روزنامه شرق
1396/04/11
تنها راه براي حاكميت در دنياي كنوني دموكراسي است
شرق: آيت‌الله مکارم‌شيرازي كه پيش‌تر گفته بود: «دموکراسي از روي ناچاري است و در واقع حکومت مردم بر مردم نيست»، روز گذشته در پاسخ به استفتايي گفته است: «تنها راه براي حاکميت در دنياي کنوني، همان دموکراسي و رجوع به آراي مردم است». او پيش‌تر در واكنش به سخنان حسن روحاني درباره رابطه حكومت امام علي(ع) و دموكراسي گفته بود: «قرار نيست امام(ع) نيز با آراي مردم انتخاب شود؛ زيرا امام با حکم الهي نصب مي‌شود. نبايد اين عزيزان يک صفحه نهج‌البلاغه را ملاک قرار داده و نظام را شکل ديگري جلوه دهند. اميدواريم اشتباه خود را اصلاح کنند». حالا به نظر مي‌رسد در اين استفتا، نظرش به حسن روحاني نزديك‌تر شده و تأييد كرده است كه حضرت علي(ع) هم براي اجراي حاكميتش، به كمك مردم نياز دارد و بيعت مردم نقش مهمي در اجراي آن حاكميت دارد. آن‌طور كه پايگاه اطلاع‌رساني آيت‌الله مکارم‌شيرازي نوشته است، در استفتایي از ايشان سؤال شده است كه: «1- مطالبي که حضرت‌عالي درباره خلافت و امامت مولا اميرمؤمنان علي(عليه‌السلام) ابراز داشتيد و بعد نسبت به دموکراسي در عصر ما توضيح داديد، به وسيله بعضي از ناآگاهان داخلي و مخالفان خارج‌نشين تحريف شد، حتي دروغ‌هايي بر آن افزودند؛ توضيح شفاف‌تر در اين زمينه موجب نهايت امتنان است. 2- بعضي از ناآگاهان گاه‌و‌بي‌گاه شعارهاي نامناسب و تفرقه‌افکن در اجتماعات ديني مي‌دهند، نظر حضرت‌عالي در‌اين‌باره چيست؟»، اين مرجع تقليد در پاسخ گفته است: «درباره سؤال نخست، بايد توجه داشت ما دو بحث جداگانه داريم؛ اول درباره امام معصوم(عليه‌السلام) مانند حضرت اميرمؤمنان علي(عليه‌السلام) که امامت و حاکميت او از سوي خداوند به وسيله پيغمبر اکرم(صلي‌الله‌عليه‌و‌آله) تعيين شد و حديث متواتر غدير يکي از شواهد زنده آن است؛ ولي بديهي است که براي اجراي حاکميتش، نياز به کمک مردم دارد و در اينجاست که بيعت مردم نقش مهمي در اجراي آن حاکميت خواهد داشت. تکرار مي‌کنم حاکميت از طرف خداست؛ ولي اجراي آن بدون کمک مردم ممکن نيست. دوم درباره حاکمان فعلي است. شک نيست که در دنياي امروز، ديکتاتوري محکوم به شکست است؛ هرچند دولت‌هاي معروفي بعضي ديکتاتورها را به‌خاطر دلارهاي فراوان نفتي آنها، نه‌تنها به رسميت مي‌شناسند، بلکه پرستش مي‌کنند. به‌هر‌حال، تنها راه براي حاکميت در دنياي کنوني، همان دموکراسي و رجوع به آراي مردم است. منتها گاهي نتيجه آن ايده‌آل خواهد بود مثل اينکه اکثريت قاطع مردم در انتخابات شرکت کنند و اکثريت قاطع به شخصی خاص رأي دهند؛ اين نوع دموکراسي که حاکميت اکثريت مطلق است، ايده‌آل است؛ ولي بسيار شده که اين‌چنين نيست؛ مثلا نصف مردم در انتخابات شرکت مي‌کنند و نصف شرکت‌کنندگان به شخصي رأي مي‌دهند و در نتيجه آراي يک‌چهارم مردم بر کل جامعه حاکم است و اين دموکراسي ايده‌آل نيست؛ هرچند در شرايط فعلي، راهي براي حاکميت جز اين وجود ندارد.درباره سؤال دوم: مسلم است مطالب توهين‌آميز و تفرقه‌افکن از سوي هرکس باشد، کار زشت و ناپسندي است و خداوند به آن راضي نيست. به يقين اقليت کوچکي هستند که سراغ اين کارها مي‌روند. نيروهاي انقلاب در اينجا دو وظيفه دارند؛ اولا اين کار را نکوهش کنند تا به حساب آنها گذاشته نشود و ثانيا اين‌گونه افراد را نصيحت کنند و به آنها بگويند اين کار نه خدمت به انقلاب است و نه خدمت به اتحاد و وحدت جامعه اسلامي که در اين زمان بيش از هر زماني به آن نيازمنديم».
ماجرا از كجا آغاز شد
سخنان چندي پيش حسن روحاني درباره حکومت و انتخاب مردم، برخي چهره‌هاي سياسي، به‌ويژه روحانيون و مراجع را به واكنش واداشت. حسن روحاني در مراسم افطار در جمع استادان و پزشکان گفته بود: «اميرالمؤمنين مبناي ولايت و حکومت را نظر مردم و انتخاب مردم مي‌داند. لمن ولّيتموا امرکم، گفت هرکس که شما او را به‌عنوان ولي خودتان و رهبر جامعه برگزينيد، من هم اطاعت مي‌کنم، من هم مي‌شنوم و اجرا مي‌کنم. اميرالمؤمنين مبناي حکومت و فرمانروايي را رأي مردم، خواست مردم و آراي مردم مي‌داند». اول از همه، آيت‌الله مصباح‌يزدي با لحني انتقادي و البته بدون بردن نام از روحاني، به سخان او واکنش نشان داد و گفت: «برخي مي‌گويند وقتي مردم با کسي بيعت کردند، علي(ع) وظيفه خود دانست از آن شخص اطاعت کند و حق نداشت مخالفت کند؛ چون مردم رأي داده بودند. اگر يک مسلمان ايراني اين‌گونه فکر کند، پذيرفته است؟ آيا نمي‌توانست درباره اين مسئله تحقيق کند؛ به‌ويژه اگر سابقه طلبگي داشته باشد».
آيت‌الله مکارم‌شيرازي هم به عنوان معترض دوم گفته بود: «اين جمله که امام علي(ع) پايه‌گذار دموکراسي بوده، اشتباه است؛ زيرا ولايت و امامت از سوي خداوند تعيين مي‌شود...اخيرا در سخنان يکي از دولتمردان بيان شده بود امام علي(ع) ولايت و امامت را با آراي مردم دانسته و گفته دموکراسي ميراث علي(ع) است. اين حرف، حرف عجيبي است؛ زيرا شما يک ذره از نهج‌البلاغه را ديده‌ايد و خطبه‌هاي ديگر و آيات قرآن را نديده‌ايد». روحاني پاسخ منتقدان خود را در يكي از آخرين مراسم‌هاي افطاري ماه رمضان داد و با تأكيد بر اينكه ولي‌فقيه پيش از گرفتن رأي از خبرگان براي حكومت، ولايت دارد گفته بود: «اما اگر بخواهد حكومت تشكيل دهد و بر مردم فرمانروايي كند، بسط يد مي‌خواهد. بدون بسط يد نمي‌شود. با دعوت مردم است كه مي‌آيد... مولاي ما امير مؤمنان مگر فقط پنج سال آخر امامت و ولايت داشت؟... در‌عين‌حال امير مؤمنان حاكم نبود، شرايط جامعه به گونه‌اي بود كه نتوانست تولاي امور را در دست بگيرد. ٢٥ سال طول كشيد تا آن‌طور كه پيامبر مي‌خواست، مردم جمع شوند. وقتي جامعه زمينه‌اش آماده شد، حكومت را در دست گرفت».
سایر اخبار این روزنامه
تغيير مسئول امنيت پايتخت
پيشنهاد آتش‌بس
انتخاب فرد یا تعیین ویژگی‌های مسئولیت؟
اتحاد عليه سود
تنها راه براي حاكميت در دنياي كنوني دموكراسي است
توهین نژادی در ورزشگاه‌های ایران زیر ذره‌بین فیفا
تخصص اعضای شورا بر وابستگی سیاسی‌شان غالب است
به دنیا نیا
تلفن بی‌جواب
دگرسنجی: کانت و مارکس
تحریم حوزه هنری را نباید جدی گرفت
«سازمان زنان و خانواده» در دولت دوازدهم؟
وعده تازه براي پرداخت بدهي زنجاني
اسناد را فرستادیم شورای نگهبان کار خود را کرد
اینجا قلب غرب کارون موقعیت علی هاشمی
انتقاد باهنر از سخنان پيش از خطبه‌هاي اژه‌اي
خرمشهرها را زنده کنيم دريا را دريابيم
