روزنامه آفتاب یزد
1400/05/24
حقوق انسانی پناه‌جویان افغانستانی
نیره ساری- این روزها همه می‌دانیم افغانستان دستخوش تحول شده است. افغانستانی که در دو دهه اخیر به‌واسطه داشتن دولت مرکزی، حداقلی از امنیت را تجربه کرده بود، حالا و با بازگشت طالبان به این کشور، دوباره غرق ماتم شده است و دنیا را با خود ماتم زده کرده است. آن‌طور که هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) خبر داده، در سه ماهه اول سال میلادی جدید، تعداد تلفات غیرنظامیان ۲۹ درصد نسبت به دوره مشابه در ۱۲ ماه قبل افزایش یافته که ناشی از قدرت‌گرفتن مجدد طالبان است.فضای مجازی با فیلم‌های مختلف حکایت از این دارد، تعداد زیادی از مردم این کشور به سوی مرزهای کشورهای همسایه حرکت کرده و تقاضای پناه جویی دارند.
بر اساس گزارش جدید کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، عقب‌نشینی نیروهای خارجی و گسترش نفوذ طالبان موجب آوارگی بیش از ۲۷۰ هزار افغانستانی از سال جدید میلادی به این طرف شده و مجموع آوارگان داخلی در افغانستان را به بیش از سه‌و نیم میلیون نفر رسانده است. این کمیساریا گزارش داده که این افراد به‌دلیل اجبار گروه‌های غیردولتی مسلح و خطرات ناشی از بمب‌های دست‌ساز از کشور خود خارج و در واقع آواره شده‌اند. بسیاری دیگر نیز ازبین‌رفتن حمایت‌های دولتی و درآمدهای خود ناشی از افزایش ناامنی را دلیل آوارگی‌شان عنوان می‌کنند.
سخنگوی کمیساریای عالی امور پناهندگان ملل متحد ضمن ابراز نگرانی از بروز موج‌های جدید آوارگی مردم افغانستان از کشورهای همسایه این کشور خواست تا همیاری انسانی کنند. از نظر اسناد حقوق‌بشری، پناهندگی حق هر انسانی است، به‌طوری‌که یک ماده از اعلامیه جهانی حقوق بشر (ماده ۱۴) به آن اختصاص یافته است.
همچنین ماده ۱۲ اعلامیه حقوق بشر پناهنده را کسی می‌داند که «ترس موجه از تعقیب و آزار به علل مربوط به نژاد یا مذهب یا ملیت یا عضویت در بعضی گروه‌های اجتماعی یا داشتن عقاید سیاسی تحت شکنجه قرارگرفتن دارد و نمی‌تواند یا به علت ترس مذکور نمی‌خواهد به آن کشور بازگردد» و در ماده ۳۱ می‌گوید به‌خاطر ورود غیرقانونی حق مجازات آن‌ها را ندارند و در ماده ۳۳ تصریح می‌کند که دولت‌ها حق منع یا اخراج یا بازگرداندن پناهنده را ندارند. البته پناه‌جویان هم علاوه بر حقوق تکالیفی دارند و نوعا حقوق خود را می‌دانند ولی تکالیف را نمی‌دانند.
قطعا یکی از کشورهای مرتبط با مباحث پناه جویان افغانی، ایران است. در این مورد گزارشات متنوعی از عملکردهای صورت گرفته یا در حال اجرا منتشر شده است همانگونه که برخی از فعالان مدنی در این زمینه مطالبی را نگاشته و از مسئولان کشوری خواهان رعایت حقوق انسانی پناه جویان شده اند.
به تازگی مدیرکل امور مرزی وزارت کشور ایران اعلام داشته که ایران فراتر از آنچه سازمان ملل اعلام کرده از منظر بشر دوستانه و حفظ کرامت انسانی و با نگاهی دینی و معنوی آوارگان از کشور افغانستان را اسکان داده است اما برخی کشورهای همسایه افغانستان مرزهای خود را به روی این افراد بسته و این را هم به صراحت اعلام کرده اند.حسین قاسمی تاکید کرده است: از قبل پیش‌بینی می‌کردیم که تحولات در کشور افغانستان منجر به حضور آوارگان این کشور به سمت مرزهای ایران شود، این آمادگی را به استان‌های خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و خراسان رضوی ابلاغ کردیم تا در قالب مدیریت بحران اماکنی را در نظر بگیرند تا اگر چنین افرادی مراجعه کردند آن‌ها را در همان اماکن مستقر کرده و بعد با دولت مرکزی افغانستان هماهنگ کرده و این افراد به موطن خودشان بازگشت داده شوند.
از دیگر رویدادهای مربوط به حقوق پناه‌جویان افغانی در روزهای اخیر این بوده که علیرغم تقاضای ۶ کشور اروپایی از اتحادیه اروپا برای موافقت با بازگشت دادن اجباری پناه جویان افغانی مقیم کشورهایشان، برخی از کشورهای اروپایی بازگشت دادن افغانیهای پناه جو مقیم کشورشان به افغانستان را فعلا متوقف کردند تا شرایط صلح‌آمیز در این کشور حاکم شود. برخی کشورها چون کانادا نیز اعلام کرده‌اند تا سقف معینی پناه جوی افغانی را پذیرش می‌کنند. این امر مورد تاکید نهادهای فعال حقوق بشر بوده فلذا هر کشوری که توقف در بازگشت افغانیهای مقیم کشورش را اجرایی کرده مورد استقبال نهادهای فعال حقوق بشر نیز قرار گرفته است.
هرچند باید گفت هنوز ابعاد تحولات آتی افغانستان روشن نیست. نیروهای طالبان از مردم می‌خواهند که کشور خود را ترک نکنند و نگران برخوردهای خشن نباشند اما نمونه‌هایی از موارد خشونت به ویژه نحوه برخورد با دختران و زنان ترس و واهمه گسترده‌ای را در برخی مناطق دامن زده است همانگونه که برخی منابع خبری غربی نیز این واهمه و ترس را مرتب یادآوری می‌کنند بی‌آنکه دولتهای غربی در قبال تحولات کنونی افغانستان مسئولیتی بر عهده بگیرند یا شفاف سازند که چه برنامه‌ای را بین خود تصویب کرده‌اند که به ناگهان همه از این کشور خارج میشوند بی‌آنکه برایشان مهم باشد که چه اتفاقی در این کشور روی خواهد داد یا چرا سال‌ها به این کشور لشکر کشی کرده‌اند و حالا از راه دور از روند بروز جنایات انسانی در افغانستان از جمله ربایش دختران و ازدواج اجباری خبر می‌دهند!
این روزها ملتهای جهان نگران مردم افغانستان هستند و از دولت‌ها می‌خواهند تا برای حمایت از حقوق انسانی آن‌ها از هیچ تلاشی فروگذاری نکنند./ عصرقانون
سایر اخبار این روزنامه
قطعی شدن خرید ۳۰ میلیون دز واکسن
طرفداری از مردم به سبک مجریان صدا وسیما
تغییر در دستگاه دیپلماسی در بدترین زمان ممکن!
باز هم تعطیلات بی‌فایده برای مقابله با کرونا
علیرغم مخالفت سازمان بازرسی،مجلس با استعفای نماینده قم موافقت کرد تا وی راهی شهرداری شود اما...
اصرار بر تصمیمات اشتباه
نگاهی به تصمیم عجیب در شرکت شهر سالم شهرداری تهران
حقوق انسانی پناه‌جویان افغانستانی
با اصلاح مواد یک و 7 سیاست‌های کلی اصل ۴۴ از سوی شورای نگهبان:
خشت اول گر نهد معمار کج...
توهم شایستگی
