پيشنهاد آتش‌بس

گروه سياست: با تندشدن فضاي سياست داخلي در روزها و هفته‌هاي اخير، عليرضا زاكاني يكي از تندترين مخالفان دولت در اقدامي غيرمنتظره، پيشنهادي داده كه تقريبا با استقبال چهره‌هاي سياسي روبه‌رو شده است؛ پيشنهاد «آتش‌بس» حتي يك‌طرفه، ميان جناح‌هاي در قدرت. در ادامه پيشنهاد زاكاني برخي هم صحبت از «گفت‌وگوي» ملي كرده‌اند. ايده‌اي كه البته مدت‌هاست از سوي اصلاح‌طلبان طرح شده ولي تا كنون طرف مقابل تمايلي به نشستن پشت ميز گفت‌وگو نداشته است. البته «آتش‌بس» تيتر روي جلد شماره اين هفته مجله تجارت فردا هم بود. مجله‌اي با موضوع اقتصادي و گرايش اصلاح‌طلبانه كه در تحليلي، راهكار حل معضلات اقتصادي را در گرو وفاق ملي و پايان‌دادن به منازعات سياسي دانسته است. همين كه تيتر يك هفته‌نامه اصلاح‌طلب و ايده يك اصولگراي تند و تيز به فاصله يك روز، يكي مي‌شود يعني مقدمات «آتش‌بس» فراهم شده يا حداقل مي‌توان اميدوار بود كه فراهم شود. عليرضا زاكاني نماينده پيشين مجلس و از مخالفان برجام و سياست هسته‌اي دولت روحاني در يادداشتي نوشته است: «به نظر امروز بايد هوشيار بود و از جنجال پرهيز کرد و حتي آتش‌بس يک‌طرفه داد و در درگيري‌هاي خودساخته جريان مفتون يا مرعوب غرب جز به همدلي و کمک براي برون‌رفت از وضع موجود و رفع مشکلات مردم نپرداخت و با نقد منصفانه- بدون نيش‌زدن‌هاي بي‌جا- و دفاع واقع‌بينانه- از هرکس هر چند منتقدين خود – در پرتو منطق و انصاف خويش با ايجاد آرامش، فرصتي به عموم مردم داد تا با بازشناسي سره از ناسره، راه اصلاح اساسي جهت‌گيري مسئولان کشور را فراهم آورند». زاکاني در قسمت ديگري از يادداشت خود نوشته است: «به ناگاه ياد ۱۸ تير سال ۷۸ افتادم که مضطرب از خرمشهر خود را به فرودگاه آبادان رساندم و با پرواز به تهران آمدم و يکسره به خيابان کارگر شمالي رفتم و با صحنه اسفباري مواجه شدم که در بستر زشتي خود هرآن آبستن حوادث مصيبت‌بارتري بود. از درون کوي به داخل جمعيت معترض رفتم و تنها در مقابل‌شان ايستادم و دعوت به آرامش کردم. ابتدا با هجوم آنها مواجه شدم ولي ايشان را به آرامش و منطق دعوت کردم، خواسته آنان اين بود، طرف مقابل را نيز ساکت کن... آن شب به دو طرف التماس مي‌کردم، خواهش مي‌نمودم، فرياد مي‌زدم، دست به گريبان مي‌شدم و... که نگذارم کار خراب‌تر شود و درگيري بيشتري صورت گيرد، اما در کشاکش اين غبارآلودگي يکي از دوستان دوران دفاع مقدسم جمله‌اي گفت که هنوز زخم آن را بعد از ۱۸ سال در وجودم احساس مي‌کنم. او گفت زاکاني تو ديگر آن برادر دوره جنگ نيستي، تو ترسيده اي، تو...، بگذار کار اينها را تمام کنيم و سرجاي‌شان بنشانيم. او به خود حق مي‌داد ولي نادانسته بازيگري در زمين بدخواهان انقلاب و مردم بود، او نمي‌دانست نتيجه عمل او دو روز بعد، به بيان رهبر فرزانه انقلاب مانند خنجري در سينه مبارک ايشان خواهد بود».
واکنش‌ها به پيشنهاد آتش‌بس
احمد توکلي، نماينده پيشين مجلس نخستين كسي بود كه به استقبال ايده زاكاني رفت و همين استقبالش بازخورد زيادي هم در رسانه‌ها داشت. او در حساب توييتري خود نوشت: «با اين اختلافات خانه‌سوز، پيشنهاد دکتر زاکاني را بايد با آب طلا نوشت که گفت حتي يک‌طرفه هم شده آتش‌بس دهيم تا اصلاحات اساسي به دست دولت انجام شود». عبدالله رمضان‌زاده، سخنگوي دولت اصلاحات از اين ايده پشتيباني كرده و در توييتي نوشته است: «آقاي زاکاني در اقدامي درست پيشنهاد آتش‌بس يک‌طرفه به دوستان خود داده چرا يک‌طرفه برادر؟ گفت‌وگوي ملي را شروع کنيم».
سوءاستفاده از «آتش به اختيار» ممنوع
در همين حال معاون سياسي سپاه پاسداران هم در اين باره صحبت کرد. سردار «رسول سنايي‌راد» درباره تعبير «آتش به اختيار» از جانب مقام معظم رهبري به «مهر» گفته «اين فرمان رهبر انقلاب نبايد مورد سوءاستفاده فرصت‌طلبان قرار گيرد. امروز عده‌اي دنبال اين هستند که اجازه تحقق هوشمندانه و منطقي اين فرمان رهبري را ندهند. 
مثلا از زبان برخي اين‌گونه القا مي‌شود که اين فرمان مي‌تواند مقدمه خودسري‌هايي باشد و خشونت‌هايي را به وجود آورد و بعد اين مسئله را رجوع مي‌دهند به برخي اتفاقات مانند حمله به سفارتخانه انگليس و عربستان سعودي و حمله به برخي سران قوا».او تصريح کرد: «نيروهاي متدين هوشمندانه اجازه سوءاستفاده از اين فرمان رهبري را ندهند. بايد بدانيم براي اجراي آن حتما نيازمند تشخيص درست هستيم. رهبري اين موضوع را در ميان دانشجوياني مطرح مي‌کند که به‌عنوان افسران جنگ نرم از آنها ياد مي‌کند. در شرايط جنگ اگر اخلالي بين فرماندهي و نيروهاي ميداني به‌وجود آيد، آتش به اختيار به فرمان افسري است که تشخيص موقعيت را مي‌تواند داشته باشد و جبهه خودي را از جبهه دشمن به‌درستي تشخيص دهد. ميزان آتش نيز با تشخيص اين افسر ميدان انجام مي‌شود تا به خودي آسيبي نرسد».پيش از اين طرح ايده «آتش به اختياري» از سوي مقام معظم رهبري با تفاسير و برداشت‌هاي مختلفي روبه‌رو شده بود تا جايي كه برخي تحركات اخير درون جناح اصولگرا هم به بدفهمي ناشي از اين گفته ربط داده شد. اقدام جريان حزب‌الله در تهيه طومار و شكايت عليه وزير ورزش در مخالفت با حضور زنان در ورزشگاه از سوي بخشي ديگر از اصولگراها تخطئه شد و افرادي مانند حميد رسايي يا بسيج دانشجويي دانشگاه صداوسيما انتقادات تند و تيزي نثار حسين الله‌كرم و يارانش كردند و حتي خواستار توبه او شدند. هتاكي عليه حسن روحاني يا علي مطهري در حاشيه راهپيمايي روز قدس يا شعرخواني ميثم مطيعي با مضمون توهين به منتخب مردم در نماز عيد فطر را هم برخي تفسير اشتباه از مفهوم آتش به اختياري تلقي كرده‌اند. همه اينها باعث شد تا در نهايت مقام معظم رهبري در نماز عيد فطر درباره مفهوم آتش به اختياري بگويند: «آتش به اختيار به معناي بي‌قانوني، فحاشي و مديون‌کردن جريان انقلابي نيست». گفت‌وگوي ملي، آشتي ملي يا آتش‌بس. اينها مضاميني است كه در ماه‌ها و شايد سال‌هاي اخير به اشكال مختلف مطرح شده است. البته به جز اين ايده آتش‌بس، طرح گفت‌و‌گوي ملي و آشتي ملي از سوي جريان اصلاح‌طلب و به‌ويژه بعد از جريان‌هاي سال 88 مطرح شده است. مصطفي تاجزاده پيش از اين در گفت‌وگويي گفته بود: «ما نه‌تنها براي حل مشکلات موجود، بلکه همچنين براي جلوگيري از وقوع مسائل جديد نيز نياز به جراحي‌هاي بزرگ در عرصه‌هاي مختلف داريم که انجام‌شان مستلزم وفاق ملي است و هيچ‌کدام از جناح‌ها به‌تنهايي قادر به تحمل اين بار بزرگ نيست».