خشت اول گر نهد معمار کج...

شادان کریمی‪-‬ یکی از مهمترین ادوار زندگی آدمی دوره کودکی است، این مقطع از عمر آدمی نقش سازنده‌ای در تکوین شخصیت او دارد. از دیدگاه دانشمندان علوم تربیتی و روانشناسی پرورشی در کودکی خشت اول تعلیم و تربیت در روح و دوران او بنا نهاده می‌شود؛ ارکان کاخ شخصیت کودکان در این دوره طلائی ساخته و پرداخته می‌شود. در اهمیت این بخش از عمر آدمی همین بس که یک رشته تحصیلی مستقل در تحصیلات تکمیلی به آموزش این دوره
تعیین کننده عمر آدمی اختصاص یافته است.
همه صاحب نظران حوزه روانشناسی تربیتی در خصوص اثر گذاری آموزش‌های دوره کودکی بر این باورند که آنچه کودک در خردسالی می‌آموزد چنان ژرف و عمیق در روح و روان او نهادینه می‌شود که در طول عمرش تاثیر گذار می‌شود. پیامبر اسلام درباره آثار آموزش در دوره کودکی حدیث بسیار مهمی می‌فرمایند« علم در کودکی مانند حکاکی در سنگ است» یادگیری علم و دانش در دوران خردسالی آنقدر عمیق و ژرف است که کل عمر آدمی را تحت تاثیر قرار می‌دهد چون آموزه‌ها مانند حکاکی نقشی بر روی سنگ فراموش نشدنی است؛ روح کودک چون موم به هر فرمی در می‌آید و با مصالح روان، افکار او را هر مدلی می‌توان بنا کرد؛ پس در رفتار با کودکان باید بسیار دقیق باشیم چون هر گونه رفتار ناپسند آثار نا مطلوبی بر پیکره شخصیت فرد می‌گذارد و به گونه‌ای است که این آثار تا بزرگسالی بر شخصیت آن متاثر میشود، پس چون اثر پذیری علم و دانش در کودکان فوق العاده است هر گونه رفتار نادرست آثار نا مطلوبی در مدل شخصیت او می‌گذارد و شکل گیری شخصیت غلط و نادرست او به سختی قابل اصلاح است.
چون مهمترین دوره تاثیر پذیری شخصیت آدمی در کودکیست در این مقطع از عمر فرد شدیدا تحت تاثیر عناصر پیرامونی قرار دارد و به اصطلاح در این دوره حساس عمر آدمی «خشت اول را گرنهد معمار کج تا ثریا می‌رود دیوار کج » این سختی حکایت از اثرپذیری شدید رفتار‌ها در این دوره حیاتی دارد و استمرار و ادامه آن به مدت طولانی از عمر آدمی را دلالت می‌کند.
باید بسیار مراقبت کرد و نزد کودکان مرتکب خطا و اشتباهی نشد و اگر همین شود اثر گذاری آن بسیار ژرف و طولانی خواهد بود. در اهمیت این دوره مهم زندگی بشر می‌توان اشاره‌ای به آموزه‌های مکتب روانکاوی نموده که می‌گویند هرخردسالی پدر بزرگ بزرگسالی است. هر آموزش در دوره کودکی تا بزرگسالی آثار و عوارضی در روح و روان فرد به همراه دارد چه بسا بسیاری از واکنش‌های دوره بزرگسالی ریشه در کنش‌های دریافتی دوره کودکی او دارد. اگر چه در این مکتب به صورت افراطی همه رفتارهای بزرگسالی را با حوادث دوران کودکی تجزیه و تحلیل می‌کنند ولی نباید اتفاقات و حوادث دوران کودکی و آثار و عوارض آن‌ها را کوچک و ناچیز پنداشت.