حادثه مرگ‌بار و چالش‌های توسعه کردستان

حادثه مرگ‌بار و چالش‌های توسعه کردستان احسان هوشمند جاده‌های استان کردستان باز حادثه غم‌انگیز و خونین آفرید. گروهی از اهالی روستای پیرصفای مریوان برای زیارت عازم روستای ویس (ویس نازار) در روانسر بودند که مینی‌بوس از جاده منحرف شد و به دره سقوط کرد. در این حادثه متأسفانه 16 نفر کشته و 10 نفر مصدوم شدند.حادثه با سقوط مینی‌بوس در گردنه «تفین» در نزدیکی روستای گردشگری پالنگان روی داد. این دست از حوادث غم‌انگیز در جاده‌های استان‌های مرزی و غربی کشور به دفعات روی داده و تلفات زیادی نیز برجا‌ گذاشته است. یکی از علت‌های بروز حادثه در جاده‌های مرزی غرب کشور به‌ویژه استان کردستان وضعیت نامناسب جاده‌ها و راه‌های این حوزه از ایران است. برای نمونه جاده مریوان به کامیاران به طول 140‌کیلومتر یکی از جاده‌های کوهستانی و حادثه‌خیز استان کردستان است که بازسازی و نوسازی آن یکی از نیازهای ارتباطی شهروندان این خطه است.
1- استان کردستان هفت‌هزارو 614 کیلومتر راه‌های اصلی، فرعی و روستایی دارد که حدود 80 درصد از آن را جاده‌های روستایی تشکیل می‌دهد. همچنین حدود هزارو 516 کیلومتر از جاده‌های استان را راه اصلی و فرعی بین شهرستانی تشکیل می‌دهد که سهم ناچیزی از آن را بزرگراه‌ها تشکیل می‌دهند. در دوره دولت آقای روحانی باوجود تحریم‌ها و وضعیت ویژه اقتصادی کشور اقدامات خوبی برای توسعه راه‌های استان کردستان صورت گرفت و حدود 22 درصد از مجموع راه‌های اصلی، فرعی و بزرگراهی استان ساخته شد و حدود 830 کیلومتر از جاده‌های روستایی نیز احداث و بهسازی شد. اما باوجود این تلاش‌ها و اقدامات، هنوز وضعیت راه‌های استان کردستان با چالش و مشکلات بسیاری دست‌به‌گریبان است. در‌حال‌حاضر حدود 50 درصد از راه‌های روستایی استان کردستان همچنان خاکی و شوسه است و این وضعیت با شاخص‌های کشوری و میانگین کشوری فاصله بسیار زیادی دارد و استان کردستان از نظر شاخص‌های این حوزه در رتبه 30 کشوری است. هرچند شاخص میانگین کشوری نیز در مقایسه با شاخص مطلوب و حقوق ملت ایران فاصله قابل‌توجهی دارد. تاکنون هیچ آزاد‌راهی در استان کردستان ساخته نشده و میزان کم بزرگراه در استان یعنی حدود 325 کیلومتر نیز نشانگر شرایط دشوار جاده‌های استان کردستان است. متأسفانه در درون استان کردستان نیز شاخص توسعه راه‌ها به‌صورت موزون متحول نشده است. این وضعیت موجب ناامنی سفر در بخش‌هایی از جاده‌های استان کردستان شده است. تلفات جاده‌ای بالای استان کردستان یکی از نتایج این شرایط است؛ به‌گونه‌ای که  این استان پس از استان قم در رتبه دوم تلفات جاده‌ای در سال 1399 قرار گرفت.
2- شوربختانه دیگر شاخص‌های توسعه نیز در استان‌های مرزی به‌ویژه ‌ کردستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی و ‌ ایلام، نمایانگر نابرابری‌های عمیقی در کشور است. 
شاخص‌های توسعه آموزشی و پوشش مدارس در دوره‌های ابتدایی و متوسطه، شاخص‌های بهداشتی، درمانی، بیمارستانی و دسترسی به پزشک و پزشک متخصص، دسترسی به آب لوله‌کشی، پوشش تلفن ثابت و همراه و اینترنت و مواردی از این دست نشانگر مشکلات و مسائل مشهود توسعه‌ای در این حوزه‌ها‌ست. اگر این شاخص‌ها را با وضعیت راه‌های این استان‌ها در نظر بگیریم، عمیق‌تر با درد و رنج شهروندان شریف ایرانی در غرب کشور آشنا می‌شویم. این در حالی است که از نظر منابع آبی، میزان بارش باران نسبت به کل کشور، معادن فراوان، طبیعت سحرانگیز و چشم‌انداز‌های طبیعی و نیروی انسانی متخصص وضعیت این استان‌ها امیدبخش است.
3- تنها با تکیه بر بودجه‌های سالانه نمی‌توان به مصاف توسعه جای‌جای کشور به‌ویژه غرب کشور رفت. این مهم نیازمند اراده جدی دولتمردان، استفاده از ظرفیت مراکز مطالعاتی و تدوین برنامه‌های کارشناسی‌شده مبتنی بر آمایش سرزمین ویژه هر استان است تا بر اساس ظرفیت‌ها، قابلیت‌ها و محدودیت‌های هر منطقه اقدام به تدوین و اجرای برنامه کرد. برای اجرای برنامه نیز انتخاب مدیران مجرب و متخصص و با‌انگیزه و دلسوز ضروری است. تاب‌آوری مردم در این شرایط سخت روبه کاهش است و بخشی از این وضعیت را می‌توان در خلال مشارکت بسیار‌کم مردم در انتخابات مجلس گذشته (مثلا شهرستان مریوان)، انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر و حتی بروز اعتراضات بنزینی در مریوان و کرمانشاه دید. عقل، تدبیر و نیز منافع ملی و حقوق ایرانیان ایجاب می‌کند بیش از گذشته برای توسعه استان‌های مرزی به‌ویژه استان کردستان، به فکر چاره بود. حق ملت ایران و به‌ویژه شهروندان کردستانی این شاخص‌های توسعه و این وضعیت غم‌انگیز جاده‌ای نیست.