نفس بهشت رضا(ع) به شماره افتاد

محمد حسام مسلمی/ سال آینده آرامستان بهشت رضا(ع) مشهد جایی برای مهمانان جدید آخرت نخواهد داشت، مکانی که طی دو سال گذشته به خاطر بیماری کرونا و متوفیان زیاد ناشی از این بیماری روزی نبود که آرام و قرار داشته باشد و هم اکنون نیز برای توسعه آن با چالش جدی نبود زمین برای احداث قبر مواجه هستیم. زمین های اطراف این آرامستان نیز متعلق به آستان قدس رضوی است و توسعه آن خارج از حوزه اختیارات سازمان فردوس‌های شهرداری مشهد است. از سال 55 که اولین متوفی در آرامستان بهشت رضا(ع) به خاک سپرده شد تاکنون 400 هزار متوفی در این آرامستان آرام گرفته اند و حالا آن طور که مدیرعامل سازمان فردوس‌های شهرداری مشهد به «خراسان رضوی» می گوید، «ظرفیت این آرامستان تا سال آینده پر خواهد شد!» علی آبادی با اشاره به چالش های پر شدن ظرفیت آرامستان بهشت رضا(ع) می افزاید: اگر بخواهم صادقانه بگویم در همین حالت عادی که متوفیان در آرامستان بهشت رضا(ع) دفن می شوند در نهایت تا سال آینده ظرفیت این آرامستان تکمیل خواهد شد و جایی برای احداث قبر جدید وجود ندارد. در برخی از قسمت های آرامستان به دلیل این که آب های غیرسطحی در آن جا جریان دارد، امکان احداث قبر جدید از ما سلب شده است. اختلاف نظر درباره حق تقدیمی زمین های جدید وی در ادامه با بیان این که زمین های اطراف آرامستان بهشت رضا(ع) مربوط به آستان قدس رضوی است، تصریح می کند: هم اکنون 23 هکتار زمین در ضلع شمالی آرامستان بهشت رضا(ع) را تملک کردیم اما در خصوص حق تقدیمی آن با آستان قدس کمی اختلاف داریم. اگر بتوانیم زمین ضلع شرقی آرامستان را که 173 هکتار و متعلق به آستان قدس است، در اختیار بگیریم، به جرئت می توان گفت که شهر مشهد برای دفن متوفی در بهشت رضا(ع) تا 30 سال آینده مشکلی نخواهد داشت. نیاز مشهد به جانمایی 2 آرامستان جدید مدیرعامل سازمان فردوس های شهرداری مشهد با بیان این که در شرایط حاضر برای شهر مشهد جانمایی دو آرامستان نیاز است، می گوید: یکی از آرامستان ها باید در شرق و دیگری در غرب مشهد ایجاد شود اما ما تلاش می کنیم که با آستان قدس در تعامل باشیم و به توافقاتی برسیم، البته درخواست هایی به آستان قدس رضوی داده شده و نقشه های آن را نیز تهیه کردیم و تحویل دادیم اما هنوز مراحل اداری خود را می گذراند. به هر حال میزان حق تقدیمی که قرار است به آستان قدس داده شود، زیاد است. وی با بیان این که آستان قدس رضوی در تعامل برای تملک زمین به منظور توسعه آرامستان بهشت رضا(ع) نگاه مثبت دارد، تصریح می کند: منطقی است که آرامستان بهشت رضا(ع) توسعه پیدا کند، چرا که به لحاظ ابعاد فرهنگی، اجتماعی و... در این آرامستان می توان برنامه ریزی کرد که برای شهر مشهد و مردم آن مفید باشد و فرهنگ ایثار و شهادت یکی از این برنامه هاست که می توان روی آن کار کرد، از طرفی اگر بتوانیم زمین مدنظر را تملک کنیم، زیرساخت های آن برای رساندن قطار شهری به آرامستان بهشت رضا(ع) وجود دارد. مدیرعامل سازمان فردوس‌های شهرداری مشهد با اشاره به این که در بهشت رضا(ع) بیش از شش هزار شهید انقلاب، دفاع مقدس و مدافعان حرم به خاک سپرده شده اند، می گوید: این شهدا برای اسلام و انقلاب خیلی زحمت کشیده اند، اگر این آرامستان پر شود، مردم کمتری به این جا می آیند. وجود شهدا در این آرامستان یک پایگاه فرهنگی بزرگ برای شهر مشهد است. 400 هزار متوفی در بهشت رضا(ع) آرام گرفته اند به گفته علی آبادی از مهر 1355 که اولین متوفی در بلوک 5 این آرامستان دفن شده تاکنون حدود  400 هزار متوفی در بهشت رضا(ع) دفن شده اند. وی همچنین در پاسخ به این سوال که با محدودیت احداث قبر جدید قیمت ها در آرامستان بهشت رضا(ع) به چه میزان است، می گوید: قبر برای متوفی رایگان است اما هزینه ای که دریافت می شود برای خدمات ارائه شده است، هزینه های خدمات هم طبق تعرفه مصوبه شورای شهر از خانواده ها دریافت می شود اما خیلی از خانواده ها اصرار دارند که متوفی در کنار بستگان خود دفن شود که در این صورت باید هزینه متفاوتی پرداخت کنند. این درآمدها نیز برای حقوق کارکنان، توسعه فضای سبز و... استفاده می شود. وی تصریح می کند: میزان تعرفه ای که برای دفن متوفی در آرامستان بهشت رضا(ع) دریافت می شود با یارانه است، به هر حال ما وظیفه داریم که متوفی را دفن کنیم، میزان هزینه ای که از خانواده ها دریافت می شود همراه با یارانه است، چرا که هزینه های دفن خیلی بالاست. هزینه های لاکچری خانه آخرت! علی آبادی ادامه می دهد: تعرفه ای که امسال دریافت می کنیم حدود سه میلیون تومان بوده که بر اساس مصوبه شورای شهر است. 12 مقبره خانوادگی هم در آرامستان بهشت رضا(ع) احداث شده که هزینه های دفن در این مقبره ها متفاوت است. میزان هزینه دفن در مقبره خانوادگی تا 800 میلیون تومان نیز می رسد. آمادگی آستان قدس برای توسعه بهشت رضا(ع) در ادامه موضوع را از مرتضی حقیقی معاون املاک و اراضی آستان قدس رضوی پیگیری می کنیم. وی در گفت وگو با «خراسان رضوی» در خصوص توسعه آرامستان بهشت رضا(ع) می گوید: 23 هکتار از زمین های موقوفه ای را که در ضلع شمالی آرامستان بهشت رضا(ع) واقع شده تملک کرده اند. هم اکنون شهرداری اجاره 10 سال گذشته اصلاحات ارضی این زمین ها را پرداخت می کند. اگر بتوانند تغییر کاربری این زمین را دریافت کنند، مشکلی برای توسعه آرامستان وجود نخواهد داشت. وی درباره زمین 173 هکتاری متعلق به آستان قدس که مدیرعامل سازمان فردوس های شهرداری مشهد برای توسعه آرامستان پیشنهاد کرده است نیز می گوید: از ماجرای این زمین مطلع نیستم. اگر شهرداری برنامه یا پیشنهادی در این زمینه داشته باشد، باید با آستان قدس نامه نگاری کند تا در پروسه فنی بررسی شود یا با آن موافقت می شود یا نه، ضمن این که مسئولیت واگذاری املاک آستان قدس توسط قائم مقام یا تولیت محترم است.