روزنامه آرمان ملی
1400/08/11
گشايش اقتصادي تنها در سايه«نرمش قهرمانانه در برجام»
آرمان ملی- حمید شجاعی: طرفین برجام همه بر احیای توافق هسته‌ای سال 2015 اشتراک نظر دارند اما آنچه که هنوز محل ابهام است اینکه با وجود این اشتراک نظر اولا زمان مذاکرات چه وقتی خواهد بود و از آن مهم‌تر اینکه فهم کشورهای عضو از توافق چگونه است و چه توافقی را توافق خوب می‌بینند. پاسخ به پرسش دوم می‌تواند بسیاری از مسائل حول محور برجام را حل‌وفصل کند. این درحالی است که دولت از وعده‌های آذرماهی خود گفته و قدرمسلم یکی از این وعده‌ها گشایش در سیاست خارجی و به احتمال فراوان در حوزه مذاکرات برجام است. حال اگر سخنان سخنگوی وزارت خارجه را مبنی بر آغاز مذاکرات وین در دو سه هفته آینده در کنار این گشایش‌ها قرار دهیم نتیجه این خواهد شد که باید پس از ماه‌ها شاهد دود سفید از وین در هفتمین دور از مذاکرات احیای برجام باشیم.برجام در ابهام
برجام همچنان شرایط مبهمی دارد و گرچه همه طرف‌ها به احیای برجام و حضور در مذاکرات تاکید می‌کنند اما هنوز مشخص نیست که رویکرد طرفین، توافق به چه شکل است. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در آخرین اظهاراتش در گفت‌وگو با رسانه دولت اظهار داشته « درصورتی که مساله صرف بازگشت باشد، ایران اشتیاق زیادی برای بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای ندارد.» این درحالی است که پیش از این نیز وی در گفت‌وگوهای مختلفی گفته بود که هدف ما از مذاکره رفع همه تحریم‌هاست. آنچه مسلم است اینکه موضوع ایران درخصوص مذاکرات برجام هنوز مشخص نیست و آنچه پیداست اینکه ایران به مذاکرات دور هفتم وین برای احیای برجام بازخواهد گشت اما اینکه در این مذاکرات چه رویکردی را دنبال کند و چه میزان در راستای یک توافق سازنده گام بردارد هنوز محل تامل است و باید دید در جریان مذاکرات شرایط چگونه پیش خواهد رفت. البته برخی رسانه‌های خارجی این موضوع را به شکل و سیاق دیگری تحلیل می‌کنند. چنانکه درخصوص آنچه بی‌میلی ایران برای صرفا بازگشت به توافق هسته‌ای خوانده شده گفته میشود که قدرمسلم ایران به دنبال پرداختن بهایی از سوی آمریکا برای بازگشت به برجام و مذاکرات احیای این توافق است. شاید اظهارات چندی پیش امیرعبداللهیان درخصوص پرداخت 10 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران از سوی آمریکا که با مخالفت آنها روبه‌رو شد را نیز بتوان در این راستا قلمداد کرد. این درحالی است که دیدار اخیر بایدن با سران تروئیکای اروپایی در حاشیه نشستG20 و ابراز نگرانی مشترک از پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران و کندی ایران برای ازسرگیری مذاکرات باعث شده تا بسیاری از تحلیلگران از احتمال عزم غربی‌ها برای اجماع علیه ایران در صورت عدم ازسرگیری مذاکرات در وین بگویند. این در حالی است که موضع‌گیری ایران درخصوص زمان بازگشت به مذاکرات و کلید واژه «به‌زودی» هنوز برای سایر طرف‌ها محل ابهام است. چنانکه میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان ملل در واکنش به این مساله گفته «باید مشخص شود منظور وزیر خارجه ایران از واژه «به‌زودی» برای آغاز مذاکرات، چیست؟ آیا کسی می‌داند «به‌زودی» عملا به چه معناست؟» این درحالی است که خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه روز گذشته تلویحا بیان کرد که مذاکرات وین دو سه هفته آینده آغاز میشود. آنچه مسلم است نوع رویکرد ایران درخصوص مذاکرات پیش‌رو بسیار تعیین‌کننده و سازنده است، چراکه با وجود تاثیر تحریم‌ها و شرایط اقتصادی جامعه اگر مذاکرات به نحو مطلوبی پیش برود چنانکه توافقی حاصل شود و در پی آن تحریم‌ها برداشته شده و برجام به روند سابق خود بازگردد قطعا تاثیرات خود را در اقتصاد داخلی ایران هم خواهد گذاشت اما اگر این اتفاق رخ ندهد کشور با شرایط به مراتب بدتری مواجه خواهد شد. مگر اینکه دولت پلن دیگری در مواجهه با این رویکرد داشته باشد. باید دید که تحولات حول محور برجام به چه صورت پیش خواهد رفت.
گشایش برجامی؟
نگاه ایران به برجام در دولت‌های پیشین و فعلی متفاوت بوده و هست و به همین جهت نیز نوع رویکرد مقامات کشورمان به این توافق و احیای آن با یکدیگر تفاوت بسیاری دارد. در دولت روحانی از برجام به‌عنوان توافقی که می‌تواند دستاوردهای اقتصادی زیادی برای ایران داشته باشد و همچنین تحریم‌های سازمان ملل و آمریکا را لغو کند، یاد می‌شد و از رئیس‌جمهور تا دستگاه سیاست خارجی همه بر این مهم تاکید می‌کردند اما نوع رویکرد دولت رئیسی به این مساله به نحوی است که آنها می‌خواهند حقوق ایران در برجام را احیا کنند و در گام اول نیز برداشته شدن تحریم‌ها را مدنظر قرار داده‌اند. اما اینکه این رویکرد تا چه میزان با موفقیت همراه شود و چه دیپلماسی برای رسیدن به این هدف در نظر گرفته شود جای بحث و بررسی دارد. این درحالی است که اخیرا محمود عباس‌زاده سخنگوی کمیسیون امنیت ملی درخصوص مذاکرات پیش‌رو گفته «مهم این نیست که برجام جدیدی منعقد شود یا برجام قدیم اصلاح شود، مهم منافع ملی ایران است. آیا غربی‌ها می‌خواهند به منافع ملی و حق ما موضوعیت قائل باشند یا حاضرند به تعهدات خود عمل کنند؟ اگر این‌گونه است مهم نیست برجام جدیدی امضا کنیم یا اصلاحیه و تکمله به برجام قدیم بزنیم؛ بلکه می‌توان در حاشیه متن برجام تعیین‌تکلیف کرد و یک جزوه جدیدی تحت‌عنوان «نئو برجام» نوشت.» اینکه صحبت از نئو برجام میشود نشان می‌دهد که احتمالا دولت یا مجلس طرحی را در کنار برجام در نظر دارند که یا به آن اضافه کنند یا آن را جایگزین برجام کنند. این درحالی است که بسیار صحبت از گشایش‌هایی در آذرماه میشود. چنانکه اگر نگاهی به برخی اظهارات مقامات دولت داشته باشیم به وضوح می‌بینیم که از منابع جدید تأمین درآمد به غیر از استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول بدون پشتوانه که محسن رضایی معاون اقتصادی رئیس‌جمهور گفته تا وعده گشایش در دیپلماسی، همه در آذرماه رقم خواهد خورد و قدرمسلم گشایش در سیاست خارجی به توفیق در مذاکرات وین بازخواهد گشت. حال پرسش اینجاست که آیا بازهم نرمش قهرمانانه‌ای پیش‌رو است یا اینکه دولت رویکرد دیگری در جهت گشایش در آذرماه اتخاذ خواهد کرد. قدر مسلم یک ماه آینده بسیار پرچالش و داغ دنبال شده و پاسخ بسیاری از پرسش‌ها نیز داده خواهد شد.
سایر اخبار این روزنامه
بورس با وعده‌هاي سبز همچنان قرمز!
به جای توهين قدر منتقدان را بدانيد
فرار١٠٠ ميليارد دلار سرمايه ظرف يك دهه
از تذکر به رجانیوز تا بخشش مرجع تقلید
«بازگشت سرمايه اجتماعي» رسانه آزاد و دموكراسي مي‌خواهد
سایه همیشگی تهدید بر سر اصلاح‌طلبان!
درآمد٢هزار و ٢٠٠ ميلياردي از كرونا
گشايش اقتصادي تنها در سايه«نرمش قهرمانانه در برجام»
بازهم بازداشت مديران بانكي؛ اين بار دو مدير سابق
آنچه برای حاکمان افغانستان ضروری است
جنگ ستارگان 2
پدران، مادران! ما مقصریم
ایراد و گره کار از کجاست؟
هدف تحريم ها؛ مردم يا دولت؟
