موضوع پیچیده آژانس

علی بیگدلی استاد دانشگاه  
 
 
 


آنچه الان اتفاق افتاده، نتيجه دخالت‌هاي گسترده اسرائيل در روند مذاکرات بوده و سفر مشاور امنيتي اسرائيل به آمريکا بدون اينکه با بايدن مذاکره کند، طي صحبت مستقيم با اعضاي کنگره طرفدار اسرائيل انجام شد و با حمايت ايپک فشار را بر کاخ سفيد افزايش داد. مساله برجام الان دو بخش شده که يک بخش آن سياسي است و تا حدود زيادي آنچه ايران خواسته را تامين کرده مثل فروش نفت، آزادگذاشتن فعاليت‌هاي تجاري بين کشورهاي خارجي، حتي شرکت‌هايي که وابسته به سپاه هستند و خارج کردن درآمدهاي ايران از بلوکه شدن در کشورهاي خارجي اما آنچه الان موضوع را پيچيده کرده، موضوع آژانس و اقداماتي است که آقاي گروسي دارد انجام مي‌دهد. اسرائيل روي اين موضوع درحال مانور است که فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران کاملا مورد تاييد آژانس قرار بگيرد. آقاي گروسي هم طي اظهارنظري گفته کارشناسان بايد گزارش کاملي از وضعيت سايت‌هاي ايران ارائه دهند. اسرائيل به نمايندگي از کشورهاي عرب وارد ميدان شده است و سفر مشاور امنيتي اسرائيل و همچنين سفر وزير خارجه اسرائيل به آمريکا در همين راستاست که موضوع را بيشتر تشديد کند تا ايران رضايت دهد کارشناسان آژانس مبادرت به بررسي سايت‌هاي ايران کنند. در واقع تا زماني که آژانس گزارش رضايتمندانه‌اي از فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران اعلام نکند، برجام امضا نخواهد شد. بنابراين اگر مذاکرات را به دو بخش سياسي و فني تقسيم کنيم در بخش سياسي تا حدود زيادي رضايت ايران جلب شده ولي در بخش فني فشار بر ايران زياد است تا در‌هاي سايت‌ها را به سمت آژانس باز کند و آژانس گزارش مفصلي از فعاليت‌هاي ايران به شوراي حکام ارائه دهد تا اينکه در سپتامبر معلوم شود شوراي حکام چه تصميمي درباره ايران خواهد گرفت. هيچکدام از مقامات نيز اظهارنظري نکرده‌اند. يک حالت استثنايي پيش آمده و تصميم با ايران است که اجازه دهد کارشناسان آژانس فعاليت‌هاي خود را شروع کنند و گزارش مفصلي در مورد فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران هم در مورد سانتريفيوژها هم درباره سه سايت ادعايي آژانس که آثار اورانيوم با منشا انساني دارد به شوراي حکام گزارش دهند تا شوراي حکام براساس قطعنامه 2231 شوراي امنيت به شوراي امنيت گزارش دهد که موضوع مورد تاييدش هست يا نيست؟ درحقيقت فشار آمريکا بر ايران زيادتر شده منتها آمريکايي که طرفدار اسرائيل هست اين فشار را بر ايران افزايش داده است. دليل تاخير اظهارنظر آمريکايي‌ها هم برهمين مبنا بوده که گروه‌هاي مخالف بايدن روي کاخ سفيد فشار را زيادتر مي‌کنند تا بتوانند ايران را در تنگناي بيشتري قرار دهند.