روابط بين الملل در نگاه بسته كيهان

آرمان ملي- محمدهادي عليمرداني: اخيرا مناظره‌اي ميان صادق خرازي و حسين شريعتمداري برگزار شد. اگرچه اين مناظره در خصوص جابه‌جايي قدرت در آمريکا انجام شده بود اما شريعتمداري تاب نياورد و کنايه‌هايي به اصلاح‌طلبان زد. اين در حالي است که با نزديک شدن به انتخابات 1400، تخريب اصلاح‌طلبان به ابزار خريد مشروعيت براي دلواپسان تبديل شده است. در اين مناظره صحبت‌هايي پيرامون توهين مديرمسئول کيهان به آيت‌ا... سيستاني و همچنين حواشي دستبند سبز علي کريمي مطرح شد.
اميد دو کشور براي بهبود روابط
پس از انتخاب بايدن به عنوان رئيس‌جمهوري آمريکا، زمزمه‌هاي بهبود روابط ايران و آمريکا شدت گرفت. آمريکا در دوران ترامپ به‌دليل خروج از برجام و گسترش تنش‌ها با اروپا رو به انزوا گذاشت. پاره کردن برجام توسط ترامپ با سياست صبر استراتژيک در ايران روبه‌رو شد. ايران از برجام خارج نشده و تلاش کرد با گسترش بين‌المللي با اروپا، دستاوردهاي ديپلماتيک خود را حفظ کند. به مرور زمان رويکرد سياستمدارانه ايران با کاهش تعهدات برجامي مطابق با قطعنامه 2231 و به صورت قانوني انجام گرفت. همين امر آمريکا را بيش از پيش منزوي کرد. در خلال همين شرايط، بسياري از کشورهاي دنيا و اعضاي 5+1 با محکوم کردن اقدام ترامپ در قبال برجام، از ايران دفاع کردند؛ موضوعي که يکي از سرفصل‌هاي اختلاف آمريکا با اتحاديه اروپا بود. مسائلي از اين دست سبب شد تا ترامپ دولت آمريکا را طي چهار سال به انزوا بکشاند. در نقطه مقابل، رويکرد ايران مقدمات جلب اعتماد کشورهاي دنيا را فراهم کرد و انگ ستيزه‌جويي از چهره کشور زدود. علاوه بر اين، احساسات ضدايراني تعديل شد تا باب تنش‌زدايي از روابط خارجي ايران گشوده شود. اکنون با کنار رفتن ترامپ از کاخ سفيد، اين اميد براي آمريکايي‌ها به وجود آمده است که ويرانه روابط بين‌المللي خود را از نو بسازند. همچنين ايران نيز فرصت دارد تا گام‌هاي مثبت خود در عرصه روابط بين‌الملل را ادامه دهد.
کينه از اصلاح‌طلبان يا آمريکا؟


«جابه‌جايي قدرت در آمريکا» عنوان مناظره‌اي بود که شامگاه شنبه از شبکه يک سيما با حضور صادق خرازي سفير و معاون سابق نماينده ايران درسازمان ملل متحد و سفير سابق ايران در فرانسه و حسين شريعتمداري مديرمسئول روزنامه تندروي کيهان برگزار شد. اين مناظره در مرحله‌اي حساس از روابط ديپلماتيک ايران و آمريکا برگزار شد تا اما و اگرهاي بازگشت به برجام و مذاکره مجدد دو کشور را مورد بررسي قرار دهد. با توجه به برخي اظهارات اعضاي دولت بايدن مبني بر تعيين شروط براي بازگشت به برجام، اميدهاي بسياري براي رفع تحريم‌ها نااميد شد. همين موضوع، جذابيت مناظره موردنظر را افزايش داده و انتظار مي‌رفت تا رويکرد ايران در شرايط فعلي روشن‌تر شود. با اين حال حسين شريعتمداري همانطور که از رويکرد روزنامه او نيز قابل تشخيص است، علاقه خاصي به اين مساله حياتي نشان نداد. شريعتمداري بخش عمده‌اي از سخنان خود را درباره مشکلات داخلي آمريکا اختصاص داده و موضوع را به سمت متهم کردن اصلاح‌طلبان سوق داد. خرازي نيز به بيان ناگفته‌هايي پرداخت تا به شريعتمداري اين پيام را بدهد که سکوت اصلاح‌طلبان درباره آنچه در رسانه شريعتمداري مي‌گذرد و اتفاقاتي که مديرمسئول کيهان و همفکرانش مسبب آنها بودند، به دليل ندانستن نيست بلکه برخلاف کيهان تمايل به ايفاي نقش در نگران کردن جامعه ندارند. در اين روزها دلواپساني مانند کيهان مذاکره را با قوت سال‌هاي 92 و 96 نقد نمي‌کنند. علت اين نيست که دلواپسان وضعيت معيشتي مردم و اقتصاد کرونازده کشور را مي‌بينند و به لزوم رفع تحريم‌ها پي برده‌اند. مساله اصلي آنجاست که نزديک شدن به انتخابات 1400، اميدهايي براي حضور يک اصولگرا در پاستور به وجود آورده است. به همين علت، روزنامه‌هاي اصولگرا نگران هستند، مبادا اخذ مواضع راديکال در موضوع مذاکره، به سدي در مقابل رئيس‌جمهور نظامي يا اصولگرا تبديل شود تا افتخار رفع تحريم را نصيب خود کند. چندي پيش حميدرضا ترقي عضو شوراي مرکزي حزب اصولگراي موتلفه طي گفت‌وگويي و در پاسخ به اين سوال که اگر مذاکره‌کننده‌ها اصولگرا باشند مذاکره اشکالي ندارد؟ تصريح کرد: «قطعا بله، مذاکره در صورت ضرورت به وسيله کساني که بتوانند منافع ملت را حفظ کنند و نفوذناپذير باشند، مي‌تواند اتفاق بيفتد. مانند تيم مذاکره‌کننده هسته‌اي نباشد که دو نفوذي آمريکا داخلش باشد و مسائل امنيتي و اقتصادي ما را تحت تاثير قرار دارد. در چنين شرايطي مي‌توان از مذاکره استفاده کرد.»
خــودکــامگي در مـــقابل سيستم آمريکا دوام نمي‌آورد
صادق خرازي در بخشي از اين مناظره اظهار داشت: «ترامپ يک پديده خاص و ويژه‌اي بود و ظهورش توام با ادبيات نژادپرستي، خارجي‌ستيزي، بيگانه‌ستيزي، اسلام‌ستيزي، اسلام‌هراسي و ايران‌هراسي بود. او طرفداران زيادي را جمع کرد و ميزان رأي به آقاي ترامپ از دوره قبل خودش بيشتر بود اما شکست خورد. علت شکست ترامپ اين بود که در آمريکا، هم‌عرض چنين توحش سياسي، يک بلوغ نخبگان هم شکل گرفت. نبايد تصور کنيم آمريکا به‌زودي فرومي‌پاشد زيرا خودکامگي در مقابل سيستم آمريکا نمي‌تواند دوام بياورد و آقاي ترامپ نماد اين خودکامگي بود و در هر کاري به‌صورت قانوني و غيرقانوني تصرف مي‌کرد و نماد بازي در سيستم، آقاي بايدن و مجموعه دموکرات‌ها بودند. اکنون امپراتوري سناتورها در درون سيستم آمريکا پديد آمده است اما کار آنها خيلي سخت است.» در ادامه حسين شريعتمداري اظهار کرد: «اتفاقات اخير آمريکا فقط در دايره دو حزب دموکرات و جمهوريخواه نيست زيرا پايگاه رأي ترامپ، ديگر جمهوريخواه نيست بلکه قشري از توده‌هاي مردم است. کسي نمي‌گويد آمريکا فردا فرومي‌پاشد اما آقاي ريچارد هاس رئيس انديشکده شوراي روابط خارجي و از شخصيت‌هاي اثرگذار آمريکا و يکي از طراحان فتنه سال 88 است و معروف است که پس از 9 دي گفت «دوستان ما در ايران اشتباه کردند و نقطه آخر را زودتر رفتند.» اشاره او به آن شعاري است که مي‌گفت «انتخابات بهانه است، اصل نظام نشانه است». ريچارد هاس مي‌گويد: «اگر قرار باشد دوران پساآمريکا را آغاز کرده باشيم نقطه شروع آن اکنون است.» شريعتمداري با اشاره به اينکه دموکرات‌ها و جمهوريخواهان هر دو خواهان بقا هستند، گفت: «آنها ترامپ را ضربه‌زننده به خودشان مي‌دانند به همين علت حتي جمهوريخواهان هم از او کناره گرفتند. فيدل کاسترو رهبر سابق کوبا مي‌گويد دموکرات و جمهوريخواه در آمريکا دو لنگه کفشي هستند که پاي يک نفر است و پاي لابي صهيونيست‌هاست و هر کدام يک بال هستند که اين دو بال با هم اختلافي ندارند يکي ظاهر سخت و يکي ظاهر نرم دارد. به نظر مي‌آيد با اتفاقات اخير، اين معادله به هم ريخته باشد. در زمان تحليف رياست‌جمهوري آمريکا، در ايالت‌هاي ديگر تظاهرات برگزار شد و حتي ضدفاشيست‌ها که با ترامپ و سرمايه‌داران کلان مخالف هستند در اين تظاهرات شرکت کردند. شکافي در آمريکا اتفاق افتاده است و آمريکايي‌ها سعي مي‌کنند قدرت نظامي خود را حفظ کنند درحالي‌که ديگر قدرت برتر نظامي نيستند. ما پهپاد آمريکايي‌ها را زديم اما در مقابل ما عکس‌العمل نشان نمي‌دهند زيرا آنها در قصر شيشه‌اي نشسته‌اند. از زمان جنگ جهاني دوم تاکنون کسي جرات نکرد به آمريکايي‌ها حمله کند اما ما اين کار را کرديم. توان کنوني آمريکا با زمان جنگ جهاني دوم کاملا متفاوت است و جايگاه اقتصادي او هم مانند گذشته نيست زيرا آمريکا 20تريليون دلار بدهي غيرقابل پرداخت و 50ميليون گرسنه دارد.
توهين به آيت‌ا... سيستاني فراموش نشد
در بخشي از اين مناظره که در برنامه «نگاه يک» پاي اختلافات سال 88 و اهانت کيهان به آيت‌ا... سيستاني به بحث باز شد. خرازي خطاب به مديرمسئول روزنامه کيهان گفت: آقاي شريعتمداري عزيز شما همان کسي هستيد که آن اهانت را به آيت‌ا... سيستاني کرديد و آن رابطه ما با عراق را از اوج به زير آورديد. شريعتمداري نيز جواب داد: اهانت بود؟! خرازي گفت: حتما اهانت بود؛ شما به دروازه توبه رسيديد. رئيس‌جمهور و نخست‌وزير عراق موضع گرفت، علما موضع گرفتند. نکند انتظار داشتيد حوزه‌هاي علميه هم به‌خاطر کيهان تعطيل شود. چون علي کريمي يک دستبند سبز بسته و خودش مي‌گويد اشتباهي سبز بود ادعا مي‌کنيد صلاحيت رياست بر فدراسيون فوتبال را ندارد اين ديدگاه کشور را نابود کرده است. شريعتمداري صحبت خرازي را بدون پاسخ نگذاشت و گفت: الان هم مي‌گويم کسي که دستبند سبز مي‌بندد صلاحيت ندارد. خرازي نيز با جمله‌اي پرسشي و کنايه‌آميز گفت: اگر کسي شال سبز انداخت اشکال دارد؟ شريعتمداري پاسخ داد: اين سبزي که شما مي‌گوييد اشکال دارد وگرنه بايد بگوييم هيلاري سادات کيلنتون. خرازي هم گفت: شما در کيهان نشستيد و خودتان را قيم مردم ايران مي‌دانيد.