روزنامه ابتکار
1400/11/09
مناقشه نفس‌گیر غرب و روسیه بر سر اوکراین ادامه دارد بحران اوکراین مقدمه‌ای برای وقوع جنگ جهانی؟
تنش‌های غرب و روسیه بر سر موضوع حساس اوکراین همچنان بدون راه حلی سازنده ادامه دارد و به گفته مقام‌های آمریکایی احتمال حمله روسیه به اوکراین در اواسط ماه فوریه افزایش یافته است.به گزارش خبرآنلاین، تنش بین روسیه و غرب بر سر اوکراین لحظه به لحظه افزایش می‌یابد و بیش از هر زمان دیگری آتش خطر جنگ تمام عیار را به جهانیان گوشزد می‌کند. دیدار وزیران خارجه آمریکا و روسیه نیز تا کنون تاثیری در کاهش تنش‌ها نداشته است. جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا حدود یک هفته پیش در نشست خبری خود در نخستین سالگرد ریاست جمهوری‌اش، هشدار داد که روسیه درصورت اشغال خاک اوکراین، باید در انتظار یک «فاجعه» باشد. بایدن با اشاره به اینکه اقتصاد روسیه در صورت حمله این کشور به اوکراین با تحریم‌های «شدید» و بی‌سابقه‌ای روبه‌رو خواهد شد گفت: بر این باور است که ولادیمیر پوتین، رئیس فدراسیون روسیه به دنبال «جنگ در مقیاس بزرگ» یا تمام‌عیار نیست.
در همین راستا وزیر خزانه‌داری آمریکا می گوید وزارتخانه تحت امرش آماده است درصورت حمله روسیه به اوکراین، تحریم‌های قابل توجهی را علیه روسیه اعمال کند و با متحدانش برای شکل دادن به پاسخ‌ها به این اتفاق از نزدیک همکاری دارد. اروپایی‌ها نیز همراه با آمریکا از تحریم های شدید علیه روسیه می گویند اما این تهدیدات سبب نشده تا مسکو از مواضع خود عقب نشینی کند.
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا با لحنی شدیدتر روسیه را تهدید کرد و هشدار داد اگر حتی یک سرباز روسی به شکلی خصمانه وارد اوکراین شود، مسکو با پاسخ شدید مواجه خواهد شد. بلینکن همچنین از عدم تمایل دولت جو بایدن به اعمال تحریم‌های پیشگیرانه علیه روسیه، علیرغم درخواست ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین از آمریکا و متحدانش برای مجازات روسیه به دلیل استقرار نیرو در نزدیکی مرزهای این کشور، دفاع کرد.
همزمان با بالا گرفتن تنش‌ها روزنامه نیویورک تایمز به نقل از منابع نامشخص در دولت آمریکا گزارش داد، جو بایدن در حال بررسی استقرار چندین هزار نیروی آمریکایی در کشورهای بالتیک و در شرق اروپاست. نیویورک تایمز نوشت: مقام‌های دولت آمریکا می‌گویند که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در حال بررسی استقرار چندین هزار نیروی آمریکایی و همچنین کشتی‌های جنگی و هواپیما در کشورهای متحد ناتو در بالتیک و شرق اروپاست و این توسعه مشارکت نظامی آمریکایی در بحبوحه رشد نگرانی‌ها از یک حمله روسیه به اوکراین است.
در همین حال لیز تراس وزیر خارجه انگلیس نیز به پوتین هشدار داد قبل از اینکه مرتکب یک اشتباه استراتژیک بزرگ شود، از اوکراین دست بکشد و عقب نشینی کند. وی افزود: کرملین درس‌های تاریخ را فرا نگرفته است، چنین حمله‌ای طبق آنچه که از جنگ شوروی و افغانستان و درگیری‌های چچن می‌دانیم تنها منجر به ایجاد باتلاقی وحشتناک و تلفات جانی خواهد شد.
سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیز روز دوشنبه اعلام کرد که کشورهای عضو این پیمان نیروهای خود را به حالت آماده باش درآورده و ناوها و جنگنده های بیشتری را به شرق اروپا اعزام می کنند. این ائتلاف نظامی غربی با مطرح کردن ادعایی مبنی بر ادامه تقویت نظامی روسیه در اطراف اوکراین، اعلام کرد متحدان ناتو نیروهای خود رابه حالت آماده باش در آورده و برای دفاع و بازدارندگی در قبال روسیه ناوها و جنگنده های بیشتری را به شرق اروپا اعزام می کنند.
در همین گیر و دار بود که رئیس دومای روسیه اعلام کرد طرح درخواست از ولادیمیر پوتین، برای به رسمیت شناختن جدایی‌طلبان شرق اوکراین در این مجلس بررسی خواهد شد. وی مسئله به رسمیت شناختن جدایی‌طلبان شرق اوکراین را موضوعی «بسیار مهم» خواند.
در همین حال اورسولا فون در لاین رئیس کمیسیون اروپا روز دوشنبه با انتشار بیانیه‌ای از حمایت مالی اتحادیه اروپا از اوکراین سخن گفت. رئیس کمیسیون اروپا ادامه داد: امروز اختصاص یک بسته کمک‌های مالی جدید به اوکراین را در قالب کمک‌های بلاعوض و وام‌های اضطراری اعلام می‌کنم.
همچنین وزارت دفاع آمریکا هم اعلام کرد که حدود ۸۵۰۰ نیروی آمریکایی در حالت آماده‌باش قرار گرفته‌اند و اگر روسیه به اوکراین حمله کند، این نیروها آماده دریافت دستوراتی برای استقرار در منطقه هستند. کربی گفت که بخش عمده‌ای از نیروهای آمریکایی که در حالت آماده‌باش شدید قرار گرفته‌اند برای تقویت نیروهای واکنش سریع ناتو هستند، اما افزود که آنها برای هرگونه احتمالات دیگر نیز آماده خواهند بود.
همزمان با ادعاهای آمریکا و غرب مبنی بر اینکه روسیه قصد حمله به اوکراین را دارد، دمیتری پسکوف سخنگوی کاخ کرملین روسیه روز دوشنبه اعلام کرد که تقویت نیروهای ارتش اوکراین در خط تماس دونباس، نشانگر آمادگی آن برای حمله به این منطقه در شرق اوکراین است. دنیس پوشیلین رئیس جمهوری خودخوانده مردمی دونتسک در شرق اوکراین گفته بود که کی یف با انتقال توپخانه و تانک به خط تماس، آماده حمله به این سرزمین می شود. سخنگوی ریاست جمهوری روسیه افزود که در واقع اوکراین مقدار بسیار زیادی نیرو، تجهیزات و ادوات نظامی در مرز با جمهوری های خود خوانده در خط تماس مستقر کرده و ماهیت این تمرکز قوا، بر آمادگی برای عملیات تهاجمی دلالت می کند و این تهدید اکنون وجود دارد.
آیا بحران اوکراین باعث آغاز جنگ جهانی سوم خواهد شد؟
جیمز پی فارول؛ او مشاور وزارت دفاع و بخش عملیات ویژه آمریکا بوده و هم اکنون عضو گروه مطالعات جنگ کینگز کالج لندن است. فارول متخصص در زمینه جنگ اطلاعاتی، عملیات نفوذ و سیاست و استراتژی سایبری است. هم چنین، او دارای تخصص جغرافیایی در حوزه خاورمیانه، شمال آفریقا و پاکستان بوده است. فارول در کارزار انتخاباتی سال ۲۰۰۸ میلادی به جان مک کین و در کارزار سال ۲۰۱۲ میلادی به عنوان مشاور به نیوت گینگریچ رئیس سابق مجلس نمایندگان آمریکا مشاوره داده بود.
صحبت‌های ولادیمیر پوتین مستلزم معاهده مونیخ دیگری در تاریخ است که با تسلیم جو بایدن همراه باشد. با این وجود، بایدن نه می‌تواند و نه می‌خواهد به خواسته‌های روسیه متعهد شود. پس از آن بود که بایدن بروز درگیری مسلحانه را پیش بینی کرد. رهبران فعلی باهوش هستند و هر دو باید از بروز یک جنگ قابل اجتناب جلوگیری کنند.
هر دو طرف نیازمند استراتژی‌ای کلان هستند که روابط بین غرب و روسیه را بازتعریف کند هر یک باید منافع امنیتی‌ای که به آن نیاز دارند را بازیابند و از درگیری‌ای که می‌تواند به بروز جنگ جهانی سوم منتهی شود جلوگیری کنند. یکی از جنبه‌های کلیدی موضع ایالات متحده آن است که از واکنش به تهدیدات پوتین خودداری ورزد و به سمت موضعی فعال برای حل بحران و ارائه پیشنهادات و ایده‌های عملی که برای همه طرفین کارآمد باشند حرکت کند.
صحبت‌ها در مورد بازدارندگی مطرح می‌شوند، اما ایالات متحده از روسیه خواستار اقدامی است که منافع امنیتی ایالات متحده را پیش ببرد همان طور که روسیه می‌خواهد پیش برنده منافع خود باشد. چه استراتژی‌های قابل قبولی ممکن است برای همه طرفین کارساز باشد؟ در اینجا حوزه‌هایی وجود دارند که در آن طرفین ممکن است زمینه مشترک پیدا کنند و از بروز جنگ اجتناب ورزند.
اگر استراتژی کلان دوایت آیزنهاور را مهار توصیف کنیم به نظر می‌رسد برای استراتژی فعلی باید عنوان توازن را برگزید. این تصور باعث میشود درک کنیم که روسیه دوست یا متحد ما نمی‌شود. بیایید از شخصیت‌ها فراتر برویم و برای نظم پایدار در اروپا که ریشه در روابط بلند مدت دولت با دولت دارد توازن ایجاد کنیم.
در استراتژی مهار این درک وجود داشت که اتحاد جماهیر شوروی جاه طلبی‌های توسعه طلبانه دارد. غرب به درستی همزیستی را رد کرد و برای شکست کمونیسم تلاش کرد. با این وجود، اکنون روسیه می‌خواهد حوزه نفوذ شوروی خود را احیا کند، اما هیچ ایدئولوژی‌ای ارائه نمی‌دهد و در حالی که به دنبال نفوذ جهانی به عنوان یک قدرت بزرگ است فاقد جاه طلبی‌های امپریالیستی - کمونیستی است.
همزیستی واقع گرایانه که ریشه در قدرت دارد برای غرب متحد به رهبری ایالات متحده در ناتو با تمرکز نظامی و رهبری اتحادیه اروپا با تمرکز سیاسی امری منطقی است. دستیابی به این هدف، غرب را قادر می‌سازد تا توجه کامل تری را به چالش‌های اصلی خود، به ویژه چالش‌های ناشی از جاه‌طلبی‌های چین معطوف کند.
ناسیونالیسم و غرور، پوتین را به سوی بازپس گیری نفوذ و کنترل روسیه بر حوزه‌های سابق خود سوق می‌دهد. پوتین انقلاب میدان در اوکراین که باعث سقوط دولت طرفدار روسیه در آن کشور شد را به عنوان یک انقلاب رنگی تحت حمایت ایالات متحده قلمداد می‌کند و این که بخشی از برنامه ریزی برای برکناری او از قدرت است. حفظ رژیم سیاسی همواره هدف نخست و در اولویت برای پوتین بوده است. ترس‌های او همواره بیان گر چرایی اتخاذ تاکتیک هایش بوده اند. درک پوتین از واقعیت‌ها و نه خود واقعیت اکنون بر اقدامات روسیه حاکم است.
یک چارچوب پایدار بین روسیه و غرب ممکن است شامل ایده‌های زیر باشد:
نخست تضمین این که نه اوکراین و نه گرجستان عضو ناتو نخواهند شد. این کشور‌ها از هیچ حقی برای پیوستن به ناتو برخوردار نیستند. عضویت تنها به مثابه دعوت است و منافع امنیتی غرب این الزام را ایجاد نمی‌کند که آن دو کشور را به عضویت ناتو درآورد. غرب نباید این احساس را با نزدیکی بیش از اندازه به آن دو کشور به روسیه القا کند که قصد پذیرش عضویت آنان را در ناتو دارد.
اوکراین می‌تواند وضعیتی مشابه وضعیت اتریش را بپذیرد. اتریش یک دموکراسی است که با همه طرفین معامله می‌کند و استقلال خود را حفظ کرده است. چنین وضعیتی به غرب آسیبی نمی‌رساند و تهدیدی را که پوتین بیش‌تر از آن گلایه می‌کند را برطرف می‌سازد. اوکراین باید بخشی از این مذاکرات باشد.
سایر اخبار این روزنامه
انتقادهای غیرکارشناسانه چه آسیبی به هنرهای تجسمی می‌زند؟
فراستی اینجا، آنجا، همه جا!
محمدعلی وکیلی
مذاکره مستقیم؛ آری یا خیر؟
مرکز آمار در رابطه با تورم چه می‌گوید؟
روند کاهشی تورم از عدد تا واقعیت
۷ شهر ایران در وضعیت قرمز کرونا قرار دارد
یورش امیکرون بر نقشه آبی کرونا
مناقشه نفس‌گیر غرب و روسیه بر سر اوکراین ادامه دارد
بحران اوکراین مقدمه‌ای برای وقوع جنگ جهانی؟
امیدواری ها قوت گرفت
گام‌های نهایی رسیدن به توافق هسته‌ای
نماینده ایرانشهر در مجلس:
مردم باید پارتی داشته باشند تا بتوانند نان بخرند!
تیم ملی ایران بدون شکست و برای ششمین بار به جام جهانی صعود کرد
صعود مقتدرانه با حضور زنان و مردان ایرانی
در پنجمین سفر استانی اژه‌ای به خراسان رضوی رخ داد
هشدار دوباره رئیس قوه قضاییه برای ساخت و ساز در حریم رودخانه‌ها
امیرعبداللهیان:
هیچ گفت‌وگوی مستقیمی میان ایران و آمریکا انجام نشده است
آیت‌الله رئیسی:
بانیان وضع موجود نباید بر مسند مدیریت بمانند
لاوروف:
مذاکرات درخصوص تضمین‌های امنیتی تمام نشده است
افشاگری نفتالی بنت درباره تهدید شدنش توسط نتانیاهو
توضیح رسانه امنیتی عراق درباره حمله راکتی به فرودگاه بغداد
«عصای موسی» دوربین‌های مداربسته رژیم صهیونیستی را شکافت
