ضرورت اقدام امنیتی به جای عملیات پلیسی

نادر کریمی‌جونی- بدون تعارف حادثه‌ای که دیروز و در دو نقطه تهران اتفاق افتاد، می‌تواند بارها و در نقاط دیگر تهران یا کشور تکرار شود. اینکه گفته می‌شود همزمان با عملیات‌های انجام شده چند یا چندین عملیات دیگر وجود داشته که خنثی شده، اگرچه نمی‌توان درباره درستی یا نادرستی این ادعای مقامات امنیتی صحبت کرد اما چنین ادعاهایی به سرعت فراموش می‌شود و هراس ناشی از احتمال وقوع رویدادهای مشابه جای آن را می‌گیرد.عملیات‌های دیروز در وهله اول این نکته مهم را اثبات می‌کند که گروه‌های تروریستی سلفی و همدستان ایرانی آنها می‌توانند به ایران نیز وارد و تجهیز شوند و عملیات‌های ریز و درشت انجام دهند. اینکه گفته شود عملیات یادشده کور بوده و شهروندان بی‌دفاع را هدف قرار داده، کمکی به اصل ماجرا نمی‌کند چراکه در لندن، پاریس، کابل و بغداد هم عملیات کور بوده و شهروندان عادی را مورد هدف قرار داده است. از این بابت، نگرانی تکرار یا تداوم عملیات‌های تروریستی گروه‌های سلفی، نگرانی بسیار مهم و واقعی است.البته گروه‌های سلفی پیش از این نیز در ایران عملیات انجام داده بودند. انفجار در حرم امام رضا (ع) که لشکر طیبه و لشکر جنگوی پاکستان مسوولیت آن را بر‌عهده گرفته بودند و طراحان آن عملیات بعدا توسط نیروهای امنیتی به سزای عمل‌شان رسیدند یکی از چندین موردی است که گروه‌های سلفی در ایران، آن را به اجرا درآورده بودند. این عملیات‌ها در موارد متعددی اتفاقا توسط شهروندان ایرانی که عقاید سلفی دارند و در معرض تعالیم فکری و عملیاتی گروه‌هایی مانند داعش، جبهه النصره و القاعده قرار گرفته‌اند، انجام شده است. گروه‌های تروریستی سلفی گاهی با تطمیع و تجهیز مخالفان مسلح ایران در غرب یا شرق کشور، آنها را به خدمت خود درآورده و اهداف تروریستی خویش را دنبال کرده‌اند از این بابت احتمال آنکه عملیات‌کنندگان دیروز تهران، مانند تروریست‌هایی که در پاریس و لندن عملیات کردند، شهروند و هموطن باشند، زیاد است. چنان‌که تروریست‌هایی که طی ماه‌های گذشته از سوی وزارت اطلاعات دستگیر شدند و کلیپ انهدام خانه تیمی و دستگیری‌شان از صداوسیما پخش شد نیز ایرانی بودند.با این حال تصاویر پخش‌شده از تلویزیون اینترنتی اعماق که رسانه رسمی گروهک تکفیری داعش است، اثبات می‌کند که عملیات‌های دیروز به این گروهک مربوط بوده است. در این صورت دلایل متنوعی برای ادامه این‌گونه عملیات‌ها وجود دارد؛ یکی از روشن‌ترین این دلایل شیعه بودن ایرانیان است که گروه‌های سلفی و تکفیری هر دو خون شیعه را هدر می‌دانند و معتقدند که همانند کفار (اروپایی‌ها) باید ایرانی‌ها را هم نابود کرد. علاوه بر این حمایت‌های آشکار و صریح ایران از فعالیت‌های ضدتروریستی در منطقه خاورمیانه و بالاخص در عراق و سوریه و سرکوب شدید فعالیت‌های سلفی و وهابی در ایران انگیزه این گروه‌های تکفیری و سلفی را برای انجام اقدامات تروریستی در کشورمان تشدید کرده است. در این صورت، عملیات دیروز هشدار مهمی به مردم و مقامات جمهوری اسلامی است چراکه مقامات ایرانی دیگر نمی‌توانند مغرورانه از برقراری امنیت در کشور سخن بگویند و ادعا کنند حتی یک عملیات تروریستی نیز در ایران انجام نمی‌شود. در عین حال غلتیدن به سوی رفتار پلیسی، توزیع سلاح برای حفاظت شخصی میان مقامات کشور، کشاندن انواع نیروهای نظامی و انتظامی به خیابان‌ها و تبدیل شهرها به پادگان نظامی- انتظامی، اقدام عاقلانه‌ای نیست چراکه اکنون باید اقدامات امنیتی تشدید شود و مهم‌ترین وجهه اقدامات امنیتی نامرئی و نامحسوس بودن آن است. در این صورت تمام شهروندان ایرانی به مثابه یک عضو سرویس امنیتی، هر اقدام مشکوکی را به مقامات ذی‌صلاح گزارش می‌کنند و نظارت اطلاعاتی دستگاه‌های امنیتی بر تمام ترددها و ارتباطات مشکوک بیشتر می‌شود.
نتیجه بلافاصل چنین اقدامی، افزایش اشراف اطلاعاتی دستگاه‌ها و نهادهای امنیتی است تا دقت عملیات‌های ضدتروریستی افزایش و هزینه‌های مبارزه با تروریسم کاهش یابد.
در این میان سختگیری بر رسانه‌های رسمی و وادار کردن ایشان به عادی‌سازی مصنوعی شرایط تنها بی‌اعتمادی عمومی نسبت به رسانه‌های رسمی را تشدید و شایعه‌پراکنی در فضای مجازی- که کنترل آن از دست مقامات خارج است- را تقویت خواهد کرد.
مقامات امنیتی باید بدانند که رفتار مصنوعی که گاهی از سوی برخی نهادها یا مقامات امنیتی توصیه می‌شود تنها با لبخند تمسخیرآمیز مخاطبان مواجه می‌شود و اعتماد مخاطبان از رسانه را سلب می‌کند؛ تجربه‌ای که پیش از این و در موارد مشابه، مشاهده شده ولی کمتر از این‌گونه تجربه‌ها درس گرفته شده است.