذشته خود به یک دوره رکودی وارد میشود، میگوید: نحوه اثرگذاری دو دسته از فاکتورهای مهم بر روند بازار مسکن سبب شد تا این بازار برخلاف روال گذشته خود، یک دوره متفاوت به لحاظ قیمت و معاملات را آغاز کند.

عوامل احتمالی کاهنده قیمت مسکن در نیمه دوم سال

وی مهمترین عوامل اثرگذار بر روند قیمتی بازار مسکن را به دو گروه اولیه و ثانویه تقسیم بندی کرده و معتقد است: عواملی همچون کاهش قدرت خرید خانوار بهواسطه افزایش بیش از حد قیمت و اشباع قیمتی در بازار مسکن، کاهش قدرت پوشش دهی تسهیلات خرید مسکن، رشد قابلتوجه قیمت در ماههای گذشته، اجرای برنامههای تولید مسکن در قالب طرح اقدام ملی مسکن و تحویل مسکن مهر، احتمال کاهش تحریمها و ثبات نرخ ارز از جمله عواملی است که میتواند زمینه ثبات قیمت مسکن در ماههای آتی از سال جاری را رقم بزند.

کارشناس اقتصاد مسکن میگوید: علاوه بر این دسته از فاکتورهای اثرگذار بر بازار مسکن، دسته دیگری عواملی در صورت بروز میتوانند زمینه استمرار رشد قیمت در این بازار را رقم بزند.

عوامل احتمالی فزاینده نرخ مسکن در ماههای آتی

به گفته وی افزایش نرخ ارز و بروز نوسانات ارزی جدید، کاهش عرضه مسکن در مقایسه با نیاز، بالا بودن نرخ تورم عمومی و افزایش هزینههای ساخت و احتمال افزایش نقدینگی بهدلیل احتمال استقراض دولت از بانکمرکزی برای جبران کسری بودجه ناشی از کاهش درآمدهای نفتی و… از جمله عوامل مهمی است که احتمال افزایش مجدد قیمت ملک در ماههای آتی از سال جاری را فراهم خواهد کرد.