روزنامه ابتکار
1396/04/11
«ابتکار» تفاوت نگاه اصولگرایان و اصلاح‌طلبان به جدال‌های کلامی اخیر این دو جریان را بررسی می‌کند
جنگ علیه گفتمانگروه سیاسی ـ آیت وکیلیان: مواضع برخی از فعالان سیاسی اصولگرا مبنی بر اعلام آتش‌بش یک طرفه جهت رفع موانع در راه رسیدگی دولتمردان به مردم را می‌توان به فال نیک گرفت؛ مواضع اینچنینی آشکارا نشان دهنده پذیرش نوع رفتاری است که جریان اصولگرا به صورتی تلویحی به آن معترف شده است. چهار سال حملات سازمان‌یافته و بدون وقفه علیه دولتی که با توجه به شرایط کشور بیشتر حول موضوعاتی همچون پرونده هسته‌ای، مهار تورم، حل مشکل بیکاری، رشد اقتصادی و کاهش تنش‌های سیاسی متمرکز شده بود، خود مصادق بارز تندروی بوده که در وضعیت کنونی جریان اصولگرا به خطاهای خود در این امر پی برده است.گناه دولتی که در شرایط بسیار بدی سکان هدایت سیاسی کشور را بر عهده گرفت و با سیاست‌زدایی از فضای کشور به افزایش دستمزد کارگران به اندازه تورم، حمایت از کالا و کارگر ایرانی، چرخش همزمان چرخ سانتریفیوژها و چرخ زندگی مردم، افزایش پهنای باند اینترنت، بیمه همگانی، تعامل با سایر قوا برای حل مشکلات مردم، کاهش اتکا به نفت، جلوگیری از رواج فرهنگ اشرافی‌گری، اجرای منشور حقوق شهروندی، تشکیل کابینه فراجناحی، بازگشت احترام به پاسپورت ایرانی و جلوگیری از وضع تحریم جدید اهتمام ورزید که البته برخی از این امورات با موانع جدی و کارشکنی تندروها بر زمین ماند.
در هر صورت نگرش تجدیدنظرطلبانه برخی آگاهان سیاسی اصولگرا مبنی بر برقراری آتش‌بس یک طرفه به صورتی متقارن نوعی پذیرش تندروی است که امروزه در جهت تسهیل و تلطیف آن برآمده‌اند.
طرح آتش‌بس یک طرفه
علیرضا زاکانی از فعالان سیاسی اصولگرا چندی پیش در یادداشتی که در کانال تلگرامی خود منتشر کرده بود با اشاره به نصب پلاکاردی در حاشیه نماز جمعه تهران و اقدام به جمع آوری امضاء در اعتراض به برخی از اتفاقات رخ داده در ورزشگاه‌ها و همچنین اختلاف‌نظرهای موجود در سایر مسائل تصریح کرده بود که «به نظر امروز باید هوشیار بود، از جنجال پرهیز کرد و حتی آتش بس یک طرفه داد و با ایجاد آرامش، فرصتی به عموم مردم داد تا با بازشناسی سره از ناسره، راه اصلاح اساسی جهت‌گیری مسئولان کشور را فراهم آورند. « از سوی دیگر، احمد توکلی دیگر سیاستمدار اصولگرا در حساب توئیتری خود ضمن استقبال از این طرح زاکانی، نوشته است: با این اختلافات خانه‌سوز، پیشنهاد زاکانی را باید با آب طلا نوشت که گفت حتی یک طرفه هم شده آتش‌بس دهیم تا اصلاحات اساسی به دست دولت انجام شود. پیشنهادات علیرضا زاکانی از چهره‌های شاخص اصولگرا مربوط می‌شد به حوادث اخیر از جمله جمع‌آوری امضا برای منع ورود بانوان به ورزشگاه توسط حسین الله‌کرم و دوستانش و همچنین حاشیه توهین به رئیس‌جمهوری و شعر میثم مطیعی، که پیشنهاد می‌کند آتش‌بس یک‌طرفه از سوی اصولگرایان و حزب‌اللهی‌ها برقرار شود تا دولت مطالبات مردم را به حاشیه نبرد و وحدت ملی تقویت شود. زاکانی همچنین در ادامه طرح آتش‌بس یک طرفه خود این مسئله را پیش کشیده که «حال تکلیف بزرگان اصولگرا مشخص است اما باید ببینیم واکنش دولت و مشی اصلاح‌طلبان در مقابل این پیشنهاد چه خواهد بود؟ آیا دولت باز هم همانند ایام انتخابات توهم برداشتن سایه جنگ از سر کشور به همراه بنی صدرزاسیون و تقابل لفظی با نهادهای نظامی و طرح برجام منطقه‌ای ادامه خواهد داد یا به دور از حاشیه‌های خودساخته، به مطالبات مردم پاسخ خواهد داد و خود یکی از ارکان وحدت در کشور خواهد شد.»
دولت یازدهم و طرح گفتمان مصالحه
اعلام آتش‌بس یک طرفه در راستای تقویت ملی از سوی علیرضا زاکانی بدون در نظر گرفتن جهت‌گیری‌های سیاسی رسمی کشور، مواضع مثبت و سنت حسنه‌ای بین گروه‌ها و جریان‌های سیاسی داخلی محسوب میشود. اما مسئله اینجاست که چه کسانی آتش افروخته‌اند که اکنون باید اعلام آتش‌بس یک طرفه کنند؟ این نکته قابل توجه است که لفظ «آتش‌بس» از ادبیات گفتمان جنگ است، نه گفتوگو. در واقع در شرایطی که اصلاح‌طلبان و اعتدال‌گرایان در این ماجرا به شکل گفتوگو و گفتمان وارد شده‌اند، به نظر می‌رسد عرصه برای اصولگرایان یک میدان جنگ بوده است! جریان اصولگرا طبق قاعده و بر سبیل عقاید جاری بر این امر ملتفت هستند که آغاز تندروی‌ها و دمیدن بر شعله‌های آتش از سوی چه کسانی و چه جریانی بوده است. برای روشن شدن این مسئله می‌توان به هجمه و حملات بی‌وقفه و دامنه‌دار اصولگرایان در طول چهار سال سیادت دولت اعتدال‌گرای روحانی اشاره کرد. دولتی که از همان ابتدا رویکرد و اساس سیاست‌ورزی خود را مبتنی بر مشی اعتدالی و میانه‌روی تعریف و تبیین کرد، اما گویی این راهبرد هم برای محافل تندرو غیرقابل تحمل شده بود. به نوعی که حملات و هجمه‌ها از همان آغاز استقرار روحانی بر سر دولت او آوار شد. معیار اعتدال‌گرایی دولت روحانی از چینش کابینه اول را می‌توان به نوعی منطقی فهم کرد؛ انتخاب وزیران، استانداران و فرماندارانی که بیشتر به رویکردها و مشی اصول‌گرایی نزدیک بودند تا اصلاح‌طلبان، از مصادیق مهم فراجناحی و سیاست تساهل و تسامح در دستگاه دولت یازدهم بود. اما در بسیاری مواقع وزیرانی که حتی نسبتی با اردوگاه اصلاح‌طلبان نداشته و ندارند مورد هجمه و حمله تندروهای اصولگرا قرار گرفتند.
اتهام رادیکالیزم به روحانی از جانب رادیکال‌ها
اصولگرایان معتقدند که رویکرد روحانی که در مواجهه با منتقدانش رادیکال بوده که به گفته آنان اوج آن از رقابت‌های انتخاباتی آغاز و به فضای پس از انتخابات نیز کشانده شده است. اتفاقاً شروع کننده تندروی از جانب جریان اصولگرایان بوده که حتی در جریان وقایع اخیر ـ در روز قدس و نماز عید فطر ـ روحانی به آنها توصیه می‌کند که از سخنان تند و مقابله‌جویانه پرهیز شود و اشاره اکید داشت که راهی جز اعتدال نداریم. اتخاذ مواضع آتش‌بس یک طرفه از سوی برخی سیاسیون اصولگرا آشکارا نشان می‌دهد که این جریان به این صرافت و درک از سیاست فعلی فضای کشور رسیده که عمده شکست‌ها و انسداد فعلی این جریان ناشی از تندروی و آتش‌افروزی بوده است. بسیاری از تحلیلگران اصولگرا امروزه با انتقاد از برخی تشکیلات درون گروهی خود به این نتیجه رسیده‌اند که شکست‌ها و ریزش پایگاه اجتماعی آنان جز از مجرای تندروی خود آنان نبوده است. بر کسی پوشیده نیست که در شرایط گذار به وضعیتی اعتدالی هر جریانی که هدفی جز تندروی نداشته باشد، بازنده است. امروزه جریان اصول‌گرایی بهتر از هر کسی خودشان این مسئله را درک کرده‌اند، که اگر اینگونه نبود، جمنا به عنوان تشکیلاتی که در انتخابات اخیر فرماندهی اتاق فکر آنان را برعهده داشت، اینگونه مورد نقدهای جدی درون گفتمانی قرار نمی‌گرفت. مطابق این تحلیل باید گفت که بازنده اول، محمدباقر قالیباف بود؛ چرا که وی نخستین فردی بود که در مناظره‌ها ایجاد آشوب کرد و بازنده دوم ابراهیم رئیسی بود که وارد زمین‌بازی جناح تندرو شد. واقعیت این است که مردم بنا به تجربیات‌شان نمی‌خواهند از شرایط نرمال خارج شوند چرا که تحمل شوک ندارند و می‌دانند کمترین نوسان زندگی‌شان را به هم می‌ریزد.
زخم‌های سر باز کرده اصولگرایان
مهدی آیتی نماینده ادوار مجلس در گفتوگو با «ابتکار» با اشاره به سخنان زاکانی مبنی بر اعلام آتش‌بس یک طرفه جهت رفع موانع بر سر راه دولت مستقر می‌گوید: بعد از پیروزی روحانی کاملا مشخص است که اصولگرایان به آستانه یک انشعاب بزرگ رسیده‌اند. اگر تا پیش از این انشعاب جدی نبود اما اکنون نشانه‌های این انشعاب کاملا آشکار شده و زخم‌های آن سرباز زده است. سخنان برخی از معتدل‌های جریان اصولگرا مثل باهنر و لاریجانی و توکلی و اخیرا زاکانی را باید در این راستا ارزیابی کرد. این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به اثرات شکست‌های متعدد اصولگرایان بر مواضع آنان بیان کرد: چهار شکست انتخاباتی از سال 92 تاکنون موجب شده که به خوبی کاهش پایگاه اجتماعی و سیاسی اصولگرایان را شاهد باشیم. وقتی یک جناحی با این تعداد تحلیلگر و تئوریسین امروزه به علت‌العلل این شکست‌ها نگاه می‌کنند می‌بینند که جز از مجرای تندروی نبوده است. تحلیلگران اصولگرا به این نتیجه رسیده‌اند که مردم به دلیل مواضع تند و رادیکال این جریان به آنها پشت کرده‌اند و تداوم این شکست‌ها کاملا این جریان را دچار شوک بزرگی کرده است. آیتی با اشاره به وضعیت کنونی مناسبات منطقه‌ای و جهانی گفت: جبهه عاقل‌تر اصولگرایان به این نتیجه رسیده است که در بحث مصالح و منافع ملی نمی‌توان به رویکردهای جناحی و پیش‌پا افتاده دست یازید بلکه برای دست‌یابی به موقعیتی برتر در داخل باید به رویکردهای کلان چون منافع ملی اندیشید. این نماینده سابق مجلس اتفاقات اخیر را نمونه‌ای از تندروی‌های بارز جریان اصولگرا در مقابل دولت ارزیابی کرد و افزود: کار به جایی رسیده است که دادستان کل کشور اتفاقات اخیر را مصداق بارز توهین به رئیس‌جمهوری می‌داند و حتی ائمه جمعه هم این مسئله را تقبیح کردند. بنابراین جریان اصولگرا به این نتیجه رسیده است که مواضع تندروانه نمی‌تواند آنها را به سعادت سیاسی نائل کند.
سایر اخبار این روزنامه
در نشست خبری مشترک معصومه ابتکار و نماینده سازمان ملل در ایران مطرح شد
آزادسازی موصل بابی تازه برای مقابله جدی‌تر با گرد و غبار
«ابتکار» تفاوت نگاه اصولگرایان و اصلاح‌طلبان به جدال‌های کلامی اخیر این دو جریان را بررسی می‌کند
پراید واقعا تا پایان سال 97 از چرخه تولید خارج می شود؟
حکایت تکراری پایان ارابه های مرگ
جلال خوشچهره
برد «دیپلماسی تعامل» در اجلاس نیویورک
دو دفتر دیپلماتیک ایران در خجند تاجیکستان تعطیل شد
تهران- دوشنبه؛خیلی دور،خیلی نزدیک
جریمه 50 هزار تومانی تا مصادره اموال درانتظار تولید کنندگان ماری‌جوانا
خار این «گُل » دودش است!
انجمن صنفی مترجمان تهران، دوره آموزش ترجمه برگزار می‌کند
صید مترجم از کلاس از درس!
دادستان کل کشور در نشست خبری مطرح کرد
دستگاه قضائی با اهانت به رئیس جمهوری برخورد قاطع می کند
محمد درودیان در گفتوگو با «ابتکار» از اعتبار اسناد تاریخی می‌گوید
مورخ، مهم‌تر از سند تاریخی
اسحاق جهانگیری:
برخی نمی‌توانند عصبانیت خود را از رای مردم نادیده بگیرند
لنگ لنگان اما ثابت قدم
آیت‌الله مکارم شیرازی:
بیان مطالب توهین آمیز و تفرقه‌افکن زشت و ناپسند است
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس خبر داد
ارائه طرح دو فوریتی مقابله با اقدامات سنای آمریکا در جلسه امروز مجلس
چشم‌انداز عراق پس از داعش
