روزنامه آرمان امروز
1401/05/08
رویش اجتماعی در شب‌های روشن محرم
محمد زينالي اُناري /پژوهشگرماه محرم و عزاداري زيبا براي سرور و سالار شهدا آغاز شد و از امروز تا 10 روز مردم شب‌هاي پرفيضي را در تکايا و هيات‌هاي عزاداري تجربه مي‌کنند. برکسي پوشيده نيست که «محرم» يک رويش اجتماعي است. جامعه ايراني همه ساله در اين ايام، به يک فرصت دوباره دست مي‌يابد تا آغازي دوباره را براي کاستن از دردها و ناملايمات تجربه کند. آغازي که در طول ساليان سال موجب قدرت گرفتن اجتماعات ايراني و برقراري پيوندهاي مشترک ديني و فرهنگي آن شده است. در زير صورت ساده مراسم نذري و دسته‌هاي عزاداري، اتفاقات بسياري در حال رخ دادن است که ديدن آن نياز به تاباندن چراغي وضوح بخش است.
در اين ايام، در ميان تک‌تک جماعت حاضر در مراسم به مدد رويدادهاي آييني پرشور همدلي ايجاد مي‌شود. رويدادهايي که قالب‌هاي بزرگ و کوچک را به هم مي‌زند تا همه مردم با همدلي و صميميت به برنامه‌هاي جمعي چون نذر و ميهماني دادن، برنامه‌هاي سوگواري و نمايش‌هاي تعزيه شکل بدهند. اين همدلي، از همکاري اوليه در ميان گروه‌ها و دسته‌هاي شکل دهنده برنامه‌ها آغاز شده و سپس به ساير اعضاي جامعه مانند تماشاگران صحنه‌هاي زنده و بيننده‌هاي تلويزيوني تعميم مي‌يابد.
از طرفي، ايام محرم، فرصتي براي در گذشتن از امور روزمره دنيوي و زندگي کسل کننده مادي، براي پرداختن به مسائل والاي انساني و تأمل در امور اخلاقي و عبادي است. به همين صورت است که شکل و ماهيت روابط اجتماعي و محيط شهري براي ما نوع ديگري مي‌شود و نظم اجتماعي به سمت شکل گرفتن محوريت مساجد و تکايا و خلق کردن صحنه‌هاي پرشور و همدلانه آييني و عبادي مي‌رود تا پس از آغاز و تکرار 10روزه مراسم مذهبي، حدي از انرژي و تعقل جمعي براي پرداختن به رويداد سرنوشت‌ساز منتهي به تاسوعا و عاشورا در جامعه ايجاد شود.
اما صحنه‌ها، يک رويداد معنادار را مي‌آفرينند. رويدادي که موضوع محوري آن، آغاز حرکتي تاريخي است براي اصلاح امور و نفي الگوهاي غلط تحميل شده بر جامعه. روايت‌هاي ادبي و تئاتري محرم، به تمام مشارکت کننده‌ها، اين فرصت را مي‌دهد که هر شنونده و تکرار کننده شعر و بيننده تعزيه، خود را با قهرمانان صحنه‌هاي سوگواري همراه کرده و در حرکت و انتخاب تاريخي با آنها همراه شود. از اين رو محرم، کمک مي‌کند تا اعضاي جامعه به‌طور يک صدا حرکتي تاريخي را در درون خود و براي پيوستن به حقيقت و خير و دوري جستن از ظلمت و شر آغاز کنند.
در روايت‌هاي قهرماني، راهرو، نيرنگ مي‌بيند و دروغ مي‌شنود تا راهش منحرف شود؛ اما همراهي تک تک اعضاي جامعه ايراني در روايت کربلا، کمک مي‌کند که يک سرمايه فرهنگي ناب براي «فقير و غني»، «کودک و بزرگ» و «با سواد و بيسواد» مهيا شود؛ سرمايه‌اي که به يادمان بياورد گذر از پيچ و خم‌هاي دشوار تنها به ياري قرآن و نماز عاشورايي ميسر است. چنان که سوار بر کشتي اي از درياهاي خوفناک ظلمت و بداخلاقي به سوي دريچه‌هاي گشوده به سرمنزل ايمان و اخلاق رهايي يابيم.
اما «امام حسين(ع)» يک قهرمان آييني صرف نيست، او سخنگوي وجداني است که پيکر جامعه ايراني را با ايمان و عبادات خالصانه خود در روز عاشورا به هم پيوند مي‌دهد تا تک تک ما با پيوستن به دسته‌هاي پرشور سينه زن و نوحه‌خوان همراه دسته‌هاي عاشورايي از انتخاب‌هاي سخت و دشوار ايماني و اخلاقي را در درون مان تکرار کرده و خود را در مرحله‌هاي آزمون قرار دهيم تا راهي براي رسيدن به درجه‌هاي والاتر اخلاقي و ايماني بپيماييم.
به اين صورت محرم، فرصتي براي شکل‌گيري خويشتن تأملي و درک معناي زندگي در جامعه ايراني است، فرصتي که ساليان سال کمک کرده که جامعه ايراني در مواجهه‌هاي تاريخي، ضمن خلق همدلي و همکاري جمعي براي دوري از ناملايمات و سختي‌ها در تجربه‌هاي عمومي مشارکت کنند. محرم، شعرها و صحنه‌هاي روايت حوادث و رويدادهاي آن، بويژه تراژدي کربلا، نه يک برنامه گذرا و آيين تکراري ديني، که صحنه‌هاي مداوم تأمل و تذکر در خويشتن فردي و جمعي ما ايرانيان است.
جامعه ايراني در طول تاريخ، همواره در معرض گسست‌ها و شکاف‌هاي متعددي بوده که پايداري و انسجام آن را تهديد کرده است. اما همدلي و همبستگي اخلاقي و ايماني اي که سالانه و در روزهاي پربرکت ماه محرم آغاز شده، آن را سرشار از قدرت اخلاقي و ايماني در سراسر جامعه کرده است. محرم، همواره فرصت آغازي دوباره براي شکل دادن به اتحاد جامعه در امر اخلاقي و ايماني بوده و تأثيرات ارزنده اي در حرکت هاي جمعي ايرانيان داشته است. تا جايي که برداشت‌هاي اقليت و کسوت‌هاي متفاوت ديني نيز با توجه به ارزش حرکت تاريخي امام حسين، در برداشت اخلاقي آن همراه حسينيان بوده تا در بسياري از مراسم معنوي اين روزها مشارکت و همدلي جويند.
برنامه‌هاي آييني و معنوي يک تجربه خلق مشارکت جمعي است که در آن تعاملات معنادار انسان ها به سمت و سوي جستن همکاري هاي مؤثر در جهت ارتقاي ارزش هاي متعالي جماعت هاي حاضر شکل مي‌گيرد و به تدريج در ميان ساير اعضاي جامعه به اشتراک گذاشته مي‌شود. از اين رو، برنامه‌هاي معنوي، خاصه که رويداد ناب ديني در آن لحاظ شده و جماعت حاضر را در تکرار آييني و نمايشي صحنه‌هاي تراژدي کربلا شريک کند، نظمي همدلانه براي تعالي و تقرب به ارزش‌هاي والا ايجاد مي‌کند، به گونه‌اي که شکل دهنده اخلاق اجتماعي در فرهنگ عمومي مي‌شود.
اشتباه وزير در ترميم گنبد مساجد تاريخي
ميراث‌فرهنگي، گردشگري و صنايع‌دستي، توضيحات ترميم گنبد مسجد جامع عباسي را به‌جاي مسجد شيخ لطف‌ا... عنوان کرد. عزت‌الله ضرغامي گفت: «مرمت گنبد مسجد شيخ لطف‌الله 12سال قبل آغاز شد و با بازشدن داربست‌ها اشکالاتي در مرمت مشاهده شد که بلافاصله به پژوهش‌گاه اداره ماموريت دادم...» اين درحالي‌ست که ايراد در مرمت مسجد شيخ لطف‌الله اصفهان دوسال‌ونيم پيش عيان شد و آن‌چه اين‌روزها بر سر آن بحث در گرفته، مسجد عباسي از مجموعه نقش جهان اصفهان است که به مسجد جامع عباسي هم شناخته مي‌شود. وزير ميراث‌فرهنگي، گردشگري و صنايع‌دستي، ضمن ارائه آمار غلط و به‌جاي توضيح درباره خسارت‌هاي وارده به «گنبد مسجدجامع عباسي اصفهان»، از «گنبد مسجد شيخ‌لطف‌ا...» مي‌گويد!
ايران قوي‌ترين قدرت پزشکي منطقه است
وزير بهداشت در جريان سفر به استان همدان و در جلسه شوراي اداري شهرستان درگزين از تصميم جديد دولت با هدف تقويت صنعت دارو و توليد تجهيزات پزشکي خبر داد و گفت: در جلسه هيات دولت تصويب شد که کاهش ماليات بر ارزش افزوده در مورد واردات مواد اوليه دارو و تجهيزات پزشکي در قالب لايحه به مجلس ارائه شود. بهرام عين اللهي همچنين با اشاره به رشد علمي کشور در شرايط تحريم هاي ناجوانمردانه، يادآور شد: دانشمندان ايراني امروز در دنيا مي درخشند و قوي ترين قدرت پزشکي منطقه از آن ايران است؛ هيچ ايراني براي درمان به خارج از کشور اعزام نمي شود، اما مردم ساير کشورها براي درمان به ايران مي آيند. در همه گيري کرونا تا وقتي منتظر کمک دشمنان بوديم، مشکلات و مرگ و ميرهاي زيادي داشتيم، اما امروز که به همت دانشمندان ايراني، 6 مرکز ساخت واکسن در ايران فعال است.
کشف اجساد در مغازه‌اي در امامزاده داوود
مدير عامل سازمان آتش نشاني شهرداري تهران از شناسايي چند جسد در زير زمين يک مغازه در امام زاده داوود خبر داد و گفت: در حال خارج کردن اجساد هستيم.
قدرت ا... محمدي در خصوص آخرين وضعيت سيل امام زاده داوود گفت: 2 روز است که درگير حادثه هستيم. وي با بيان اينکه 4 ايستگاه به اضافه يک ايستگاه پشتيبان به محل حادثه اعزام شده است، گفت: شهرداري هاي مناطق 22 گانه هم به کمک آمده اند و تعداد زيادي ماشين آلات به محل اعزام شده است. موضوع که 70درصد کار آوار برداري به اتمام رسيده است، تا امروز کار آوار برداري به طور کامل تمام مي شود. چند پيکر ديگر در زير زمين يک مغازه است که در حال خارج کردن آنها هستيم.
سایر اخبار این روزنامه
بیم و امیدهای ایران و آمریکا در مذاکرات پیش رو
باران بيايد يا نيايد!
شمشمير «داموکلس» مقتدي بر سر چارچوب هماهنگي
بلاتکلیفی مرجع تصمیم گیردر حوزه موسیقی
معیشت و مسکن؛ در صدر مطالبات مردمی از رئیسی
رویش اجتماعی در شب‌های روشن محرم
دويدن در تاريکي
ايران مي خواهد در زمين شرق با غرب مذاکره کند
شيراز در مسير توسعه نيافتگي خطرناک
تغييرات اقليمي تا چه اندازه عامل سيل‌هاي اخير است؟
گفت‌وگوی یک‌ساعته رئیسان جمهور ایران و چین
