فوتبال جادو می‌شود

هرسال از اواسط لیگ‌برتر که کم‌کم حساسیت مسابقات بالا می‌رود تیم‌ها علیه هم دست به‌افشاگری می‌زنند و همدیگر را متهم به استفاده از جادوگر برای تعیین نتایج، یا طلسم حریف و دروازه خودی می‌کنند. حتی خیلی‌ها مدعی اند یکی از مسئولان میان‌رده اما موثر فوتبال از قبل دستی بر آتش جادو داشته و هنوز هم دارد. اما امسال هنوز چیزی از لیگ برتر نگذشته بازار افشاگری داغ شده. همه می‌گویند مدارکی دارند و عجیب این‌که گویا مثل قبل،  عزمی برای بررسی مدارک هم نیست. در فوتبالی که میلیاردها تومان خرج دلالی و آمد و شد بازیکنان بی‌کیفیت می‌شود؛ عجیب نیست مدیر یک تیم که قرار نیست بابت عملکردش جواب پس بدهد و هزینه تیم هم از جیبش نیست؛ تصمیم بگیرد محض محکم‌کاری و با توجه به شایعاتی که درباره تاثیر جادوگران شنیده خرجی هم در این زمینه داشته باشد. این‌جاست که پای آقای جادوگر باز می‌شود. کسی‌که ممکن است همزمان به دو تیم خدمات بدهد، او در حقیقت تیم‌ها را جادو نمی‌کند بلکه ذهن مدیریت باشگاه و مربی را تحت تاثیر قرار می‌دهد که چنین خدمات عجیبی را در شرایطی که فوتبال هر روز بیشتر از قبل مبتنی بر علم و آنالیزشده  قبول می‌کنند. فوتبال ما اسم حرفه‌ای را یدک می‌کشد؛ پول‌های کلان دولتی، در اختیاربرخی از مدیرانی است که مقطع کوتاهی برای نام و نان به فوتبال آمده‌اند و علاقه‌ای به سرمایه‌گذاری بلندمدت و زیرساختی در زمینه ایجاد آکادمی فوتبال پایه و ... ندارند و همین پول های همیشه در دسترس زمینه‌ساز چنین مسائلی می شود. در فوتبالی که کلی اتفاق شائبه‌انگیز در قراردادهای مربیانش حتی در سطح ملی رخ داده و هیچ‌وقت با مسببانش برخوردی نشده؛ دور از انتظار نیست که پول‌های کلان هم به جادوگران داده شود. در این پرونده به ابعاد این موضوع در داخل و خارج پرداختیم و پای صحبت‌های پورموسوی سرمربی سابق نفت‌آبادان نشستیم که در این زمینه حرف‌های جالب و افشاگری‌های بی‌محابایی دارد.    
جادوگرها هیچ ردپایی از خودشان به جا نمی‌گذارند
گفت‌و‌گو با «سیروس پورموسوی» مربی افشاگر درباره ادعای حضور جادوگرها در فوتبال کشورمان جزئیات تماس‌هایشان با مربی‌ها، درآمدشان و ...

مجید حسین‌زاده | روزنامه‌نگار
 صحبت‌های سرمربی فصل گذشته صنعت‌نفت آبادان بعد از شکست تیم‌اش برابر فولاد با نتیجه 2 بر صفر در لیگ بیستم درباره جادوگرها و تاثیرشان در نتایج فوتبالی، جنجالی شد. او مرداد امسال و در پایان آن بازی به خبرنگاران گفت: «دو سال گذشته روی دروازه چه تیمی آب ریختند و دوربین گرفت؟(اشاره به دروازه فولاد و تدارکاتچی باشگاه فولاد که روی خط دروازه این تیم محتویات یک بطری آب معدنی را خالی کرد). بازی فولاد و استقلال چه کسی بود که با صدای بلند می‌گفت اجی‌مجی لاترجی؟ روباه در بازی کدام تیم در ورزشگاه بود؟ آقای «عین» چه کاره است که هر بازی فولاد از مسیر بندرعباس به اهواز می‌آید، نامه مکتوب داریم که در بازی با نفت آبادان باشگاه فولاد درخواست کرد این «عین» مهمان ماست و بیاید داخل زمین ورزشگاه آبادان، در حالی که نه فوتبالی است و نه عضو کادر... .»(منبع خبر: ورزش 3). این روزها که بحث جادو در فوتبال داغ شده است گفت‌و‌گویی با او داشتیم که خواهید خواند.
 من چیزهایی را گفتم که همه دیدند
پورموسوی درباره حضور جادوگرها و نقش‌شان در فوتبال کشورمان می‌گوید: «بگذارید قبل از پاسخ به این سوال، چند نکته مهم را بگویم. من فکر می‌کنم در این ماجرا پای حب و بغض‌ها در میان است. فلان مربی خوب کار می‌کند، خوب نتیجه می‌گیرد، بعدش می‌گویند دستش با جادوگرها در یک کاسه است. من خودم چندین بازی پیراهن مشکی تنم بود، 10 هفته پیاپی با فولاد نباختم، شایعه کردند که برای تیم جادوگر استخدام کردم! در همان فصل 3 تا باخت پشت سر هم دادیم، 5 بازی در خانه نبردیم و ...  الان هم که تیم ندارم. به همین دلیل است که می‌گویم بعضی اوقات، حب و بغض‌ها باعث مطرح شدن چنین مسائلی می‌شود. در آن بازی فولاد و نفت‌آبادان هم به من توهین شد و بعدش هم من جواب طرف‌مقابل را دادم. من آن‌جا چیزهایی را گفتم که دوربین‌ها گرفته و همه دیده بودند».
 تماس می‌گیرند و می‌گویند ما قدرت پیروز کردن تیم‌ات را داریم
از او می‌پرسم آیا در این سال‌ها که سرمربی تیم‌های مختلف بودید، جادوگری با شما تماس گرفته یا نه؟ او پاسخ می‌دهد: «مثلا افرادی زنگ می‌زنند و می‌گویند یک کاری می‌کنم تا تیم‌ات بهتر نتیجه بگیرد. می‌گویم شما هافبک وسطی؟ می‌گوید نه. می‌گویم آنالیزوری؟ می‌گوید نه. می‌گوید پس چی هستی؟ می‌گوید ما یک قدرتی داریم که به تیم شما می‌دهیم تا پیروز شود، از راه دور هم این کار را می‌کنیم، نیازی به حضورمان در کنار تیم نیست. یا به شما می‌گوییم یک سری کارها انجام دهید تا دروازه‌تان طلسم شود و پیروز شوید. شما شک نکنید این‌ها به خیلی از مربی‌ها زنگ می‌زنند و این پیشنهادها را می‌دهند».
  درآمدشان میلیاردی است
پورموسوی درباره درآمد این جادوگرها و این‌که آیا چیزی در این باره شنیده یا نه، می‌گوید: «من یک جایی شنیدم یک مربی بود که در لیگ دسته یک، تیم‌اش ته جدول بود، با کمک همین جادوگرها به لیگ‌برتر صعود کرد و آن فرد گفته بود که به عنوان دستمزد، یک خانه برای این کار می‌گیرد. چند سال پیش، آن خانه 300 میلیون تومان می‌ارزید، طبیعتا الان باید درخواست‌هایشان میلیاردی شده باشد».
  به جادوگرها ارتقا هم می‌دهند
سرمربی فصل گذشته صنعت‌نفت آبادان درباره فردی که به تازگی نامش بر سر زبان‌ها افتاده و می‌گویند به تیم‌ملی هم راه یافته، می‌گوید: «2 هفته پیش در برنامه زنده تلویزیونی که پخش شد و همه دیدند، گفتند آقای الف الف جادوگر است. اسم ایشان چندین سال است که در همین باره سر زبان‌ها افتاده است. الان او را از باشگاه‌ها گرفتند، پیشرفت هم کرده. یعنی ارتقا به او دادند!»
  ما درباره تخلف، فقط می‌توانیم کد بدهیم
او درباره این‌که چرا جلوی این افراد گرفته نشده و با آن‌ها برخورد نمی‌شود، می‌گوید: «هر تخلفی که در فوتبال ایران به وجود می‌آید، مربی‌ها و بازیکنان کد می‌دهند. ما یک سری چیزها می‌شنویم، از آدم‌های قابل اعتماد هم می‌شنویم. بعدش سازمان‌ها باید با اختیاراتی که دارند، مجوزهایی که دارند، منابع اطلاعاتی که می‌توانند از آن‌ها کمک بگیرند، بروند و ماجرا را به سرانجام برسانند. مثلا شما برنامه اخیر فوتبال‌برتر را دیدید؟ یک داور آمد و یک سری ادعاها را درباره تخلفات این حوزه به صورت شفاف مطرح کرد. حالا مسئولان هستند که باید پیگیر ماجرا شوند، اما معمولا چه اتفاقی در کشور ما می‌افتد؟ می‌گویند تو تهمت و افترا زدی، حالا بیا برو دادگاه و زندان. خب، حالا بیا درستش کن! طبق قانون می‌گویند اگر شما متوجه تخلفی شدید یا چیزی دیدید، نمی‌توانید آن را رسانه‌ای و منتشر کنید بلکه باید برای آن سند محکمه‌پسند پیدا و سپس پیگیری کنید. مثلا بارها مشخص شده که فردی برای یک کار غیر فوتبالی پول گرفته، کمیته اخلاق می‌گوید باید سند داشته باشید، مثلا فیش بانکی بیاورید تا نشان بدهید، جادوگرها هم که معمولا هیچ ردپایی از خودشان به جا نمی‌گذارند».
 


فوتبالی‌ها درباره جادوگران چه‌گفتند؟
بازیکنان، مربیان، پیش کسوتان فوتبالی و ... بارها و بارها در گفت‌و‌گوهایی به جادوگرها اشاره کردند. یکی از آن‌ها «بهنام ابوالقاسم‌پور»، مهاجم سابق تیم‌ملی است که هفته گذشته قول داد تا با ما در همین باره گفت‌و‌گویی داشته باشد اما بعد از آن، دیگر پاسخگوی تلفنش نبود. در ادامه، چند ادعای فوتبالی‌ها درباره جادوگرها را با هم مرور می‌کنیم.
 بهنام ابوالقاسم‌پور: «هماهنگ کردیم و رفتیم جادوگر را از نزدیک دیدیم که در کلاک کرج بود. یک اتاقی بود که گوشه‌اش پر از شمع و کشکول و تاس و پیراهن انواع تیم‌ها بود. زمانی هم که صحبت می‌کردیم سرمربی زنگ زد و از او اجازه گرفت چقدر تیم را بدواند؟ چقدر ریکاوری کند؟ سرمربی گفت من 20 دقیقه تیم را دوانده‌ام، گفت باشه زیاد فشار نیاور!»(برنامه سلام صبح‌بخیر شبکه 3)
  علی کفاشیان، رئیس سابق فدراسیون فوتبال: «در دوره‌ای که آقای دایی سرمربی ایران بود یکی از این افراد(مدعی جادوگری) زنگ زد و پیشنهاد داد. گفت من می‌توانم نتایج بازی‌ها را تغییر دهم. گفت یک کارهایی می‌کنم و فلان می شود. گفتم من به این چیزها اعتقاد ندارم.»(خبرآنلاین)
 خداداد عزیزی: «مربیانی را می‌شناسم و دیده‌ام که با جادوگران برای کسب پیروزی همکاری دارند. جادوگران فوتبال ایران به مربیان می‌گویند که چه بازیکنی را تعویض کن و چه بازیکنی را در ترکیب تیم قرار بده و حتی زمان تعویض را هم به آن مربی می‌گویند یا حتی من دیده‌ام می گویند باید از روی آتش بپرند یا هزاران کار دیگر انجام بدهند.»(تابناک)
  هادی عقیلی: «محسن خلیلی از جادوگری در یک بازی فیلم دارد. من به سپاهان رفته بودم و محسن خلیلی چون ابجدش نمی‌خورد (جادوگر مدعی شده که عدد ابجد اسم این بازیکن با بقیه ترکیب هماهنگ نیست و باعث شکست تیم می شود!)، در سایپا سکونشین شده بود و فیلم می‌گرفت. در این باره، صحبت کردن بی‌فایده است. عادل به چنین جاهایی رسید که کار را نیمه کاره رها کرد.»(خبر ورزشی)
 
پاس گل به جادوگرها در فوتبال ایران
باور به جادوگری چطور در ذهن ما شکل می‌گیرد و ماندگار می‌شود؟

الهه توانا | روزنامه‌نگار
پول درآوردن از فوتبال، امتیاز انحصاری فوتبالیست‌ها نیست. از این ورزش-صنعت خیلی‌ها به نوایی می‌رسند که عکس با شورت ورزشی که سهل است، حتی تجربه تماس پا با توپ هم ندارند. عجیب‌ترین و پشت‌پرده‌ترین غیرفوتبالی‌هایی که چمن‌ندیده، پول به جیب می‌زنند، جادوگرها هستند. پشت‌پرده‌ از آن‌رو که همه می‌دانند جادوگرها در فوتبال ما نقش مهمی دارند ولی کسی از اسم‌و رسم‌شان خبر ندارد؛ عجیب هم از آن حیث که توقع نداریم در روزگار حاضر کسی توسل به جادو را برای رسیدن به اهدافش انتخاب کند. سال‌ها از زمانی می‌گذرد که بشر دربرابر جریان حوادث زندگی، ناآگاه و بی‌دفاع بود پس خرافه را آفرید تا جهان پیرامون غیرقابل درک را تحت کنترل درآورد. بلایای طبیعی، ناسازگاری‌های جوی با سبک زندگی بشر وابسته به طبیعت و ناکامی‌های معمول زندگی، تصادفی و بی‌دلیل به‌نظر می‌رسیدند؛ بنابراین ابزار مقابله با آن‌ها باید جایی ورای امکانات معمول بشر جست‌‌وجو می‌شد. ادعای جادوگرها در برخورداری از قدرت‌های ماوراء‌الطبیعی و توانایی دخالت در جریان طبیعی زندگی  هم تلاطم ذهنی بشر ناآگاه را آرام می‌کرد و هم دم به تله آزمون و سنجش نمی‌داد؛ پس سال‌ها، در غیاب علم، دوام آورد ولی چطور عمرش به عصر ما قد داده ‌است؟

 خرافه همچنان خریدار دارد
ما امروز ابزار علم را داریم تا جهان پیرامون را بفهمیم و به ابزار منطق مجهزیم تا فریب ادعاهای ماورایی را نخوریم ولی باور به خرافه، همچنان راه راحت‌تری در مواجهه با جهان و ناکامی‌های زندگی است. آینده نامعلومی که ترس به دل‌مان می‌اندازد، در فنجان قهوه به حادثه‌ای تلخ یا شیرین بدل می‌شود و از مه بیرون می‌آید. از اتفاق ناگوار محتومی که منتظرش هستیم، با یک تکه برگه و‌ِرد شده جان سالم به‌در می‌بریم. فرقی هم ندارد چندسال دیگر راز فال فنجان و بی‌ربطی‌اش به حوادث زندگی‌مان را فراموش می‌کنیم و مهم نیست که کاغذ ورد و طلسم نمی‌تواند رابطه عاشقانه نابودشده را ترمیم کند. برخی از ما کمابیش به درجاتی از خرافه معتقدیم چون «باور به کنترل» در ما ایجاد می‌کند و سنگینی مسئولیت را از دوش‌مان برمی‌دارد. اتفاق‌ها، خوب یا بد، به‌همان صورتی رخ می‌دهد که  جادو گران و رمالان وعده می‌دهند و سستی ما نقشی در حوادث تلخ یا ناکامی‌های زندگی‌مان ندارد. اگر خوبی‌وخوشی درپیش باشد، گلی به گوشه جمال جادوگر و رمال؛ اگر هم شکستی در کار باشد، قصور از ما نیست و طلسم و جادو کارگر نیفتاده‌است. با این وصف، نه بعید است و نه عجیب که اهالی فوتبال هم مثل خیلی دیگر از اعضای جامعه، در دنیای غیرواقعیات دنبال موفقیت و شکست بگردند اما آیا اعتقاد به جادو در فوتبال، از میانگین خرافاتی بودن غالب جامعه بیشتر است؟
فوتبال بستر مساعدی برای اقبال به جادو است؟
پاسخ به این سوال، نیازمند تحقیق و بررسی است اما از برایند اخبار جادوگری که از دنیای فوتبال می‌شنویم، ممکن است نتیجه بگیریم فوتبالی‌ها خرافاتی‌ترند. این گزاره درحد بضاعت این یادداشت قابل تأیید و تکذیب نیست اما می‌توانیم درباره‌اش گمانه‌زنی کنیم. ما آن‌قدر که درباره توسل به جادوگران در فوتبال می‌شنویم، اخبار رفتارهای خرافاتی از دیگر قشرهای جامعه به گوش‌مان نمی‌رسد؛ ازطرف دیگر اما اقتضای جو پرتنش و فشار فوتبال را هم نباید نادیده گرفت. فوتبال، به‌دلیل چرخه مالی بی‌حساب‌وکتابش و زیر نگاه‌های خیره میلیونی بودن، بیشتر از هر حوزه دیگری به دست‌اندرکارانش استرس و احساس بی کنترلی می‌دهد. دودوتای فوتبالی‌ها لزوما با ترکیب خوب تیم و عملکرد بازیکن‌ها، چهارتا نمی‌شود و گاهی نتیجه بازی را عوامل خارج ‌از کنترل رقم می‌زند. جادوگرها راهی هستند که عوامل فوتبال می‌توانند به کمک آن‌ها از فشار ورای تحمل بازی‌ها فرار کنند و در مقایسه  با درآمدهای فوتبالی، هزینه‌ چندانی هم به تیم‌ها و باشگاه‌ها تحمیل نمی‌کنند که باور به آن‌ها را متزلزل کند؛ اگر تیم نتیجه بگیرد، باور به جادو قوت می‌گیرد و اگر چیزها مطابق انتظار پیش نرود، جزو استثنائاتی محسوب می‌شود که می‌توان به‌راحتی نادیده‌اش گرفت.
 
جادوگران آن‌ور‌آبی مستطیل سبز
در کشورهای دیگر هم بازیکنان و مربیان فوتبالی هستند که اعتقاد راسخی به جادو داشته و هراس دارند تا بدون فنون جادوگری نتیجه بازی‌ها را از دست بدهند
شاید معروف‌ترین جادوگر فوتبال، جادوگر تیم ملی مکزیک در جام جهانی 2006 باشد. مردی قدبلند، با کلاهی نوک تیز، موهای آویزان و احتمالا پر از طلسم و مهره‌های رنگارنگ با پالتویی عجیب و چوب‌دستی. جادوگر تیم مکزیک رسما پیش از شروع جام‌جهانی به آلمان رفت و تک‌تک ورزشگاه‌های محل بازی تیمش را طلسم کرد. البته چند روز بعد و با شروع رقابت‌ها تاثیر طلسم‌هایش مشخص شد. مکزیک در مجموع چهار دیدارش تنها یک بار موفق به پیروزی شد که آن هم برابر تیم ملی ایران بود. گویی طلسم و جادوهای او تنها بر ابراهیم میرزاپور و رحمان رضایی ما کارگر افتاده بود!

  آب جادویی و قمر در عقرب
فرانسوی‌ها هم علاقه خاصی به جادو در فوتبال دارند. مثلا «فابیان بارتز» در جام جهانی 98 فرانسه دروازه‌اش را با طلسم جادوگران بسته نگه می‌داشت. همین‌طور گفته می‌شد که «ریموند دومنک» سرمربی تیم ملی فرانسه در جام جهانی 2006 هم برای چینش نفرات خود از نظرات جادوگران استفاده می‌کرد. گویا جادوگران به او گفته بودند بازیکنانی که نشان ماه تولدشان شیر است، برای قرار گرفتن در خط دفاع مناسب نیستند و فوتبالیست‌هایی که در ماه عقرب به دنیا آمده‌اند، تاثیر بدی روی تیم می‌گذارند. البته فرانسوی‌ها برخلاف مکزیکی‌ها موفقیت‌های جادویی هم کسب کردند. آن‌ها با حضور بارتز درون دروازه‌شان قهرمان و با ترفندهای دومنک، نایب قهرمان جهان شدند. احتمالا علم جادوگری در فرانسه پیشرفت‌هایی داشته که البته حضور «زیدان» در ترکیب خروس‌ها هم بی‌تاثیر نبوده است!
  طلسم کریکوچو
ایتالیایی‌ها هم در فهرست فوتبال جادویی قرار دارند. «جیووانی تراپاتونی» سرمربی معروف ایتالیایی، قبل از باز‌ی‌ها بخشی از زمین چمن را با آب جادوشده‌ای که از خواهرش می‌گرفت، آبیاری می‌کرد. «هکتور کوپر» مربی پیشین تیم اینترمیلان هم قبل از شروع بازی‌ها باید کنار خط زمین می‌ایستاد و به سینه بازیکنانش می‌کوبید تا جادوهای منفی ازشان دور شود و اسیر بدشانسی نشوند. در فینال یورو 2020 پس از اتمام بازی انگلیس و ایتالیا با تساوی ۱-۱، ایتالیا توانست در ضربات پنالتی ۳-۲ برنده شود. در تصاویر مشخص است که «کیه لینی» قبل از پنالتی «ساکا» عباراتی را فریاد می‌زند که بعدا مشخص شد می‌گوید: «جادوی کریکوچو». اما طلسم کریکوچو چیست؟ مبدع این سحر «کارلوس بیلاردو» سرمربی آرژانتینی بود. او در سال ۱۹۸۲ که هدایت «استودیانتس» را بر عهده داشت متوجه شد هرگاه فردی به اسم کریکوچو برای تماشای تمرینات آن‌ها می‌آید، یکی از بازیکنان‌شان مصدوم می‌شود. بنابراین تصمیم گرفت این هوادار را به تماشای تمرینات رقبا بفرستد. ظاهرا این طلسم موثر واقع شد چون آن سال تیمش قهرمان شد و تنها تیمی که توانست آن‌ها را شکست بدهد «بوکاجونیورز» بود که کریکوچو هرگز به تماشای تمرینات آن‌ها نرفته بود!