ما و رقابت ایرباس و بوئینگ

اشکان نظام‌آبادی- آوردگاه محصولات هوایی پاریس که به تازگی افتتاح شده با «گشایش بازارهای جدید»، «رقابت‌های فنی» و «قدرت گرفتن رقبای نوظهور» برای ایرباس و بوئینگ، دو غول هواپیماسازی دنیا حساسیت بالایی دارد. ایران هم به‌عنوان مهم‌ترین مشتری حال حاضر این دو شرکت از چنین نمایشگاهی بی‌تاثیر نیست؛ نگرانی بوئینگ و ایرباس از لغو مجوز فروش به ایران از یک طرف و رقابت برای فروش محصولات بیشتر به دیگر ایرلاین‌های ایرانی از طرف دیگر باعث شده نگاه نمایندگان فروش این دو شرکت به ایران باشد.
ناوگان فرسوده ایران بعد از چهار دهه رکود در حال بازسازی است و این فرصت اقتصادی مغتنمی برای ایرباس و بوئینگ است که با فروش هواپیما به ایرلاین‌های ایرانی دست‌کم تا یک دهه دیگر درآمد پایدار خود را تضمین کنند. ایرباس حالا با قطعی شدن ورود بوئینگ به ایران با خیال راحت‌تری به بازاریابی میان سایر ایرلاین‌های ایرانی می‌پردازد چراکه حضور رقیب دیرینه در بازار ایران باعث می‌شود این شرکت در مواجهه با موانع همکاری با ایران تنها نباشد. در این شرایط حضور در نمایشگاه‌های هوایی بین‌المللی برای هر دو شرکت اهمیت زیادی دارد.
در موازات این چشم‌انداز، رقابت فنی ایرباس و بوئینگ نیز با تمرکز بر تصاحب بازارهای جدید خاورمیانه ادامه دارد. در نمایشگاهی که به تازگی در پاریس افتتاح شده، بوئینگ با رونمایی از مدل جدید «۷۳۷ مکس ۱۰» موضع قدرتمندتری پیدا کرده و سفارشات زیادی را دریافت کرده. ایرباس هم دست روی دست نگذاشته و قرار است نسل آینده هواپیماهای جنگنده خود را برای اروپا آماده کند. غیر از اروپا، کشورهای عربی نیز می‌توانند از مشتریان بالقوه محصولات مدرن ایرباس باشند. تنش‌های دیپلماتیک کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس نیز بدون شک آنها را به فکر تقویت ناوگان جنگنده هوایی خواهد انداخت و در این میان ایرباس از منافع سرشاری برخوردار می‌شود. کشورهای ثروتمند عربی در شرایط فعلی به هواپیماهای جنگنده مدرنی نیاز دارند که قدرت بازدارندگی خود را حفظ کنند.
عامل دیگری که نمایشگاه پاریس را تحت تاثیر قرار داده، ظهور قدرت‌های جدید در شرق آسیاست. چین و ژاپن نیز با تست هواپیماهای جدید خود سعی می‌کنند در صنعت خرید و فروش محصولات هوایی جای خود را باز کنند. ایران نیز همان دوران که در حال مذاکره با ایرباس و بوئینگ بود به طور موازی با میتسوبیشی و شرکت‌های چینی مذاکره می‌کرد. هرچند این مذاکرات به قرارداد همکاری ختم نشده است اما چین و ژاپن نشان داده‌اند که همواره در پیشرفت تکنولوژیکی حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. این موضوع بر روابط ایران با ایرباس و بوئینگ نیز بی‌تاثیر نبوده به طوری که بسیاری از ناظران اعلام می‌کردند ایران از مذاکره با کشورهای شرق آسیا به عنوان اهرمی برای چانه‌زنی با ایرباس و بوئینگ استفاده کرده است.