روزنامه ایران
1401/05/10
تعلل 10 ساله برای 32 کیلومتر ریل
اتصال راه ریلی ایران به عراق، بخش مهمی از شبکه ترانزیتی و تکمیل‌کننده کریدور شرق به غرب است. خط آهن ایران قرار است از دو مسیر کرمانشاه- خسروی- خانقین و شلمچه-بصره به عراق متصل شود. در حال حاضر ریل تا کرمانشاه اتصال دارد و از آنجا تا راه آهن خانقین در عراق باید حدود 260 کیلومتر ریل احداث شود. مسیر دیگر یعنی اتصال خط آهن شلمچه به بصره در عراق، به عنوان کوتاه‌ترین مسیر ترانزیتی اتصال ایران به عراق، 32 کیلومتر است، اما این مسیر کوتاه حدود 10 سال است که ساخته نشده است. سال 90 شبکه ریلی کشور به شلمچه متصل شد و قرار بود بعد از آن، خط آهن از شلمچه تا بصره به طول 32 کیلومتر ساخته شود. اما در دولت قبل این مسیر با وجود اولویت، تکمیل نشد. این در حالی است که بهره‌برداری از راه آهن شلمچه- بصره امکان استفاده از پتانسیل‌های موجود در ...گروه اقتصادی/ اتصال راه ریلی ایران به عراق، بخش مهمی از شبکه ترانزیتی و تکمیل‌کننده کریدور شرق به غرب است. خط آهن ایران قرار است از دو مسیر کرمانشاه- خسروی- خانقین و شلمچه-بصره به عراق متصل شود. در حال حاضر ریل تا کرمانشاه اتصال دارد و از آنجا تا راه آهن خانقین در عراق باید حدود 260 کیلومتر ریل احداث شود. مسیر دیگر یعنی اتصال خط آهن شلمچه به بصره در عراق، به عنوان کوتاه‌ترین مسیر ترانزیتی اتصال ایران به عراق، 32 کیلومتر است، اما این مسیر کوتاه حدود 10 سال است که ساخته نشده است.
سال 90 شبکه ریلی کشور به شلمچه متصل شد و قرار بود بعد از آن، خط آهن از شلمچه تا بصره به طول 32 کیلومتر ساخته شود. اما در دولت قبل این مسیر با وجود اولویت، تکمیل نشد. این در حالی است که بهره‌برداری از راه آهن شلمچه- بصره امکان استفاده از پتانسیل‌های موجود در بنادر مهم خرمشهر و امام خمینی (ره) و منطقه آزاد اروند و بندر بصره را در راستای حمل و نقل ترکیبی در مدل دریایی - ریلی برای ترانزیت کالا فراهم میکند و با تکمیل آن در خاک عراق امکان برقراری ارتباط ریلی بین ایران و عراق از طریق مرز شلمچه و در نتیجه امکان تبادل بار و مسافر بویژه زائران کربلا، نجف اشرف و سایر مراکز زیارتی واقع در خاک عراق و سوریه فراهم میشود. اتصال ریلی ایران به عراق، از آنجا اهمیت بیشتری پیدا میکند که در ادامه این مسیر، دسترسی کریدور ترانزیتی ایران از طریق راه آهن عراق- سوریه (بندر لاذقیه) و همچنین کشورهای همسایه مانند اردن و کویت به دریای مدیترانه و کشورهای شرق اروپا هموار میشود.
خط آهن شلمچه- بصره در صورت تکمیل، تحولی بزرگ در زمینه ترانزیت و تبادل کالا و مسافر را برای کشور رقم خواهد زد. در کنار رشد و توسعه ترانزیت ریلی، احداث 32 کیلومتر راه آهن شلمچه تا بصره، مسیر ریلی از ایران (نقاط مختلف کشور) تا کربلا در دسترس است. در حال حاضر شبکه راه آهن عراق از بصره تا کربلا ادامه دارد و اگر ریل ایران به بصره متصل شود زائران می‌توانند به صورت یکسره با قطار از ایران عازم کربلا شوند.
تأخیر 10 ساله در ساخت مسیر ترانزیتی کوتاه ایران و عراق، علاوه بر اینکه موجب از دست رفتن میلیاردها دلار درآمد ارزی ترانزیتی برای کشور شده، هزینه ساخت پروژه را نیز چندین برابر کرده است. برآورد اولیه از هزینه ساخت راه آهن شلمچه و بصره از جهت ساخت، ۱۰۰ میلیون دلار (3 هزار میلیارد تومان) است در حالی که هزینه احداث آن در سال 98 در قراردادی که با بنیاد مستضعفان برای این پروژه بسته شده، 900 میلیارد تومان بوده است.
دولت قبل با اینکه بارها از حل مشکلات اتصال ریلی ایران به عراق در مسیر شلمچه- بصره خبر داده و قراردادهایی با پیمانکاران داخلی بسته بود اما احداث این خط آهن نه تنها شروع نشد بلکه مشکلات آن همچنان پابرجا است.
در سال 99، دولت پیشنهاد تغییر سرمایه‌گذار برای قرارداد مشارکت در اجرای پروژه راه آهن شلمچه - بصره را با هدف تسریع در آغاز عملیات اجرایی فرایند تأمین مالی پروژه به تصویب رساند و در این سال ساخت پروژه از بنیاد مستضعفان به شرکت «ارزش آفرینان فدک» به عنوان سرمایه‌گذار و تأمین‌کننده مالی صددرصدی اجرای پروژه مذکور واگذار شد. اما از آنجا که ساخت ریل شلمچه-بصره در دولت قبل آغاز نشد، دی‌ماه سال گذشته دولت سیزدهم مسئولیت اجرای خط ریلی شلمچه تا بصره توأم با اجرا و احداث پل روی اروندرود، با مشارکت وزارت حمل و نقل عراق در قالب یکی از روش‌های عقد قرارداد را به شرکت راه آهن واگذار کرد.
بعد از واگذاری مسئولیت اجرای پروژه راه آهن شلمچه-بصره به شرکت راه آهن، متولیان ساخت اعلام کردند مشکلات اجرای این پروژه مهم مانند مین روبی، مالکیت اراضی، حل مشکلات احداث در خاک عراق و... همچنان باقی است و در واقع دولت قبل نه تنها اجرای ساخت را شروع نکرد بلکه مشکلات ساخت پروژه را نیز مرتفع نکرده است.
اکنون دولت سیزدهم، وزارت دفاع را مکلف کرده «تمهیدات لازم را به گونه‌ای اتخاذ کند که به موازات تحویل اراضی دو طرف اروند به طرف ایرانی جهت انجام مطالعات لازم برای احداث پل، با اعلام وزارت راه و شهرسازی عملیات استقرار در مختصات توافق شده کمیته مرزی دو کشور اجرایی شود.»
در چند ماه اخیر، دولت اجرای راه‌آهن شلمچه-بصره را در دستور کار قرار داده است. در دیدار اخیر رئیس جمهور کشورمان با نخست وزیر عراق نیز به این موضوع اشاره شد. آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با الکاظمی، با بیان اینکه در گفت‌وگو با نخست وزیر عراق بر تسریع در اجرای طرح اتصال ریلی شلمچه و بصره توافق شد، خاطرنشان کرد: «بهره‌برداری از این طرح تأثیر زیادی در تسهیل و افزایش مراودات بین دو کشور دارد.»
گلوگاه این پروژه احداث یک پل روی رودخانه است که حدود ۲ سال زمان برای احداث این پل پیش‌بینی شده است. همچنین مین روبی 16 کیلومتری از مسیر زمانبر است.
میعادصالحی، مدیرعامل راه‌آهن با آغاز ماه محرم و افزایش سفر به عتبات، با اشاره به اینکه ۳۲ کیلومتر از مسیر تهران تا کربلا به ریل متصل نیست، اعلام کرد: «تلاش داریم با تفاهم با طرف عراقی، این مسیر ریلی را احداث کنیم.»
دولت سیزدهم روابط تجاری با کشورهای همسایه خود را در اولویت قرار داده و تاکنون به رغم تحریم‌های اقتصادی، این روابط با احیای مسیرهای ترانزیتی وارد مرحله جدیدی شده است. توافق با عراق برای ساخت راه آهن شلمچه - بصره در راستای اولویت‌های ایران برای توسعه روابط با کشورهای منطقه و توسعه شبکه ترانزیتی است.
اتصال ریل ایران به عراق برای طرف عراقی و کشورهای حاشیه خلیج فارس و هند نیز برای انتقال کالا به اروپا حائز اهمیت است. عراق از طریق این خط می‌تواند کالاهای خود را به آسیای میانه و شمال دریای خزر ارسال کند. با توجه به احیای کریدور شرقی- غربی چین- قزاقستان-ترکمنستان- ایران، کشورهای عربی نیز می‌توانند از طریق این خط به مسیر ترانزیتی ریلی ایران برای انتقال بار به چین اقدام کنند. این کریدور رقیبی برای کریدور ریلی میان کشورهای حاشیه خلیج فارس است که با زمان و هزینه کمتر، این کشورها را به اروپا و چین متصل میکند.
در حال حاضر، ایران شش خط راه آهن بین‌المللی با ترکمنستان، ترکیه، جمهوری‌آذربایجان، پاکستان و افغانستان دارد و پس از اتصال ریلی به عراق، ساخت بخش باقیمانده کریدور ریلی شمال- جنوب (اتصال راه آهن رشت به آستارا) و اتمام راه آهن چابهار-زاهدان، می‌توان گفت کریدورهای ترانزیتی ریلی شمالی-جنوبی و شرقی-غربی با اتصال به شبکه میانی راه آهن کشور، نقش مهمی را در تحول ترانزیتی و تجاری کشور ایفا می‌کنند.
سایر اخبار این روزنامه
آغاز نظارت ستادی از وزارتخانه‌ها
بازگشت به تالار وحدت
وداع با مدیر اخلاق مدار
ویرانگری 50 هزار میلیاردی ، آورده 17 هزار میلیارد تومانی
19 میلیون هکتار آبخیزداری در 3 سال
سوئد، دایه مهربان تروریست‌ها
رجعت یاران حاج قاسم
تور جاعلان کارت واکسن برای ضد واکسن‌ها
افزایش دو میلیون تنی خرید تضمینی گندم
حفظ هویت ملی در گرو استواری زبان معیار
شکار دو محیطبان به جای آهو!
تعلل 10 ساله برای 32 کیلومتر ریل
رنگ محرم در کوچه پس‌کوچه‌های شهر
طارمی؛ بنزین سوپر در باک پورتو
ارائه پیشنهادهای ایران برای جمع بندی سریع مذاکرات
