۲ پرسش از مالیخولیای غرب‌گرایان در موضوع گاز

در روز‌های پایانی ژانویه ۲۰۲۲ و در قالب جنگ اطلاعاتی غرب و روسیه در موضوع اوکراین، خبری با مضمون درخواست امریکا از قطر برای جبران بخشی از تقاضای اروپا به گاز منتشر شد. این خبر با عملیات رسانه‌ای غرب‌گرایان در ایران همراه شد. آن‌ها نظام جمهوری اسلامی ایران را متهم نمودند که در چارچوب منافع روس‌ها، از بازار انرژی اروپا کنار رفته است!
برای صحت‌سنجی این ادعای غرب‌گرایان می‌توان به واقعیت‌های میدانی مانند کنار گذاشتن ایران در موضوع امنیت انرژی اتحادیه اروپا در اسناد بالادستی اتحادیه از سال ۲۰۱۵ و صفر کردن خرید نفت ایران از سوی اروپایی‌ها یا چرایی اختلال‌های اخیر در صادرات گاز ایران به برخی کشور‌های همسایه اشاره کرد یا این پرسش را مطرح نمود که غرب‌گرایانی که هشت سال اخیر را در صنعت نفت و گاز ایران با دریافت حقوق‌های نجومی سر کرده‌اند، دقیقاً با تکیه بر کدام زیرساخت، صحبت از صادرات گاز ایران به اروپا می‌کنند؟ اما دو پرسش و بالطبع آن دو بحث مهم‌تر در خصوص عملیات رسانه‌ای غرب‌گرایان در موضوع گاز وجود دارد:
۱- موضوع صادرات گاز ایران به اروپا، چه تناسبی با واقعیت بازار گاز در مقیاس جهانی دارد؟ در سال ۲۰۲۱، تحولات مهم گسترده‌ای در بازار گاز جهان رخ داد: روند عرضه و تقاضای جهانی نشان می‌دهد امریکا در جایگاه بزرگ‌ترین صادرکننده ال. ان. جی جهان قرار گرفته، در مقابل چین نیز بزرگ‌ترین واردکننده ال. ان. جی جهان شده است و سهم امریکا در تأمین گاز چین، روندی صعودی دارد. در اروپا با جاه‌طلبی‌های اتحادیه اروپا در موضوع سیاست‌های سبز و مبتلا شدن اروپا به درگیری‌های ژئوپلتیک، قیمت گاز در این قاره در شش ماهه دوم سال ۲۰۲۱ شیب افزایشی یافت. این افزایش قیمت پیامد‌های اقتصادی و سیاسی گسترده‌ای برای اروپا داشت. از دسامبر ۲۰۲۱ محموله‌های ال. ان. جی امریکا بعد از اشباع شدن بازار آسیا، روانه بازار اروپا شد. از سوی دیگر، امریکا که مدام تهدید به تحریم خط لوله نورداستریم ۲ نموده و همین تهدیدات یکی از عوامل افزایش قیمت گاز در اروپاست، به صورت رسمی اعلام کرد بنا به دلایل اقتصادی از حمایت از خط لوله ایست‌- مید که قرار بود گاز فلسطین اشغالی را به اروپای جنوبی برساند، صرف‌نظر نموده است! قطر نیز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان ال. ان. جی در جهان، بازار‌های آسیا را هدف اصلی صادرات خود تعیین کرده است، به گونه‌ای که تا سال ۲۰۳۰ صادرات ال. ان. جی این کشور به آسیای شرق و کشوری مانند پاکستان، چند برابر خواهد شد، اما صادرات به اروپا تا ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت، بنابراین خبری که مورد توجه غرب‌گرایان قرار گرفته است، تناسبی با واقعیت بازار و سیاست‌های کلان انرژی ندارد، اما پرسش نخست، با توجه به روند‌های فوق، پرسش درباره چرایی غیبت ایران در بازار‌های آسیایی و بازار اشباع‌نشدنی چین، عقلانی است یا غیبت ایران در بازار گاز اروپا؟ و آیا اگر قطر سهم بالایی از بازار گاز پاکستان را هدف‌گذاری کرده است، ایران هم باید چنین هدفی را دنبال کند؟
۲- همزمان با روند‌های فوق، در منطقه پیرامونی ایران، تحولات دیگری نیز در حوزه گاز در حال وقوع است: در سال ۲۰۱۸ کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر توسط سران پنج کشور ساحلی دریای خزر یعنی ایران، روسیه، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان امضا شد. در زمان امضای این کنوانسیون غرب‌گرایان به همراه معاندان مدعی شدند ایران، دریای خزر و منابع گازی آن را به روسیه فروخته است! اما در پَسِ این عملیات روانی که با میدانداری در خارج و رسانه‌های همکار غرب در داخل، جریان داشت، غرب به ساخت خط لوله ترانس کاسپین امیدوار شد، به نحوی که در مارس ۲۰۱۹، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور در پیام تبریک به رئیس‌جمهور ترکمنستان، امضای کنوانسیون دریای خزر را یک فرصت جدید برای ساختن خط لوله ترانس کاسپین نامیده و نخبگان امنیتی غربی نیز خواستار بهره‌برداری حداکثری از این فرصت برای ضربه زدن به ایران و روسیه شدند. در شرق ایران هم با سرکار آمدن طالبان، تحرکات امریکا و برخی کشور‌های منطقه برای ساختن خط لوله تاپی، سیر تصاعدی یافته و طالبان هم رسماً خبر از فراهم نمودن مقدمات برای ساختن این خط لوله داد؛ خط لوله‌ای که قرار است گاز ترکمنستان را به کشور پاکستان برساند، این در حالی است که غرب‌گرایان صادرات گاز به پاکستان را مورد تمسخر قرار داده‌اند و ایده‌هایی مانند صادرات انرژی به چین از طریق افغانستان را مضحک می‌خوانند! پرسش دوم را که پرسشی مهم‌تر است می‌توان این‌گونه مطرح کرد، چه تحولاتی در حوزه ژئواکونومیک پیرامون ایران در حال وقوع است که همانند سال ۲۰۱۸، باید ذهن یک ایرانی از آن منحرف و برای این مقصود، گزاره‌های غیرواقعی مانند کنار گذاشتن ایران از بازار گاز اروپا توسط روس‌ها به شکل گسترده مطرح شود؟
بحث در پاسخ به این دو پرسش، ما را به فراتر از سطح آشکار عملیات ادراکی مالیخولیایی غرب‌گرایان هدایت خواهد کرد.