روزنامه آفتاب یزد
1400/10/30
سفر مهم
آفتاب یزد: ابراهیم رئیسی روز گذشته وارد مسکو شد. سفر او به روسیه چند وقتی است که صدر اخبار را به خود اختصاص داده و او که به دعوت همتای روس خود و در راستای گسترش تعاملات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی عازم روسیه شده، معادلات بین‌المللی خیلی‌ها رابر هم زده است. با این حال به نظر می‌رسد این سفر در مذاکرات وین نیز تاثیرگذار خواهد بود. برخی بر این اعتقادند که سفر رئیسی به روسیه آن هم در زمان مذاکرات وین نشان می‌دهد اگر توافقی در وین حاصل شود تاثیری بر نگاه ایران به شرق نخواهد داشت.
>رئیسی پیش از عزیمت به روسیه
آیت الله سید ابراهیم رئیسی روز گذشته پیش از عزیمت به روسیه در فرودگاه مهرآباد درباره اهداف این سفر گفت: این سفر به دعوت رئیس جمهور روسیه و در راستای ارتقای دیپلماسی همسایگی و منطقه‌ای انجام میشود. رئیس جمهور خاطرنشان کرد: به دنبال برقراری و تقویت ارتباط با همه همسایگان به ویژه کشور روسیه در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و تجاری هستیم و این سفر می‌تواند نقطه عطفی برای ارتقاء و تحکیم سطح مناسبات با روسیه باشد.
رئیسی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران، کشوری مستقل، مقتدر و صاحب نفوذ در منطقه و روسیه هم کشوری مهم و با قدرت و دارای نفوذ در منطقه است، اظهار کرد: همکاری و گفتگوهای دو کشور مهم و دارای قدرت و نفوذ می‌تواند در ارتقای امنیت منطقه و روابط اقتصادی و تجاری موثر باشد. رئیس جمهور با اشاره به تقویت همکاری تهران و مسکو در مجامع سیاسی و اقتصادی منطقه ای، به عضویت ایران در اجلاس شانگهای اشاره و اظهار کرد: در اجلاس شانگهای همکاری‌های خوبی با همه کشورها به ویژه با روسیه خواهیم داشت. در رابطه با مسئله اتحادیه اوراسیا هم روسیه نقش محوری دارد و همکاری دو کشور در این راستا می‌تواند به گام‌های موثری در جهت ارتقای مسائل تجاری و اقتصادی بینجامد. رئیسی با بیان اینکه ایران و روسیه از منافع مشترک برخوردار هستند، گفت: وجود منافع مشترک و تعاملی بین تهران و مسکو در منطقه امنیت‌ساز است و جلوی یکجانبه‌گرایی در دنیا را خواهد گرفت. همچنین تعامل و همکاری متقابل دو کشور می‌تواند در وضعیت منطقه‌ای و بین‌المللی تاثیرگذار باشد.
رئیس جمهور با اشاره به وجود ظرفیت‌های گسترده همکاری بین تهران و مسکو در بخش‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و انرژی، خاطرنشان کرد: سطح کنونی همکاری تجاری و اقتصادی برای هیچ‌کدام از دو کشور رضایت‌بخش نیست و لازم است ارتقاء یافته و به سطح بسیار بالاتری برسد و امیدواریم این سفر بتواند در جهت تامین منافع مشترک دو کشور که در عرصه منطقه‌ای و جهانی تاثیرگذار است، گام موثری را به همراه خود داشته باشد.
>ابراهیم رئیسی در مسکو
رئیس جمهور و هیئت همراهش در بدو ورود به فرودگاه وونکووا مسکو از سوی «نیکولای شولگینوف» وزیر انرژی روسیه و رئیس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه و «ایگور مارگولوف» معاون وزیرخارجه این کشور مورد استقبال قرار گرفت.اولین برنامه این سفر دو روزه، دیدار با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور فدراسیون روسیه بود.حضور و سخنرانی در نشست عمومی مجلس دوما، دیدار با ایرانیان مقیم روسیه و نشست هم‌اندیشی با فعالان اقتصادی روس، از دیگر برنامه‌های سفر رئیس جمهور به روسیه است.
وزرای امور خارجه، نفت و امور اقتصادی و دارایی، دکتر رئیسی را در این سفر همراهی می‌کنند.
>رئیس جمهور ایران در دیدار با پوتین
اولین برنامه این سفر دیدار ابراهیم رئیسی و ولادیمیر پوتین بود.
رئیس‌جمهور ایران در این دیدار تاکید کرد: ما هیچ محدودیتی برای گسترش و توسعه روابط با روسیه نداریم و خواهان برقراری روابط راهبردی با مسکو هستیم. وی افزود: اسناد همکاری راهبردی می‌تواند افق روابط را در طول ۲۰ سال مشخص کند. به دنبال افزایش حجم روابط تجاری با روسیه هستیم و تلاش زیادی در این زمینه انجام خواهیم داد. رئیسی خاطرنشان کرد: در حال تلاش برای رفع تحریم‌های کشورمان هستیم و امیدواریم که منجر به لغو تحریم‌ها شود. تهدید به تحریم مانع پیشرفت ایران نمی‌شود.وی ادامه داد: تجربه خوبی در همکاری با روسیه در سوریه، در مبارزه با تروریسم داریم که می‌تواند مبنایی برای روابط مشترک باشد. پوتین نیز در این دیدار عنوان کرد: از طرف من سلام و آرزوی سلامتی برای رهبر معظم ایران را به ایشان منتقل کنید.
>اهمیت سفر رئیسی به روسیه از نگاه رسانه‌های خارجی
این دیدار با واکنش‌های مختلفی از سوی رسانه مواجه بود.خبرگزاری فرانسه در گزارشی درباره این سفر، آن را مهم‌ترین سفر رسمی رئیسی از زمان به قدرت رسیدن او برشمرد و تصریح کرد که از سال ٢٠١٧ تاکنون این اولین باری است که یک رئیس جمهور ایران به روسیه سفر میکند. خبرگزاری فرانسه در ادامه نوشت: مسکو و تهران روابط سیاسی، اقتصادی و سیاسی قوی دارند و در سوریه نیز از متحدان بشار اسد رئیس جمهور این کشور به شمار می‌آیند.
خبرگزاری رویترز نیز با اعلام سفر رئیس جمهور ایران به مسکو که از صبح روز چهارشنبه آغاز شده است، گزارش داد: ابراهیم رئیسی همزمان با مذاکرات بر سر احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و تلاش روسیه برای کمک به حصول یک توافق میان ایران و قدرت‌های جهانی به مسکو سفر کرده است.
این خبرگزاری همچنین به ارائه جزئیاتی درباره محور رایزنی‌های رئیسی در جریان این سفر پرداخت و افزود: بنابر اعلام کاخ ریاست جمهوری روسیه (کرملین)، ابراهیم رئیسی و ولادیمیر پوتین قرار است در دیدار با یکدیگر درباره تمامی موضوعات مرتبط با همکاری‌های دوجانبه و احیای برجام گفت‌وگو کنند.
رسانه‌های صهیونیستی، ازجمله روزنامه‌های هاآرتص و تایمز آو اسرائیل خبر سفر آیت الله سید ابراهیم رئیسی به روسیه را منتشر و آن را مهم‌ترین سفر خارجی او از زمان روی کار آمدنش توصیف کردند. همچنین خبرگزاری روسی تاس در گزارش خود درباره این سفر، اظهارات رئیس جمهور کشورمان پیش از ترک تهران به مقصد مسکو را منتشر کرد و نوشت: ابراهیم رئیسی تاکید کرد که این سفر نقطه عطفی در روابط سیاسی، اقتصادی و نظامی دو کشور است و همکاری و گفت‌وگوهای تهران و مسکو در تقویت امنیت منطقه و ارتقای سطح روابط اقتصادی و تجاری موثر است.
خبرگزاری اسپوتنیک هم در این باره گزارش داد: ابراهیم رئیسی و ولادیمیر پوتین روسای جمهور ایران و روسیه روز ١٩ ژانویه (چهارشنبه) قرار است درباره همکاری‌های دوجانبه، شامل اجرای پروژه‌های مشترک در زمینه تجاری و اقتصادی رایزنی کنند. آنها همچنین درخصوص احیای برجام و اجرای کامل این توافق
بحث و تبادل نظر خواهند کرد. پایگاه خبری -تحلیلی میدل ایست آی در گزارشی سفر رئیسی به مسکو و رایزنی‌های او با همتای روس خود را برای آینده ایران مهم توصیف کرد و نوشت: از آنجایی که ایران به دنبال راهی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا و روابط اقتصادی و امنیتی است تا از فشار غرب در مذاکرات برجامی بکاهد، این سفر از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. از طرف دیگر، نیاز روسیه به حفظ متحدان منطقه‌ای خود بر سر بحران اوکراین می‌تواند کلیدی در این مذاکرات باشد.
>بازتاب سفر رئیس جمهور ایران به مسکو در رسانه‌های عربی
رسانه‌های غربی نیز از این قاعده مستثنی نبودند و نسبت به این سفر واکنش نشان دادند.شبکه سعودی العربیه در این باره نوشت: ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران عازم مسکو شد و با ولادیمیر پوتین همتای روسی خود دیدار خواهد کرد. این شبکه سعودی نوشت: رئیسی معتقد است که این سفر نقطه تحولی در روابط دوجانبه ایران و روسیه ایجاد خواهد کرد. شبکه المیادین هم با تیتر "رئیسی در مسکو" نوشت: سفر در چارچوب گسترش دیپلماسی با کشورهای همجوار است. این شبکه لبنانی با اشاره به اینکه رئیس جمهور ایران در این سفر با ولادیمیر پوتین، همتای روسی خود دیدار خواهد کرد به اظهارت سید ابراهیم رئیسی پیش از ترک تهران به مقصد مسکو پرداخت.پایگاه خبری العهد نیز با پوشش خبر این سفر نوشت: رئیس جمهور ایران در یک سفر رسمی وارد مسکو شد و قرار است در این سفر با ولادیمیر پوتین همتای روس خود دیدار و گفتگو کند. اسپوتنیک عربی و بخش عربی شبکه آر تی نیز ضمن بیان جزئیاتی از برنامه‌های رئیس جمهور کشورمان به روسیه، نوشت: ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران برای دیدار با پوتین، همتای روسی خود در یک سفر رسمی وارد مسکو شد.بخش عربی فرانس 24 با اشاره به سفر رئیس جمهور کشورمان به روسیه نوشت: رئیسی سفر خود به مسکو را نقطه تحولی در روابط ایران و روسیه می‌داند. پایگاه خبری الشرق هم با اشاره به سفر رئیس جمهور کشورمان به روسیه نوشت: ابراهیم رئیسی تاکید کرد که همکاری ایران با روسیه امنیت منطقه را تضمین میکند.
شبکه المنار نیز ضمن بازتاب این سفر در بخش‌های خبری مختلف خود، در تیتری مشابه به نقل از رئیس جمهور کشورمان نوشت: همکاری ایران و روسیه امنیت منطقه را تضمین میکند.
>تاثیر سفر رئیسی بر مذاکرات وین
حال با توجه به اینکه سفر رئیس جمهور به روسیه، به سر تیتر اخبار جهان تبدیل شده است باید دید این سفر و دیدار‌هایی که در این راستا صورت می‌گیرد چه تاثیری بر برجام و مذاکرات وین
خواهد داشت؟ حسن بهشتی پور کارشناس روسیه در این رابطه به آفتاب یزد گفت:«مذاکرات وین مستقل از سفر رئیس جمهور به روسیه است اما بخشی از این سفر مسلما بر مذاکرات وین تاثیرگذار خواهد بود، این به بدین معنا است که سفر آقای رئیسی در روابط دو جانبه و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی متمرکز در سه سطح است. بخشی از آن که مربوط به مسائل بین‌المللی است به برجام و مذاکرات نیز ربط پیدا میکند بنابراین در اینجا موضع روسیه و حمایت‌هایی که در آینده مذاکرات وین از ایران میکند خیلی مهم خواهد بود. من فکر می‌کنم که آقای رئیسی در مذاکراتش با پوتین خواهان حمایت‌های بیشتر روسیه از موضع ایران خواهد بود چون به هر حال این آمریکا بود که از برجام خارج شد و این همه مشکلات را رقم زد بنابراین انتظار این است که طرف روسی موقعیت ایران را درک کند.»
وی تصریح کرد:« از سوی دیگر این را هم باید گفت که طرف روسی در مذاکرات خیلی تاثیرگذار نخواهد بود. این کشور مثل آلمان، انگلیس، فرانسه و چین در روند مذاکرات بیشتر نقش واسطه گری را ایفا میکند و تصمیم گیر اصلی در این زمینه طرف آمریکایی است. ما باید بتوانیم مشکلاتمان را به صورت مستقیم با طرف آمریکایی
حل و فصل کنیم. با این حال حمایت روسیه و چین یا آلمان و انگلیس و فرانسه از موضع ایران بسیار حائز اهمیت است و اگر ما بتوانیم چنین حمایتی را به دست بیاوریم حتما موقعیت ایران در روند مذاکرات تقویت خواهد شد.» برخی بر این اعتقادند که هم زمانی سفر رئیس جمهور به روسیه با مذاکرات وین نشان می‌دهد که در صورت توافق باز هم ایران به شرق به ویژه روسیه و چین نگاه خاصی خواهد داشت. بهشتی پور در این باره گفت:« این حرف واقعیت ندارد چرا که ایران می‌داند منافعش ایجاب میکند تخم مرغ هایش را در سبد یک یا دو کشور نگذارد و تا جایی که می‌تواند روابطش را با همه کشورها توسعه دهد. نگاه به شرق حداقل در دولت آقای رئیسی اصلاح شده است چون از نظر جغرافیایی شرق و غرب وجود دارد اما از نظر نظام بین‌الملل امروز، شرق و غرب معنای گذشته را از دست داده است. یعنی غرب جغرافیا با شرق جغرافیا، با یکدیگر پیوند خورده اند.»
این کارشناس روسیه افزود:« دولت آقای رئیسی بارها تکرار کرده است که سیاست ما نگاه به آسیا است. یعنی سعی می‌کنیم اولویت را به کشورهای آسیایی بدهیم. بنابراین چه برجام به توافق برسد و چه نرسد، چه مذاکرات نتیجه بدهد یا ندهد، منافع ایران ایجاب میکند که با همه کشورها رابطه داشته باشد. با این حال طبیعتا وقتی چین و روسیه روی خوش بیشتری به ایران نشان می‌دهند و همکاری بیشتری با ایران دارند، همکاری بیشتری هم با آنها انجام میشود. اگر طرف‌های اروپایی نیز در‌ها را باز کنند و اجازه بدهد سرمایه گذاران شان با پروژه‌های مختلف ایران همکاری کنند و صادرات و واردات به راحتی صورت بگیرد مسلما ایران با کشورهای اروپایی نیز روابط خوبی برقرار خواهد کرد. من فکر می‌کنم اگر مذاکرات به نتیجه برسد ایران برای روابط با طرف اروپایی نیز مشکلی نخواهد داشت و حتما به دلیل منافع ملی روابط اقتصادی‌اش با کشورهای اروپایی را گسترش خواهد داد.»
