روزنامه آفتاب یزد
1400/06/03
آیا ریاض مانند آنکارا مورد خشم واشنگتن قرار می‌گیرد؟!
دو خبر همزمان روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار می‌گیرد؛ توافق نظامی مسکو - ریاض و ادامه‌ی موضوعِ سامانه‌ی موشکی اس - ۴۰۰ بین ترکیه و روسیه، دو خبری که می‌تواند واشنگتن را حساس و خشمگین کند اما مرتضی مکی با غیر قابل مقایسه دانستن جایگاه و نقش و قدرت ترکیه و عربستان تاکید می‌کند؛ توافق نظامی روسیه و عربستان در نهایت یک شیطنتِ کودکانه از سوی محمد بن سلمان است که می‌خواهد به کاخ سفید اعلام کند اگر بی‌توجهی‌ها ادامه پیدا کند ریاض به دامن روسیه پناه خواهد برد این در حالی است که نه روسیه چنین اراده و توانی دارد و نه عربستان به این سادگی خواهد توانست از زمین بازی آمریکا و متحدان آمریکا خارج شود پس باید این توافق را یک توافق باری به هرجهت به شمار آورد!
آفتاب یزد - رضا بردستانی: یک کارشناس روابط بین‌الملل در گفتگو با آفتاب یزد ضمن مهم دانستنِ جایگاه و نقش ترکیه در منطقه و جهان، خاطرنشان می‌سازد: «این که چون ترکیه از روسیه سامانه‌ی موشکی اس - ۴۰۰ خریده تا پای تحریم شدن از سوی کاخ سفید پیش رفته پس عربستان نیز ممکن است موردِ خشم مقاماتِ آمریکا قرار گیرد اصلاً تحلیل درستی نیست چون ترکیه نه تنها عضوی از اعضای ناتو است که برای خود در منطقه و جهان جایگاهی دارد و بازیگری است که می‌تواند با یک قرارداد نظامی حتی کل اتحادیه‌ی اروپایی را تحت فشار قرار دهد.»
مرتضی مکی می‌افزاید: «یک وقت روسیه به دنبال نفوذ در حوزه‌ی استراتژیک آمریکا است یک وقت نه می‌خواهد و نه توانِ آن را در خود می‌بیند پس باید توجه داشت این که عربستان با روسیه پشت میزِ امضای توافقنامه‌ی نظامی می‌نشینند یا ریاض از چین موشک‌های دوربرد خریداری می‌کند به این معنا است که غرب خیالی جمع از جانب پادشاه سعودی دارد و نیز این که مسکو حتی اگر اراده کند دست به چنین کاری بزند آیا توانایی آن را نیز دارا است یا خیر؟! این را بگذاریم به حساب شیطنت‌های کودکانه‌ی محمد بن سلمان به حقیقت نزدیک‌تر است!»
> روسیه و عربستان و توافقنامه تقویت همکاری نظامی
خبری روی خروجی خبرگزاری‌ها قرارداده شده با این مضمون: «روسیه و عربستان توافقنامه تقویت همکاری نظامی امضا کردند.» خبری که ناخودآگاه، چالش‌های خرید سامانه‌ی پدافندی اس - ۴۰۰ روسی توسط ترکیه را پیش چشم خواهد آورد!
در متن این خبر که بیشتر خبرگزاری‌ها آن را بی‌هیچ تحلیلی منتشر کرده‌اند می‌خوانیم: «به نقل از سایت شبکه روسیا الیوم، روسیه و عربستان سعودی در جریان حضور خالد بن سلمان، معاون وزیر دفاع عربستان در مجمع فنی و نظامی «ارتش ۲۰۲۱» در روسیه، توافقنامه همکاری نظامی امضا کردند. این توافقنامه با حضور سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه امضا شد. شویگو بر تمایل روسیه برای توسعه مداوم همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های نظامی و فنی-نظامی در زمینه‌های مختلف تاکید کرد. وی افزود: ما حضور شخص خالد بن سلمان در این مجمع را تاییدی بر رویکرد عربستان در خصوص ادامه همکاری با روسیه می‌دانیم. خالد بن سلمان نیز بر اصرار ریاض بر توسعه و تقویت روابط تاریخی با روسیه تاکید کرد. وی گفت: ما اطمینان داریم که در آینده این روابط را تقویت خواهیم کرد. بن سلمان تاکید کرد که همکاری روسیه و عربستان سعودی به دادن پاسخ مشترک به همه چالش‌های کنونی کمک می‌کند و این امر مستلزم همکاری و تلاش بیشتر دو کشور است.
شاهزاده خالد بن سلمان، معاون وزیر دفاع عربستان سعودی که به مسکو سفر کرده، در پیامی توییتری هدف از این توافق را توسعه همکاری‌های نظامی مشترک دو کشور اعلام کرد. خالد بن سلمان با اشاره به این ملاقات در توییتر نوشت: «درباره حفظ ثبات و امنیت در منطقه و چالش‌های مشترک پیش روی دو کشور گفت‌وگو کردیم.» در همین حال خبرگزاری تاس روسیه نوشت که این کشور به دنبال همکاری نظامی-فنی با عربستان سعودی است. به گزارش تاس، معاون وزیر دفاع روسیه از همتای سعودی خود برای شرکت در اجلاس نظامی بین‌المللی ارتش ۲۰۲۱ قدردانی کرده است. او گفت: «به دنبال توسعه همکاری در بخش‌های نظامی-تکنیکی بر مبنای منافع مشترک هستیم.» معاون وزیر دفاع روسیه خاطرنشان کرد که روابط مبتنی بر اعتماد و احترام بین سران دو کشور برقراری دیالوگ بین معاونان وزارت دفاع را تسهیل کرده است. »
> باز هم اس - ۴۰۰ باز هم آنکارا!
تابستان ۹۸ بود که بحثی داغ، آنکارا و واشنگتن را رو در روی هم قرار داد؛ «خرید سامانه مشکی اس ۴۰۰ از روسیه». همان زمان و در روزهایی که ترامپ سکاندار کاخ سفید بود در نخستین واکنش، آمریکایی‌ها فروش اف - ۳۵ به ترکیه را به حالت تعلیق درآوردند و مقامات ناتو به شدت نسبت به این تصمیم اردوغان واکنش نشان دادند اما ترکیه کوتاه نیامد و حتی در نمایشگاه صنعت هوایی روسیه نیز شرکت کرد.
بگو - مگوها بین اردوغان و ترامپ ادامه پیدا کرد اما آنکارا از خرید سامانه‌ی اس - ۴۰۰ منصرف که نشد هیچ، اقدام به انعقاد قراردادهای جدیدتری نیز کرد تا جایی که یکی از بحث برانگیزترین خبرهای اول شهریور۱۴۰۰ این است: «به زودی آنکارا و مسکو بر سر محموله‌های اس-۴۰۰ قرارداد جدید امضا می‌کنند.»
آن طور که در متن خبر آمده: «بر اساس اعلام یک شرکت مشهور تسلیحات‌سازی روسیه، این کشور به زودی با ترکیه قرارداد جدیدی در خصوص محموله‌های مربوط به سامانه دفاع هوایی اس-۴۰۰ امضا می‌کند. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، آلکساندر میخیف، شرکت دولتی صادر‌کننده تسلیحات «روسوبورونکسپورت» روسیه گفت، مسکو و آنکارا در آینده نزدیک قرارداد جدیدی بر سر تحویل اقلام سیستم‌های دفاع هوایی روسی اس-۴۰۰ تریامف امضا خواهند کرد. میخیف در نشستی گفت: رایزنی‌ها بر سر سیستم‌های اس-۴۰۰ ادامه دارند. من معتقدم آن‌ها هم اکنون در مرحله پایانی هستند. در آینده نزدیک، ما با شرکا قرارداد را رسمی ساخته و امضا خواهیم کرد.
> عربستان متحد استراتژیک روسیه میشود؟
مرتضی مکی در پاسخ به این پرسش که: «توافق نظامی روسیه و عربستان در راستای تغییراتی است که از سال‌ها قبل در خاورمیانه آغاز شده؟ آیا ممکن است روسیه و آمریکا بر سر برخی کشورها از جمله ترکیه و عربستان به توافقات جدید و علیحده‌ای دست پیدا کرده باشند؟» می‌گوید:
تحول و تغییر در خاورمیانه به سال‌ها قبل یعنی همان زمانی که «بهار عربی» شروع شد باز می‌گردد اما این که خواسته باشیم در سایه‌ی یک توافق تقریباً بی‌فایده چنین استنباط کنیم که ریاض دیگر شریک استراتژیک آمریکا نیست و زین پس قرار است در کنار روسیه قرار گیرد نیز تحلیل از بیخ و بن اشتباهی است!
وی می‌افزاید: از یک سو غرب مطمئن است اعراب من جمله عربستان توانِ خارج شدن از زمین بازی آمریکایی‌ها را ندارند و از سوی دیگر روسیه چنین توان و جرات و جسارت و خواسته‌ای در سر نمی‌پروراند که مثلا عربستان را تحت حمایت خود قرار دهد که حتی اگر بخواهد باز هم نمی‌تواند!
> آمریکایی‌ها چاره‌ای جز برگشتن به برجام ندارند!
مکی در ادامه به «برجام پلاس» اشاره کرده یادآور میشود؛ اصل موضوع و دعوای خاورمیانه، برجام و مسئله‌ی ایران است.
این کارشناس روابط بین‌الملل یادآور میشود: آمریکایی‌ها به خوبی می‌دانند هیچ تصمیمی تا رسیدنِ به توافق با ایران عملیاتی نخواهد شد پس چاره‌ای ندارند تا به برجام بازگردند و در سایه‌ی برجام ادامه‌ی برنامه‌های خود را دنبال کنند.
وی با اذعان به این مسئله که آمریکایی‌ها می‌خواهند تنش‌ها در خاورمیانه کم شود اما خواهان حل کامل تنش‌ها نیستند تاکید می‌کند: آمریکا در پی مدیریت تنش در خاورمیانه است و این یعنی برخی مسائل حل خواهد شد اما این که توقع داشته باشیم همه‌ی اختلافاتِ خاورمیانه به یکباره تمام و حل خواهد شد امری محال است!
> ترکیه کجا، عربستان کجا؟!
مکی با اشاره به موضوع ترکیه، اردوغان و تفاوت‌های جمهوری خواهان و دموکرات‌ها در نگاه به موضوعات جهانی و منطقه‌ای اظهار می‌دارد: ترامپ که آمد به نوعی جنگ لفظی با اردوغان پرداخت به گونه‌ای که اختلافات آنکارا- واشنگتن بیشتر از آن که بخشی از سیاست خارجه ایالات متحده‌ی آمریکا باشد دعوا و خصومت شخصیِ ترامپ و اردوغان بود!
مسئله‌ی دیگری که این کارشناس روی آن دست می‌گذارد، قدرت بازیگری ترکیه در منطقه و جهان است. وی می‌گوید: عربستان با امضاء توافق نامه‌ی نظامی با روسیه دقیقاً به دنبالِ چیست؟ تحت فشار قرار دادن آمریکا، اروپا یا غرب؟ هرگز! آن‌ها صرفاً می‌کوشند نگاه آمریکا را به ریاض بازگردانند چون از لحظه‌ی روی کار آمدن بایدن همگان شاهد کم توجهی کاخ سفید به عربستان بوده‌اند اما آمریکایی‌ها نیز بیکار ننشسته‌اند آن‌ها اولاً مطمئن هستند که عربستان «کفترِ جلدِ» ایالات متحده است در ثانی باید پذیرفت دموکرات‌ها به دلیل رویکردهای مثلاً انساندوستانه (!) ترجیح می‌دهند به محمد بن سلمان و حکام سعودی بهای چندانی ندهند چون چنین جا انداخته‌اند که با کشورهایی که حقوق بشر را رعایت نکنند چندان میانه‌ی خوبی نخواهد داشت اما در جبهه‌ای دیگر با برهم زدن تعادل در منطقه‌ی غرب آسیا و اشاعه‌ی ایران هراسی همچنان عربستان بزرگترین بازار سلاح غربی‌ها است و از این بابت هیچ دغدغه‌ای وجود ندارد!
مکی در پایان خاطرنشان می‌کند در موضوع ترکیه، مبنا توان و جایگاه اردوغان و آنکارا است که هم قدرت بازیگری بیشتری دارد هم گرویی‌هایی که می‌تواند اروپا و آمریکا را تحت فشار قرار دهد!
وی تاکید می‌کند در تحلیل هرگز نمی‌توان توافقنامه‌ی نظامی روسیه و عربستان را با قراردادن خرید سامانه‌ی اس - ۴۰۰ حتی مقایسه کرد چون این دو موضوع فاصله‌ای کهکشانی با هم دارند!
سایر اخبار این روزنامه
عذرخواهی و قول برخورد جدی
ارتباط کرونا با بیماری مهلک قارچ سیاه
آیا ریاض مانند آنکارا مورد خشم واشنگتن قرار می‌گیرد؟!
۷۰۹ نفر دیگر مُردند عزای عمومی اعلام کنید!
فیاض زاهد
کدام وزرای پیشنهادی راهی پاستور می‌شوند؟
سابقه تاریخی واکسیناسیون درایران
آموزش پیش از ازدواج امری حیاتی است
۷۰۹ نفر در دهانه گور!
کرملین: پوتین و بایدن پیش از سقوط کابل درباره افغانستان رایزنی داشتند
فیاض زاهد
افغانستان شاید تا سپتامبر دیگر ذخیره غذایی نداشته باشد
