روزنامه آفتاب یزد
1399/08/05
سوم نوامبر و آینده سیاسی جهان
آفتاب یزد- گروه گزارش: واپسین روزهای مانده تا سوم نوامبر یا همان 13 آبان برای برگزاری یکی از حساسترین دورههای انتخابات در آمریکا درحالی میگذرد که گمانه زنیها درباره نتایج آن بسیار است. از نظرسنجیهای مختلفی که حاکی از برد بایدن است تا واقعیتهایی که پیش از این نیز در انتخابات آمریکا دیدهایم که به این نظرسنجیها نمیتوان چندان اتکا کرد! در این زمینه مهمترین موضوعی که وجود دارد این است که در نظرسنجیهای ملی اختلاف بایدن و ترامپ زیاد است اما در نظرسنجیهای ایالتی یعنی همان واقعیت الکترال کالجها در انتخابات آمریکا، وضعیت بسیار حساس است. ایالتهایی مانند فلوریدا و پنسیلوانیا رقابتی نفسگیر در جریان است. شاید به همین علت باشد که ترامپ حتی از یک رای خود نیز نگذشت و آن را در فلوریدا به صندوق انداخت تا در این ایالت همیشه مهم شمرده شود! در سال 2000 در رقابت میان جرج بوش و ال گور درحالی که همه چیز به نتیجه فلوریدا وابسته بود در نهایت بوش پسر با تنها 537 رای بیشتر در این ایالات کاخ سفید را بدست آورد! برای بررسی جوانب انتخابات آمریکا با توجه اهمیت مناظرهها نخست با بررسی آخرین مناظره میان این دو کاندیدا به رقابت بایدن و ترامپ میپردازیم.
>نگاهی به آخرین مناظره
آنتونی زورکر گزارشگر آمریکایی در توصیف آخرین مناظره نوشت:« انگار دکمه قطع صدا، یا حداقل تهدید استفاده از آن، جواب داد. رفتار دونالد ترامپ و
جو بایدن در دومین مناظره انتخاباتی خیلی کنترلشدهتر بود. نامزدها به یکدیگر
اجازه حرف زدن دادند. لحنی مودبانه داشتند. حتی وقتی به یکدیگر حمله کردند نیز آرام و سنجیده سخن گفتند. مناظره اول فضایی کاملا جنگی داشت و پریدن مرتب دونالد ترامپ در حرفهای رقیبش شاید باعث کاهش مقبولیتش در نظرسنجیهای بعدی شده باشد. این بار اما آقای رئیسجمهور داد و بیداد کمتری کرد و به همین خاطر نیز مناظره موثرتری داشت. شاید مردم آمریکا این بار بیشتر محتوای حرفهای نامزدها را به یاد بسپارند، نه سبک و سیاق آشفته برگزاری مناظره را. بایدن بار دیگر عملکرد نسبتا خوبی داشت و حملات را خوب تحمل کرد. جمهوریخواهها دنبال فرصتی بودند تا هر گونه لغزش زبانی احتمالی را نشانه کهولت سن و زوال عقل او معرفی کنند، اما او چنین فرصتی به آنها نداد. ستاد انتخاباتی ترامپ تلاش خواهد کرد که از سخنان آقای بایدن درباره "گذار" از انرژیهای نفتی علیه او استفاده کند. شکی نیست که اظهار این نظر در دقایق پایانی این مناظره کار پرمخاطرهای بود، اما در دوران ماشینهای هیبریدی و خانههای کممصرف که حتی شرکتهای نفتی نیز از زبان مشابهی استفاده میکنند، شاید به آن اندازه که جمهوریخواهها تصور میکنند برای آمریکاییها ترسناک نباشد. در نهایت اما چیزی که احتمالا در خاطره عموم باقی خواهد ماند همان مناظره زمخت اول است. بعید است که مناظره دوم تاثیر چندانی بر رقابت داشته باشد، چرا که نظرسنجیها نشان میدهد که بیشتر آمریکاییها تصمیم خود را گرفتهاند و بیش از ۴۵ میلیون نفر نیز تا به امروز رای دادهاند.»
شکایت ستاد انتخاباتی ترامپ از این بود که این مناظره قرار بود به مسائل سیاست خارجی اختصاص داده شود که شاید به رئیسجمهور اجازه میداد تا از دستاوردهای خود در خاورمیانه، روابط تجاری و سوریه بگوید و به جو بایدن به خاطر روابط کاری پسرش با چین حمله کند. در عوض، مثل دیگر مناظرهها، با همهگیری ویروس کرونا آغاز شد - موضوعی که بنا بر نظرسنجیها بیشترین اهمیت را بین آمریکاییها دارد. ترامپ از همان ابتدا مرتبا نشان میداد که میخواهد هانتر بایدن را به سوژه صحبت تبدیل کند، و نسبتا سریع نیز خانواده آقای بایدن را وارد بحث کرد. او مدعی شد که شخص آقای بایدن از روابط تجاری پسرش در چین و اوکراین منتفع شده است و به گزارشهایی ارجاع داد که گفته میشود بر اساس اطلاعات کشفشده در لپتاپ هانتر بایدن تنظیم شدهاند. دفاع بایدن تکذیب کامل این اتهامات بود و سپس موضوع را به مالیاتهای ترامپ و روابط تجاری او با چین تغییر داد. این مسئله باعث شد تا ترامپ مدتی را صرف توضیح این کند که چطور چند میلیون دلار "پیشپرداخت" مالیاتی داشته است و مجددا بگوید که اظهارنامههای مالیاتی خود را روزی منتشر خواهد کرد. توضیح جزئیات این بخش از مناظره به چند پاراگراف نیاز دارد و احتمالا بیننده نوعی آمریکایی را از قبل هم گیجتر کرد.
درباره برنده این مناظره مانند هر موضوع دیگری که درباره انتخابات اخیر آمریکا دیدهایم باید گفت هرکس از ظن خود نتیجه را دیده بود. سی ان ان مخالف سرسخت ترامپ در تمام چهار سال اخیر پیروز مناظره را بایدن اعلام کرد. شبکه خبری سی ان ان گزارش داد: بنابر نظرسنجی این شبکه، ۵۳درصد بایدن را برنده آخرین مناظره دانسته اند، درحالی که تنها ۳۹ درصد دونالد ترامپ را برنده آن دانستند. این شبکه خبری در ادامه اعلام نتایج این نظرسنجی افزود: بایدن در موضوعات مهمی همچون سیاست خارجی یا مقابله با شیوع ویروس کرونا نسبت به رقیب جمهوریخواه خود پیشتاز بود، اما در موضوع اقتصاد ترامپ با ۵۶ درصد در برابر ۴۴درصد بایدن، از وی پیشی داشت. سی ان ان افزود: نتایج این نظرسنجی نشان میدهد که مناظره شب گذشته تاثیر بنیادی و چندانی بر روی مخاطبان و رای دهندگان آمریکایی نداشته است، چنانچه در پاسخ به این پرسش «دیدن این مناظره شما را ترغیب به رای دادن به کدام نامزد کرده؟»، تنها ۲۱درصد متمایل به بایدن و ۱۴درصد نیز به ترامپ تمایل داشتند؛ اما ۶۴درصد از ناظران این مناظره علاقه و تمایلی به هیچ یک از این دو نداشتهاند.اما در مقابل شبکه تلویزیونی فاکس نیوز که از حامیان دونالد ترامپ است در حین برگزاری مناظره از مخاطبان خود نظرسنجی کرد. این نظرسنجی بر روی وبسایت این رسانه منتشر نشده است اما اریک ترامپ، پسر ترامپ در اکانت توییتری خود تصویری از نتایج این نظرسنجی که بر روی تلویزیون نشان داده شده بود، منتشر کرد. طبق این عکس، ۷۴ درصد از مخاطبان این شبکه، ترامپ را برنده مناظره انتخاب کردند و ۲۴ درصد نیز گفتند که بایدن پیروز مناظره بود. به نظر میرسد تا سوم نوامبر هر نوع گمانه زنی درباره انتخابات بیشتر از آنکه به واقعیت نزدیک باشد به میل هر کدام از طرفها برای دیدن نفر پیروز مورد علاقه آنها مربوط است. درحالی که در آمریکا موضوعاتی نظیر اقتصاد، معیشت، بیمه همگانی و کنترل کرونا مورد توجه مردم است اما این انتخابات در سایر نقاط جهان نیز بسیار مورد توجه است. اروپا، روسیه، چین و حتی ایران هر کدام نسبت به این انتخابات انتظار میکشند تا مشخص شود سرنوشت کاخ سفید در چهار سال آینده به دست چه کسی خواهد بود و چه سیاست خارجی از واشنگتن مخابره خواهد شد.
>نگاه اعراب خلیج فارس به انتخابات آمریکا
یکی از مناطقی که بسیار مورد توجه ترامپ و به طور کلی آمریکا بوده است خلیج فارس است. همه در انتظار نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و رفتن کابوس دونالد ترامپ که با عبور جنون آمیزش از همه چراغ قرمزهای سیاست، نه تنها کشورش بلکه همه جهان را در آستانه پرتگاه قرار داده است. همه این امید را دارند که با انتخاب بایدن آبها به آسیاب برگردد و جهان تک قطبی مفهوم سنتی خود را بازیابد. اما کشورهای عربی خلیج فارس چه انتظاری از پیروزی هر یک از نامزدهای مطرح ریاست جمهوری آمریکا دارند؟ و آیا با پیروزی بایدن، تغییر واقعی در سیاست خارجی آمریکا رخ خواهد داد؟ بیشک اگر ترامپ در انتخابات آتی پیروز شود هیچ تغییر جدیای در سیاست خارجی آمریکا رخ نخواهد داد. وی به سیاست فشار حداکثری خود علیه ایران ادامه خواهد داد و شبح جنگ همچنان بر منطقه سایه خواهد افکند.
در همین حال ترامپ با فارغ شدن از دغدغه انتخابات، شرایط را برای معامله جدید با ایرانیها مناسب خواهد دید، اما چه بسا شروط ترامپ در مذاکره مورد موافقت اصولی ایران قرار نگیرد که در چنین شرایطی بعید نیست نظام ایران رهبری رویارویی سخت با واشنگتن را به رئیس جمهوری محافظه کار واگذار کند و اینگونه اقدامات تحریک آمیز دو طرف ادامه خواهد داشت.
اما در خصوص روابط با کشورهای شش گانه شورای همکاری پیشبینی میشود ترامپ همچنان به فشارهای خود برای عادیسازی روابط با تل آویو ادامه دهد. اما با وجود پیشرفت قابل توجه روابط (واشنگتن) با ابوظبی پس از عادیسازی روابط (با تل آویو) اما بیثبات بودن سیاست آمریکا از یکسو واعمال فشار برای برداشتن محاصره هوایی علیه قطر و تاخیر در تصویب توافق خرید هواپیماهای F35 از دیگر سو، میتواند به تنش روابط فیمابین بینجامد.
اما در خصوص قطر باید گفت که سیاستهای این کشور در قبال ترامپ
تا کنون به گونهای بوده که در عین تعامل با نیازهای آمریکا، منافع عالی دوحه را نیز تامین کرده از همین رو موضع آمریکا در قبال این کشور همواره مثبت بوده است. البته رفتار ترامپ و حکومت او هرگز قابل اعتماد نیست واز همین رو هرگونه بیثباتی در سیاستهای آمریکا میتواند بر قطر و همچنین همسایگان این کشور تاثیر منفی بگذارد. اما در صورت پیروزی بایدن، پیشبینی میشود وی راه مذاکره با ایران را در پیش بگیرد و در عین حال بر ضرورت مسئولیت پذیری ریاض در قبال جامعه بینالملل تاکید کند.
چه بسا بایدن از سیاستهای شهرکسازی اسرائیل انتقاد کم رنگی داشته باشد اما از مواضع تل آویو در قبال تهران وعادیسازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل استقبال خواهد کرد. هرچند پیشبینی نمیشود بایدن علیه کشورهای عربی برای عادیسازی فشار وارد کند اما در هر حال از هر گونه اقدامی در این راستا استقبال خواهد کرد. در مقایسه با دوران ترامپ، پیشبینی میشود در دوران بایدن روابط ریاض و ابوظبی با واشنگتن در خصوص پروندههای حقوق بشر و نحوه تعامل با پرونده ایران، متشنجتر شود. همچنین انتظار نمیرود بایدن برای پایان دادن به بحران خلیج فارس یا مجازات کشورهای محاصرهکننده به خاطر نقض قانون بینالمللی، گامهای جدی بردارد ولی در هر حال محور ابوظبی – ریاض نباید از او در خصوص پروندههای منطقهای و اختلافات موجود، انتظار حمایت داشته باشد. اما در خصوص قطر، باید گفت که روابط دو کشور در زمان ریاست جمهوری بایدن شاهد گشایش بیشتری خواهد شد بویژه که قطر میتواند نقش میانجی مورد انتظار بایدن را ایفا کند. تیم کنونی بایدن متشکل از کسانی است که همگی موضع مثبتی در قبال قطر دارند. سفیر سابق آمریکا در دوحه یکی از اعضای این تیم است. با این حال پیشبینی میشود روابط حکومت بایدن با آنکارا با توجه به مواضع انتقاد آمیز وی از ترکیه، رو به تشنج رود. هرچند این پرونده ممکن است برای قطر کمی مشکل ساز باشد اما با این حال تاثیر چندانی بر روابط مستقیم دوحه و واشنگتن نخواهد گذاشت. با وجود اینکه موازنه قوا در منطقه شاهد تحولات بزرگی شده است اما با این حال واشنگتن بر مواضع مثبت ومنفی منطقه، تاثیر مستقیم دارد. نتیجه انتخابات هرچه باشد، پروندههای پرالتهاب منطقه تحت تاثیر مستقیم ماهیت حکومت آتی آمریکا قرار خواهد گرفت.
>اروپا چشم انتظار بایدن؟
در اروپا نیز بدون تردید باید گفت بیش از هرکشوری آلمان منتظر پیروزی بایدن است، ترامپ و مرکل یکی از تیرهترین روابط برلین و واشنگتن بعد از جنگ جهانی دوم را رقم زدند. تا به حال انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تا به این اندازه برای برلین مهم نبوده است. جو بایدن شاید بتواند روابط تیره با فراآتلانتیک را بازسازی کند اما ترامپ بیشک رویکرد سخت گیرانهتری را در پیش خواهد گرفت. در سه سال و نیم گذشته رابطه دو کشور سست شده و بسیاری از چهرههای سیاسی در برلین معتقدند که این شکل از رابطه جای نگرانی دارد. ترامپ از مازاد تجاری برلین خشمگین است و عیمقا باور دارد که آلمان باید در ناتو نقش بیشتری را بر دوش گیرد. او از نیروهای راست افراطی اروپا پشتیبانی میکند، بر خودروهای اروپایی که آلمان پیشرو صنعتش است تعرفه میبندد، نیروهایش را از آلمان خارج و خط لوله گاز از روسیه به آلمان را تحریم میکند. در سوی دیگر میدان، چند جانبه گرایی شیوه اساسی سیاست امور خارجه آلمان در چند دهه اخیر بوده و دونالد ترامپ حالا آن را به سخره گرفته است. فرانسویها میتوانند به غرور ملی و خودمختاری راهبردی شان بنازند و انگلیسیها نیز نوستالژی امپراطوریشان را علم کنند. آلمان در اینجا
هیچ پایگاه هم تراز تاریخی ندارد و پس از دو جنگ جهانی تلاش کرد
چند جانبه گرایی را در دستور کار قرار دهد. حالا آن هم به لطف ترامپ بیارزش شده است. نشانههای نگران کنندهای از رویگردانی آلمانیها از ایالات متحده دیده میشود. پایشی از موسسه Pew/Körber-Stiftung نشان داد که آلمانیها حالا روابط کشورشان با چین را از نظر اهمیت با ایالات متحده برابر میدانند.تحلیلگران سیاسی بر این باورند که انتخاب بایدن میتواند به پیشبرد اولویتهای مورد نظر آلمان کمک کند. حتی پس از واگیری ویروس کرونا، هنوز هم توافق دگرشهای آب و هوایی در بالای فهرست موضوعات فراآتلانتیک برای آلمانها قرار دارد. بایدن قول داده است که در صورت انتخاب، ایالات متحده فورا به این توافق بازگردد.حوزه سلامت یک اولویت مهم دیگر است. آلمانها از بایدن انتظار دارند با همکاری بینالمللی به این همهگیری پاسخ مناسبی داده شود. مقامات آلمان و کارشناسان سیاست خارجی همچنین امیدوارند که ایالات متحده دوباره به توافق هستهای ایران بپیوندد و به پیمان منع موشکهای هستهای میان برد و پیمان آسمانهای باز(Ope- Skies Treaty) برگردد.رهبران سیاسی و تجاری آلمان میدانند که روابط ایالات متحده و چین میتواند تاثیری بنیادین در چشم انداز راهبردی دهههای آینده داشته باشد. خطر گرفتار شدن اقتصادهای اروپایی در میانه دشمنی دو قدرت بزرگ اقتصادی نگرانکننده است. به این ترتیب آلمانها از پیامهایی که بایدن به متحدان اروپایی و آسیایی میفرستد تا برنامه مشترکی مبتنی بر منافع مشترک داشته باشند، استقبال میکنند.کمتر کشور صادراتی مانند آلمان بر نظم تجارت جهانی مبتنی بر قانون وابسته است. کسب و کارهای آلمانی، جنگهای تجاری را مسموم میدانند. آنها حداقل انتظار دارند که با دولت بایدن موانع پیش روی سازمان تجارت جهانی برداشته شود. هنوز هم بسیاری از آلمانیها و حتی اروپاییها امیدوارند که بایدن ایالات متحده را به مسیر رهبری معتبر جهانی برگرداند و از ارزشهای دموکراتیک پاسداری کند.
جامعه سیاست خارجی آلمان بیش از هر چیزی روی خطراتی که ترامپِ دوم ممکن است سربارِ ناتو و اتحادیه اروپا کند، متمرکز شده اند. ایالات متحده شاید بیش از این ناتو را فرسوده کند تا از آن خارج شود و دشمنی ترامپ با اتحادیه اروپا شاید به تکه تکه شدن و در نهایت متلاشی شدن آن بینجامد. آلمانیها متوجه شدهاند که نظم جهانی دیروز به تاریخ پیوسته است. در هفتههای اخیر ناظران ایالات متحده و مقامات سیاسی آلمان با سناریوی سومی روبه رو شدند: هفتهها هراس پیرامون نتیجه انتخابات همراه با آشفتگیهای سیاسی و نوسانات بازار. سناریویی که ترامپ با رد انتقال صلح آمیز قدرت به آن دامن زده است. احتمالی که حتی در قدیمیترین دموکراسیهای مشروطه دنیا نیز به ندرت دیده میشود. حالا ایمان به ایالات متحده به عنوان استاندارد دموکراسی دنیا کاهش یافته است. پیام اصلی دولت ترامپ به آلمانیها این بوده است: آنها دیگر نمیتوانند به مانند گذشته در پناه امنیت و رفاهی باشند که امریکا به آنها ارزانی میداشت. این پیام، بیدارباش خوبی است. دوران سواری مجانی دیگر تمام شده است.آلمانها حالا پیرامون این موضوع بحث میکنند که آیا کشورشان باید به تواناییهای نظامی ناتو کمک بیشتری بکند یا نه. این در حالی است که هنوز کشور درباره یک مسئولیت نظامی بینالمللیِ بیشتر به توافق داخلی نرسیده است.همهگیری کووید- 19 و نتایج اقتصادی آن نشان داد چه اتفاقی میافتد اگر اروپا به اندازه بایسته هماهنگ نباشد. آلمانها متوجه شدهاند که نظم جهانی دیروز به تاریخ پیوسته است. شاید شانسی برای احیای روابط فراآتلانتیک وجود داشته باشد اما تنها در سایه یک اتحادیه اروپایی قدرتمندتر و مقاوم تر. اما در کشورهای شرقی اروپا همچون لهستان اوضاع متفاوت است. لهستانیها در سالهای اخیر از معدود کشورهایی اروپایی بودهاند که در دوره ترامپ روابط خود با واشنگتن را ارتقا داده اند. طبق نظرسنجی موسسه پیو، اکثر لهستانیها (۵۱ درصد) به ترامپ در انجام امور جهان اعتماد دارند. در سال ۲۰۱۷، تنها
۲۳ درصد از لهستانیها دید مثبتی به ترامپ داشتند، اما این دیدگاه پس از سفر «آندژی دودا» رئیس جمهوری لهستان به آمریکا در سال ۲۰۱۹ و وعده روسای جمهوری آمریکا و لهستان به تقویت سطح همکاریهای نظامی شروع به بهبود یافتن کرد.به گفته تحلیل گران، تصمیم اخیر ترامپ برای استقرار یک هزار تن از ۱۲ هزار نیروی آمریکایی که دستور خروج شان از آلمان صادر شده است در لهستان، به میزان محبوبیت وی در لهستان افزود.لهستانیها به میزبانی از تعداد بیشتری نیروی آمریکایی چشم امید دارند. ماه گذشته این کشور از برنامه اسکان حدود ۲۰ هزار نیروی آمریکایی خبر داد، اگرچه ترامپ هنوز نگفته که برای مستقر کردن این تعداد نظامی آمریکایی در لهستان آماده است. ترامپ اعلام کرده که خواستار تعمیق مناسبات نظامی آمریکا – لهستان است. پیروزی جو بایدن نامزد دموکراتها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا احتمالا امیدهای لهستان برای میزبانی از نظامیان آمریکایی بیشتر یا حتی حفظ نیروهای وعده داده شده را نقش بر آب میکند.مشاوران بایدن میگویند وی در صورت انتخاب شدن، در تصمیم ترامپ برای خارج کردن هزاران نظامی آمریکایی از آلمان تجدیدنظر میکند.
کشورهای واقع در اروپای مرکزی ارزش بیشتری برای روابط ترانس آتلانتیک در مقایسه با کشورهای واقع در اروپای غربی دارند و در انزجار دولت ترامپ از بروکسل به درجات مختلفی سهیم اند.»کریستین نیتیو»، «فلورین پاساتیو» و «لوردانا سیمیونف» فرهیختگان دانشگاهی در تفسیری برای مدرسه اقتصاد لندن گفتند: به نظر میرسد اختلاف کلیدی بین رویکردهای سیاستمداران دموکرات و جمهوریخواه آمریکا نسبت به اروپای شرقی ریشه در تضاد بین ترویج ارزشها و تعهدات امنیتی داشته باشد.این کارشناسان افزودند: دولت ترامپ بر مورد دوم تاکید دارد، در حالی که حزب دموکرات ظاهرا بر دستیابی به سطح خاصی از نفوذ ایدئولوژیکی متمرکز است به ویژه زمانی که مسئله ترویج ارزشهای لیبرال همچون حقوق بشر، دموکراسی، حکومت قانون و عدالت اجتماعی به میان میآید.
>انتخابات و دوئل واشنگتن-پکن؟
درباره چین نیز گمانه زنیها بسیار است با این حال هرچند مقامات در این کشور میگویند تفاوتی برای آنها ندارد که چه کسی برنده شود اما شواهد حاکی از این است که آنها بایدن را ترجیح میدهند. سیاستهای مرکانتالیستی اقتصادی ترامپ و اعمال تعرفههای اقتصادی بر چین یکی از چالشهایی بوده که پکن در سالهای اخیر داشته و محدودیتهایی برای بازار آمریکایی چینیها رقم زده است. در عوض بایدن و دموکراتها به گلوبالیسم اقتصادی اعتقاد ویژهای دارند و این میتواند برای چینیها بسیار مزیت بخش باشد. دونالد ترامپ و دولت او در ارتباط با روابط با چین در توییتها و بیانات مطبوعاتی به کرات انتقاداتی را مطرح کردهاند و از تمایل خود برای کاهش وابستگیهای اقتصادی میان دو کشور گفته اند. این جداسازی در اصل به معنی رها کردن دستاوردهای سه
دهه روابط بازرگانی آمریکا با چین است. احتمال همه چیز وجود دارد:
وادار کردن کارخانههای آمریکایی برای بیرون آوردن زنجیرههای تولید خود از خاک اصلی چین به این منظور که شرکتهایی در آمریکا که مالک آنها چینی است- مانند تیک تاک و تنسنت- مجبور شوند مالکیت این شرکتها را به آمریکاییها واگذار کنند. سولومون یو، معاون و مدیر اجرایی لابی جمهوریخواهان خارج از کشور، میگوید: "اشتباه نکنید، در دولت ترامپاین جداسازی با سرعت بیشتری صورت خواهد گرفت." او دلیل این روند را وجود یک نگرانی امنیتی واقعی ملی، از به سرقت رفتن تکنولوژی آمریکا میداند. ولی رها کردن این روابط کار سادهای نیست. در حالی که آمریکا در مجبور کردن شرکتهای آمریکایی به قطع معامله با شرکتهای عظیم فناوری چین مانند هواوی، تا حدی موفقیت داشته، این موضوع سبب شده که شرکتهای چینی سعی کنند در بعضی از صنایع بسیار مهم مانند ساختن تراشه کامپیوتر و هوش مصنوعی به خودکفایی برسند. یک استراتژیست که برای یک شرکت فناوری چینی کار میکند به بیبی سی گفت: "این یک واقعیت است که شما هرگز نمیتوانید دوباره واقعا به آمریکا اعتماد کنید. و به همین دلیل شرکتهای چینی به این فکر افتادهاند که ببینند برای حفظ منافعشان چکار باید بکنند."
>روسها همچنان امیدوار به ترامپ
درباره روسیه بیش از هر کشوری حرف و حدیث وجود دارد. ادعاهایی ثابت نشده تاکید دارد که ترامپ و پوتین روابط خوبی دارند و آمریکای ترامپ به روسیه سخت نمیگیرد هرچند که در دوره ترامپ نیز شاهد تشدید تحریمهای آمریکا علیه روسیه بوده ایم. اما بدون شک میتوان گفت تاکید ترامپ برای تضعیف رقبا بیش از هر کشوری بر چین متمرکز بوده و در مقابل روسیه ترامپ بیشتر به دنبال این بوده است که به عنوان یک رقیب با روسیه به توافقهای بهتری برسد. در همین حال گفته میشود روسها نیز مایل به پیروزی ترامپ هستند چرا که دموکراتها بعد از ماجرای 2016 و شکست هیلاری کلینتون هنوز بر این فرضیه استوار هستند که روسیه به پیروزی ترامپ کمک کرد. استیفن هرزوگ» عضو سابق برنامه کنترل تسلیحات هستهای در وزارت انرژی آمریکا و استاد روابط بینالملل دانشگاه هاروارد که در حال حاضر در پروژه «مدیریت اتم» با این دانشگاه آمریکایی همکاری میکند در این باره میگوید:« این دیدگاه منطقی است، چراکه مسکو میخواهد ترامپ طرفدار دیدگاههای روسیه را حفظ کند. مسکو دوست دارد حامی پوتین همچنان در کاخ سفید باقی بماند، اما چین چطور؟ به عبارتی دیگر دیپلماسی ترامپ در برابر چین بسیار سرد و عجولانه است. ترامپ همواره انگشت اتهام خود را به سمت چین میگیرد. واکنش او در برابر موضوعاتی مانند تجارت آزاد، تغییرات آبوهوایی، شیوع کووید-19 و کنترل تسلیحات هستهای، خشم «شی جینپینگ» رئیسجمهوری چین و دولتش را به همراه داشته است. اگر بخواهم به پرسش شما صادقانه پاسخ دهم، باید بگویم بر این باورم که تلاش روسیه برای شکلدادن نتایج انتخابات همانطور که در سال 2016 شاهد آن بودیم، موثرتر از ابتکارات چین خواهد بود. مسکو نشان داده مهارت عجیبی در تکنیکهای جنگ روانی و استفاده از تبلیغات ترسناک فیسبوک، ترولهای توییتر و همچنین نفوذ به سازمانهای محافظهکار آمریکایی دارد، اما چین چنین مهارتی ندارد یا شاید تاکنون این توانایی پکن آشکار نشده است. پرسش کنونی این است که آیا حمایت یا پشتیبانی بیشتر روسها از دونالد ترامپ برای شکست بایدن در انتخابات کافی است؟» او افزود:«تهدید واقعی در برابر بایدن در حقیقت همان خودشیفتگی است. هرچند نامزد دموکراتها طبق نظرسنجیها میتواند ترامپ را شکست دهد، اما ممکن است در روز انتخابات بسیاری از رفتن پای صندوقهای رای منصرف شوند. تلاش دولت ترامپ برای جلوگیری از رایگیری به صورت پستی نیز در همین راستاست، چراکه این مسئله به پیروزی او کمک خواهد کرد. به باور من، در دوران اپیدمی، حامیان او نسبت به هواداران بایدن تمایل بیشتری دارند تا شخصا پای صندوقهای رای بروند.»
>ایران و سرنوشت برجام
اما در نهایت درباره نگاه ایران به این انتخابات نیز اختلافاتی وجود دارد. اصولگرایان بر همان کلیشه اصلی تاکید دارند که فرقی نمیکند چه کسی در آمریکا رئیس جمهور شود و سیاستهای این کشور علیه ایران فارغ از افراد و به طور سیستماتیک است. با این حال اصلاحطلبان تاکید دارند چگونه میتوان میان اوباما و ترامپ تفاوت قائل نشد که حالا نیز بتوانیم بین بایدن و ترامپ تفاوتی را درنظر نگیریم. دولتیها به عنوان مقامات رسمی تلاش میکنند خود را نسبت به این انتخابات بیطرف نشان دهند اما از طرف دیگر آنچه در سخنرانیها میبینیم حاکی از این است که آنها سخت گیریهای ترامپ را بسیار پیچیدهتر از هر دورانی میدانند و احتمالا تمایل داشته باشند که بایدن ببرد به ویژه اینکه بایدن وعده بازگشت به برجام را داده یعنی توافقی که تنها دستاورد هشت ساله حسن روحانی بوده است و او احتمالا بدش نمیآید در واپسین ماههای حضور خود در پاستور تنها دستاوری که به کما رفته است را احیا شده ببیند. تلاشهای روحانی برای مهم نشان دادن پایان تحریم تسلیحاتی نشان میدهد او نیازی بسیاری به نشان دادن دستاوردهای خود دارد! در این زمینه اما باید گفت پرسشهای بسیاری وجود دارد.
>گسل تاریخی در آمریکا
برای بررسی بیشتر موضوع انتخابات آمریکا با یک تحلیلگر مسائل بینالملل گفتگو کردیم. علی بیگدلی به «آفتاب یزد» گفت:«هرچند روزهای آخر و نزدیک به انتخابات هستیم با این حال پیشبینی اینکه چه کسی شانس بیشتری دارد بسیار دشوار و تا حدی ناممکن است علت اصلی این میزان از عدم قطعیت نیز این است که هیچ کدام از دو جزب جمهوری خواه و دموکرات دارای ایدئولوژی خاصی نیستند بلکه آنها دارای روشهای متفاوتی هستند به عنوان نمونه جمهوری خواهان علاقه مند به تاکید بر حوزه اقتصادی هستند و دموکراتها مسائل اجتماعی را در اولویت دارند در چنین فضایی که ایدئولوژی وجود ندارد رایها نیز سیال میشوند و انتظار تغییر نظر مرددین بسیار است.» او افزود:«هرچند که در این دوره از انتخابات شاهد یک گل استثنایی و بیسابقه در جامعه و سیاست آمریکا هستیم و فضا به شدت قطبی شده است با این حال حتی یک روز آخر نیز میتواند بسیار از محاسبات را تغییر دهد و به همین دلیل است که نباید چندان روی نتایجی که از نظرسنجیها منتشر میشود حساب باز کرد. حتی برخی معتقدند شاید بتوان از طریق معدلگیری از همه نظرسنجیها به جواب قابل قبولی رسید اما به نظر میرسد حتی این روش نیز پاسخگوی پیشبینی شرایط فعلی نیست.» این تحلیلگر مسائل بینالملل در ادامه بیان داشت:«شاهد یک افت اخلاقی در سیاست آمریکا هستیم که میتواند در موقعیت جهانی این کشور در آینده نیز تاثیر بسزایی داشته باشد و همان گمانه زنیهای همیشگی درباره از دست رفتن موقعیت هژمونیک ایالات متحده را مورد توجه قرار میدهد.» بیگدلی گفت:«با توجه به سیستم انتخابات آمریکا که مبتنی بر آرای الکترال هست و هر ایالت به ازای هر 150 هزار نفر جمعیت یک رای الکترال دارد پیچیدگیهای انتخابات این دوره نیز همچون همیشه افزوده شده است، ایالتهایی مانند فلوریدا پنسیلوانیا همیشه سرنوشت ساز بودهاند و این بار حتی شنیده میشود ایالتهایی مانند نیویورک و کالیفرنیا که عموما به دموکراتها رای میدهند ممکن است مسیر دیگری را انتخاب کنند، به ویژه اینکه در چند روز اخیر نیز شاهد رشد حامیان ترامپ بوده ایم!» از او درباره تبعات نتیجه انتخابات بر سیاست خارجی ایالات متحده پرسیدیم که بیگدلی گفت:«به طور کلی جمهوری خواهها متمرکز بر مسائل داخلی آمریکا و حوزههای اقتصادی هستند و کمتر مایل به دخالت در حوزه خارجی یا طرح مسائلی مانند حقوق بشر هستند اما دموکراتها اصولا علاقه مند به افزایش نقش آمریکا در حوزه خارجی هستند بنابراین نقش آفرینی آمریکای بایدن احتمالا به صورت سنتی بیشتر خواهد بود.» این تحلیلگر مسائل بین الملل درباره موضوع ایران نیز گفت:«درباره ایران شاهد هستیم برخی که شناختی نیز نسبت به مسائل آمریکا ندارند این ادعا را مطرح میکنند که با پیروزی بایدن شرایط به قبل باز میگردد اما باید توجه داشت حتی به فرض پیروزی بایدن نیز برجام اوباما احیا نخواهد شد بلکه باید شاهد برجام بایدن باشیم که متفاوت خواهد بود. همانطور که بایدن نیز گفته او در برجام به موضوعاتی فراتر از اختلافات برسر برنامه اتمی میاندیشد و سایر حوزههای اختلافی که هم اکنون میان ترامپ و ایران نیز وجود دارد در برنامه بایدن نیز وجود خواهد داشت بنابراین برجام بایدن برجامی وسیع خواهد بود. از این نظر اینکه برخی منتظر باشند با بازگشت بایدن شرایط کاملا مساعد شود بدون اینکه نیاز باشد تهران تصمیمات جدیدی بگیرد این در واقع دور از واقعیت است.»
سایر اخبار این روزنامه
کدام مشاغل مشمول محدودیتهای کرونایی در تهران میشود؟
سوم نوامبر و آینده سیاسی جهان
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا مطرح کردند؛
توصیه دیگر جواب نمیدهد
«ابرتورم» زیمبابوه چگونه کنترل شد؟
مجلس دیواری کوتاهتر از کارگران پیدا نکرد؟
دو توضیح در مورد دو رویداد داغ در مشهد و آبادان
میدانی که روحانی به قالیباف داده است!
استرداد خاوری چگونه عملی میشود؟
آمریکاییهای ترسیده!
پوتین: حامی حضور نیروهای آمریکا در افغانستان هستیم
تشنگان دیار فراموشی
دستور تاریخی رهبر معظم انقلاب
توئیتر بد توئیت خوب