روزنامه مردم سالاری
1396/03/08
انتخابات ایران جهان را به تأمل واداشت
انتخابات ایران که شکوه حضور و آگاهی مردم به وضعیت داخلی و خارجی کشورشان را برای جهان به نمایش گذاشت، چه تأثیری بر موقعیت ایران و تعاملاتش در منطقه و جهان خواهد داشت؟ بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه در گفت وگو با شفقنا به آثار به‌هنگام و بجای این انتخابات در سرنوشت و زندگی مردم و همچنین بر وضعیت منطقه‌ای و بین‌المللی ایران اشاره می‌کند و می‌گوید: در ابعاد کمترینی هم سنگ‌اندازی و شیطنت‌های کودکانه و نابخردانه که ریشه در ترس شنیده شدن پیام دموکراسی، مردم‌سالاری، حاکمیت مردم بر مردم و حسادت‌های جاهلانه دارد نیز می‌تواند خودنمایی کند. او در دیگر اظهاراتش با تأکید بر وظیفه دولت ایران در برابر مردم اظهار می‌کند: دولت باید بتواند به این احساس مسوولیت و آگاهی پاسخ در خوری بدهد.متن گفت‌وگوی شفقنا با بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه را در ادامه بخوانید:
تأثیر مشارکت بالای مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری را در جایگاه بین‌المللی و منطقه‌ای ایران، ارتباطات با دیگر کشورها و افزایش اعتبار کشور در جامعه جهانی چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این موضوع، بحث مفصلی مى‌طلبد؛ تصور می‌کنم در جای‌جای دنیا و بسته به نوع حاکمیت و حکومت و میزان دموکراسی و نقش و حضور مردم به طور سنتی در ساختارهای تصمیم‌گیری و مشارکت در اداره کشور، تاریخ و جغرافیا و سیر تحولات اجتماعی، نوع روابط خارجی و جایگاه بین‌المللی آن‌ها می‌تواند بسیار متفاوت باشد و میزان اثرگذاری یا تأثیرپذیری آنان را تا حدی دگرگون بنماید.
ایران کشوری با تاریخ و موقعیت جغرافیایی خاص است که در طول تاریخ و به دلایل خاص، همواره در معرض تاخت و تازهای بیگانگان و اقوام مختلف قرار داشته و طی دهه‌های گذشته با تلاش‌های فراوان برای آزادی، سیستم پارلمانی و گریز و گذر از سیستم‌های توتالیتر قاجاری، نهضت ابتر مشروطیت و استبداد دوران پهلوی اول و دوم تا انقلاب اسلامى‌ایران را در کارنامه خود به تجربه نشسته است. با توجه به این مطالب، ایران کشوری دارای پیشینه خاص است و با انقلاب اسلامى‌که نقطه عطف تاریخ ایران در سده‌های اخیر محسوب میشود، از ویژگی‌های بسیار متفاوت و نوینی در صحنه روابط بین‌الملل برخوردار میشود. ویژگی‌هایی که کاملاً بر تعاریف و بحث‌های کلاسیک مربوط به امنیت، اقتدار ملی و تمامى‌شاخص‌های مرتبط و متداول تأثیری و تغییری را دیکته و اعمال می‌دارد.
ایران در پس انقلاب با گزینش شعار «نه شرقی، نه غربی» و دوری از قدرت‌های جهانی و ارائه ساز و کارهای جدید در روابط خارجی، عملاً در جهت پاسداشت و صیانت از استقلال خود و با وجود جنگ تحمیلی و آثار بین‌المللی و داخلی آن، تنها گزینه انتخاب شده خود خواسته یعنی اتکا به منابع ملی و بومی، اتکا به حمایت‌های مردمى و اراده ملی در حمایت از خود را در سر لوحه نگاه به جهان و روابط خارجی خود قرار داد .
در چنین کشوری با این‌گونه ویژگی‌ها و مبانی برگزیده به عنوان اصل و اساس و پایه‌های حکومت، مردم‌سالاری و حاکمیت مبتنی بر خواست و اراده مردم و «انتخابات»، نقش برجسته خود را به عنوان تنها یا مهم‌ترین عامل وحدت، استقلال و ماندگاری و پای فشاری بر مواضع جمهوری اسلامى‌ایران در صحنه‌های بین‌المللی یا حتی مهم‌تر در حوزه منطقه‌ای و پیرامونی کشور به تصویر می‌کشد.
از سوی دیگر با توجه به کثرت کشورهای بدون دموکراسی و پارلمان و انتخابات واقعی و مردم‌سالاری در این گوشه از دنیا همچنین اتفاقات نامیمون ترویج و تسلیح و تولید تروریسم و تبلیغات پیچیده و حساب گرانه علیه جمهوری اسلامى‌ایران، در پس نخستین روزهای انقلاب تاکنون، آشوب، ناامنی، بی‌ثباتی، تجاوز و جنگ از سوریه تا یمن و… تصویر و تصور جهانی نسبت به این منطقه، آمیزه‌ای از راستی و ناراستی‌های فراوان است. بر این اساس وجود انتخابات و اهمیت آرای مردم و دولت برخاسته از آرای توده‌های مردم، وجود یک سیستم پارلمانی و دموکراتیک و شور و شوق مردمى برای اعمال حاکمیت خود با حضور گسترده در انتخابات، وزن، اعتبار و اعتنای مردم آزادی‌خواه و انسان‌های فرهیخته و مستقل در تمامى جهان را نسبت به ایران، ایرانی و آگاهی و شعور و فهم آن‌ها فریاد می‌کند و ایران را به عنوان یک الگو و نمونه بخصوص در این منطقه در معرض دید جهان می‌نشاند. این دست‌آوردی بزرگ است که بسیاری را نیز خشنود نمی‌سازد بلکه آن‌ها را با عصبانیتی وافر مواجه می‌کند؛ این عصبانیت را در حاکمیت‌های برخی کشورهای منطقه و جهان از حضور گسترده مردم در انتخاباتی شکوهمند دیدیم. انتخابات در ایران -چه برای ایران و چه برای منطقه- آرامش، ثبات، صلح، سازندگی و توسعه به ارمغان دارد بنابراین برخی را دل‌پسند نیست، بخصوص سوداگران مرگ و تولیدکنندگان و فروشندگان تسلیحات و افزون‌تر حاکمان مستبد منطقه که روزی با طرح نگرانی از صدور پیام‌های استقلال‌خواهی، آزادی و انقلاب ایران دچار تشنج بودند و امروز هم در پی آن روزها از حضور مردم، مردم‌سالاری دینی، دموکراسی و صندوق رأی و آرای مردم. همواره انتخابات و به عبارتی حضور گسترده مردم برای تأمین ثبات، امنیت، صلح و احترام جهان به مردم ایران، کاری کارستان انجام داده است. این انتخابات نیز با تمام مؤلفه‌ها و مشخصه‌های زیبا و دلپذیر خود، آثاری به هنگام و بجا در سرنوشت و زندگی آن‌ها و نیز در وضعیت منطقه‌ای و بین‌المللی ایران بر جای خواهد گذاشت.
پشتوانه آرای مردمى‌چه اثری بر افزایش قدرت چانه‌زنی ایران در مناسبات جهانی و منطقه‌ای خواهد داشت؟
دولت و حاکمیت‌ها یا بر مردم و رأی آنان یا بر زور و استبداد متکی هستند، یا دارای استقلال‌اند یا به صور مختلف تحت انقیاد هستند و با حمایت بیرونی و از بیگانه ادامه حیات می‌گیرند. در کشور مستقل، به دور از وابستگی‌های خاص سیاسی، نظامی، اقتصادی و با عدم حضور در پیمان‌های سیاسی و نظامى‌رایج در جهان که آرایش، چینش و استواری خود را بر مردم و توان آنان نهاده است، انتخابات و اصولاً پشتوانه و حمایت مردمی، یک‌صدایی مردم و توده‌های بی‌شمار از حاکمیت و منافع ملی کشور و حاضر بودن آن‌ها در بزنگاه‌های تاریخی و تعیین کننده، بی‌شک قدرت دولت و حاکمیت را در صحنه‌های مختلف جهانی و بین‌المللی افزایش می‌دهد. این اثر در کنار احترام و عظمتی است که نسبت به مردم به عنوان انسان‌های آگاه، متمدن و صاحب حق و رأی ایجاد می‌کند.
بی‌شک این موضوع در کنار تمامى‌این پارامترهای ارزنده و موثر و مثبت، اندک شماری از مستبدان و حکومت‌های متکی بر سیستم‌های قرون وسطایی و حاسدان نگران از شنیدن کلام و آرای مردم را نیز احتمالاً به ترس وامی‌دارد که همواره باید با ذکاوت و هوشیاری بسیار، خنثی نمودن مکر این عناصر را مد نظر داشت که به هر حیلتی توسل می‌جویند. به همان نسبت بی‌حد و حصری که انتخابات و حضور گسترده و پر شکوه مردم ایران می‌تواند جایگاه رفیع ایران و ایرانی را در مرتبه‌ای والاتر از پیش قرار داده و دروازه‌های جدیدی در برابرش بگشاید، در ابعاد کمترینی هم سنگ‌اندازی و شیطنت‌های کودکانه و نابخردانه که ریشه در ترس شنیده شدن پیام دموکراسی، مردم‌سالاری، حاکمیت مردم بر مردم و حسادت‌های جاهلانه دارد نیز می‌تواند خودنمایی کند و بی‌سبب نیست که در پس انتخابات ایران حتی به زبان سمبلیک و به شکل انعقاد بزرگترین قرارداد نظامى‌دوران معاصر، این مساله را فریاد می‌کنند.
با توجه به اینکه شعار دولت ایران، اعتدال است و این موضوع را در سیاست خارجی خود نیز نشان داده، فکر می‌کنید حمایت مردم، چه فرصت‌هایی را برای دولت آقای روحانی فراهم خواهد کرد؟
سیاست اعتدال، همان سیاست نه شرقی، نه غربی و شعار انقلاب و سیاست استقلال‌خواهی، عزت و تأمل منطقی ایران است؛ سیاستی مبتنی بر خرد جمعی و همگانی و خواست مردم در جهت جایگاهی والا برای ایران در عرصه‌های جهانی، بدان سان که شأن و منزلت ایران است.
در جهان در حال گذر و گذار و بسیار پیچیده امروز که تحولات جاری آن تحت شرایطی می‌تواند به نقطه عطفی تاریخی بدل گردد، جز اتکا به خواست مردم، اعتدال، خرد، اصول و مبانی راستین انقلاب، امنیت ملی، منافع دیر پای اقتصادی، توسعه پایدار و تعامل با مردم و دولت‌های مشروع و برخاسته از دل مردم آن کشورها راهی دیگر نتوان یافت. این علیرغم تمامى‌تنوع‌های تاریخی، جغرافیایی و مردمى‌و حتی ارزش‌های انسانی و دینی متفاوت در عین احترام متقابل و پیروی از اصل عدم مداخله در امور داخلی دیگر کشورها و نهایتاً با سرلوحه قرار دادن عزت، حکمت و مصلحت کشور و جمهوری اسلامى‌ایران صورت می‌گیرد.
مردم ایران و ایرانی در هر کجای عالم می‌خواهد سربلند و عزت‌مند بماند و ایرانیت خود را با صدایی رسا در تمام جهان بی‌هیچ لکنت زبانی فریاد کند. ایرانی می‌خواهد روز به روز بر جایگاه جهانی ایران افزوده شود و ایران در جایگاهی رفیع با جهان سخن گوید. ایرانی می‌خواهد در تعاملات جهانی بر استقلال و ارزش‌های خود پای فشرد و با حضور در میدان آخرین انتخابات و چون همیشه، در این پیکار مقدس فضای لازم را جهت کمک به دولت‌مردان برای تلاش در راستای خواسته‌های بسیار طبیعی و مطالبات خویش فراهم سازد.
در عین حال تعاملات جهانی، احقاق حق و پیشبرد منافع کشور در جهان به غایت عجیب امروز، کاری دشوار و حتی بسیار زمان‌بر است و به جد و جهدی بسیار نیاز دارد. بر عکس بسیاری از تحولات، در عرصه سیاست خارجی و انجام هر رایزنی و مذاکره، این چنین نیست که به یک باره نتایج آن در دسترس خاص و عام قرار گیرد و زمان، نقش بسیاری در آن دارد و هر تحول و اتفاقی در این سیر، اثرگذار خواهد بود. بر این اساس برای پیشبرد منافع ملی، امنیت و اقتدار در کشوری مثل ایران که بر مردم خود متکی است، استمرار حضور مردم باید مستمر باقی ماند. در این چارچوب با همدلی و همکاری و یک صدایی از درون و بانگ بلند شنیده شده از درون ایران در روز انتخابات و همچنین خرد و درایت و تدبیر، کارهای بسیار می‌توان به سامان کشید، گر چه راه نیز بس سخت و صعب است، اما اقتدار و حضور و حمایت مردم و تدبیر و خرد و قدرت دیپلماسی، کارها توان کند، پر شمار.
از مشارکت بالای ایرانیان خارج از کشور در انتخابات چه دریافتی دارید؟ آیا پیوند بین ایرانیان در هر کجای دنیا که هستند با یکدیگر و با مردم داخل ایران نسبت به گذشته بیشتر شده است؟
آمار حضور ایرانیان خارج از کشور در این انتخابات نسبت به انتخابات ۱۳۹۲ از یک شیب معنی‌دار و مثبت حکایت می‌کند؛ علاوه بر آمارها حضور به هم پیوسته و ماندن در زیر آفتاب سوزان و برای ساعت‌های متمادی برای انداختن رأی خود در صندوق‌ها، بخصوص در کشورهای اروپایی و سایر نقاط جهان و به‌ویژه در مناطقی که جامعه ایرانی از کثرت پرشمارتری برخوردار است، به نوعی نشانگر بلوغ بیشتر، همبستگی ملی، آگاهی و اعتماد بیشتر مردم به تلاش برای توسعه و ارتقای جایگاه ایران است و این موضوع -آن هم تنها با مشارکت خود مردم و از طریق صندوق رأی- امری بسیار قابل توجه و احترام است. البته دولت نیز باید بتواند به این احساس مسوولیت و آگاهی پاسخ در خوری بدهد و همچنین ایرانی در هر کجای جهان باید بداند رسالت او تنها در یک روز به انتها نمی‌رسد بلکه او باید در تمامى‌روز و سال و ماه و در حد توان برای حفاظت از رأی و ایده‌آل‌های نیک خود برای آینده ایران در تمامى‌صحنه باقی بماند. ایرانیان با ماندن در خیابان‌های شهرهای جهان و به انتظار لحظه موعود انداختن آرای خود ماندن، شگفتی آفریدند، جهان و تمامى‌تصویربرداران و خبرنگاران و شبکه‌های اجتماعی را به تفکر و تأمل واداشتند و ایرانی بودن و ایرانی ماندن خود را در خیابان‌ها به رخ شهروندان سایر کشورها کشیدند.
به نظر می‌رسد ما توانستیم در همبستگی ملی، گام‌هایی برداریم، اگرچه هنوز راهی دراز در پیش داریم اما توانستیم به ایرانی خارج از کشور یادآوری کنیم که ایران برای همه ایرانیان است و به دست تمامى‌ایرانیان باید ساخته شود و توسعه یابد. باید برای حفظ و ارتقای جایگاه ایران، همه در هر کجا تلاش کنیم و باید به جهانیان بیاموزیم که ما از داشته‌ها و سرمایه‌هایی بزرگ برخورداریم و دارای فرهنگ، تمدن و تاریخی شکوهمندیم و با دیگرانی که هیچ و هیچ چیز از تمامى اینان را نداشته و ندارند، بسیار متفاوتیم. ما باید به کمک همه ایرانیان در اقصی نقاط جهان به جهانیان فریاد کنیم که ایران، کشوری مبتنی بر آرای مردم و کشوری صلح‌طلب و در مسیر توسعه و آبادانی است. باید این روند تقویت همبستگی و پیوندهای ایرانی و ارتقای جایگاه ایرانیان با تلاش مردمى‌افزون گردد. امنیت و اقتدار ملی، تنها از این مسیر محقق خواهد شد و ایران در این زمینه از کشورهایی با یک سرمایه عظیم است.
سایر اخبار این روزنامه
ربنا را از صدا و سیما پخش نکنید!
قراردادهای مشترک با خارجی‌ها در حد حرف مانده است
تقسیم آرای مردم به حلال و حرام برخلاف مصالح ملی است
تحلیل نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری
انتخابات ایران جهان را به تأمل واداشت
آلبوم‌هایم مجوز می‌گیرند اما کنسرت‌هایم خیر
مصادره نفت لیبی به بهانه تروریسم
پشت پرده اظهارات ضدایرانی ترامپ
امسال شاهد علائم پیش رونق مسکن در کشور هستیم
شروط صدور گواهینامه‌های جدید رانندگی
تیر دلواپسان در سند 2030 هم به سنگ خورد
دوحه در مسیر تقویت روابط با تهران
بهانه تراشی برای حذف ربنای شجریان
حسن روحانی معضل جدی برای اسرائیل
