روزنامه ابتکار
1396/04/11
چشم‌انداز عراق پس از داعش
عراق امروز به نقطه عطفی در مبارزه علیه نیروهای افراطی و تروریستی در منطقه و جهان تبدیل شده است. مهمترین نشانه برای اثبات این ادعا تلاشی ومجاهدتی است که ارتش عراق در آزاد سازی کرکوک،استان الانبار و اخیراً در موصل نشان داده است. آن گونه که از واقعیت‌های میدانی نبرد موصل پیداست، این نبرد روزهای پایانی خود را می‌گذراند، لذا پیروزی قریب‌الوقوعی در انتظار ارتش عراق است که مسلماً از رهگذر آن امید به تحقق صلح و ثبات می‌تواند در عراق زنده شود.اما واقعیت آن است که آزادسازی موصل به معنای پایان ماموریت حیدرالعبادی و به روایتی پایان مصائب ناشی از جنگ و بی‌ثباتی در عراق نیست؛ چرا که عراق در روزگاران پساداعش با مسائل و موضوعاتی مواجه خواهد بود که عبور از آنها مسلماً به همان اندازه و میزان مبارزه با داعش همراه با مشکل و چالش خواهد بود. در این ارتباط مسائلی چون: استقرار امنیت و ثبات در مناطق آزاد شده از داعش، دستیابی به همزیستی صلح‌آمیز و پذیرش یکدیگر، ترغیب روحیه شهروندی و دوری از فرقه‌گرایی، تشویق روابط همسایگی بر اساس منافع متقابل، محدود کردن سلاح در دست دولت و احترام به احکام قضایی و اجرای قانون، مبارزه با فساد در تمام اشکال آن و تجدید ساختار نهادهای دولتی برای دوری از فساد از عمده‌ترین مسائلی است که دولت حیدالعبادی باید به آن سامان تازه‌ای دهد.
البته از میان مصائبی که دوران پساداعش در عراق را تهدید می‌کند، الگوی دموکراسی انجمنی و حفره‌ها و خلاءهای امنیتی و پروژه‌های آبادسازی ناشی از جنگ بیشتر از سایر مصائب می‌تواند بحران در عراق را به نقطه صفر برساند. آن گونه که تاریخ تحولات عراق اخیر نشان داده است، اجرای الگوی انجمنی بخشی از تولید بحران در عراق بوده است. در دموکراسی انجمنی قدرت باید بالسویه بین دو فرقه اصلی یعنی شیعه و سنی تقسیم شود. به واقع بخش اعظمی از مصائب روزگاران اخیر عراق ریشه در اجرای الگوی تبعیض‌آمیز تقسیم ناعادلانه قدرت در دولت‌های پیشین به ویژه از سوی نورالمالکی و توجه بیش از حد او به شیعیان داشته است. حال بزرگترین و در عین حال مهمترین ماموریت حیدرالعبادی آن است که از تکرار الگوی نورالمالکی در تقسیم قدرت جلوگیری کند. در همین ارتباط مقامات عراق و در راس همه آنها حیدرالعبادی نباید از حفره‌ها وخلاءهای امنیتی ناشی از فرقه‌گرایی غافل بمانند. ایجاد حفره‌ها و خلاءهای امنیتی در عراق تابعی از تاکتیک رزم داعش است. آنچنان که آیین رزم‌آوری داعش نشان داده است، تاکتیک داعش مبتنی بر جلوه‌ها و نشانگان و همچنین تابعی از قواعد فرامرزی این فرقه تروریستی است. تجربه پیکار داعش در عراق نشان داده است که در صورت تنگناهای موجود بر سر اهدافش، این گروه تروریستی قادر خواهد بود موقعیت خود را به سرزمین دیگر انتقال و استقرار دهد. حال مقامات عراق نباید اجازه دهند که به جهت این تنگنا، داعش بتواند برای تولید بحران جدید به سایر کانون‌های بحرانی در عراق مسقر شود.
اما بخش اعظم ماموریت حیدرالعبادی معطوف به آبادسازی مناطقی است که از سوی داعش به ویرانی کشیده شدند؛ به این معنی که این دولت بتواند در بنیان گذاشتن نهادهای حاکمیتی در این شهر و بازسازی زیرساخت‌های آن اقدام کند و نشان دهد که می‌تواند در آینده به خوبی بر آن حکمرانی کند و فرقه‌ای چون داعش دیگر نتواند در آن ترکتازی کند.
* مدرس علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
سایر اخبار این روزنامه
در نشست خبری مشترک معصومه ابتکار و نماینده سازمان ملل در ایران مطرح شد
آزادسازی موصل بابی تازه برای مقابله جدی‌تر با گرد و غبار
«ابتکار» تفاوت نگاه اصولگرایان و اصلاح‌طلبان به جدال‌های کلامی اخیر این دو جریان را بررسی می‌کند
پراید واقعا تا پایان سال 97 از چرخه تولید خارج می شود؟
حکایت تکراری پایان ارابه های مرگ
جلال خوشچهره
برد «دیپلماسی تعامل» در اجلاس نیویورک
دو دفتر دیپلماتیک ایران در خجند تاجیکستان تعطیل شد
تهران- دوشنبه؛خیلی دور،خیلی نزدیک
جریمه 50 هزار تومانی تا مصادره اموال درانتظار تولید کنندگان ماری‌جوانا
خار این «گُل » دودش است!
انجمن صنفی مترجمان تهران، دوره آموزش ترجمه برگزار می‌کند
صید مترجم از کلاس از درس!
دادستان کل کشور در نشست خبری مطرح کرد
دستگاه قضائی با اهانت به رئیس جمهوری برخورد قاطع می کند
محمد درودیان در گفت‌وگو با «ابتکار» از اعتبار اسناد تاریخی می‌گوید
مورخ، مهم‌تر از سند تاریخی
اسحاق جهانگیری:
برخی نمی‌توانند عصبانیت خود را از رای مردم نادیده بگیرند
لنگ لنگان اما ثابت قدم
آیت‌الله مکارم شیرازی:
بیان مطالب توهین آمیز و تفرقه‌افکن زشت و ناپسند است
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس خبر داد
ارائه طرح دو فوریتی مقابله با اقدامات سنای آمریکا در جلسه امروز مجلس
چشم‌انداز عراق پس از داعش
