خواب آ شفته همراهان بیمار در کنار بیمارستان‌ها

آرمان امروز- شهرام صفرنيا: بيمارستان‌هاي پايتخت روزانه پذيراي نيمي از افراد شهرستاني‌ هستند. هر چند با توجه به طرح تحول سلامت تلاش‌هاي زيادي در زمينه تقسيم عادلانه امکانات و خدمات بهداشتي و درماني در کشور صورت گرفت اما همچنان باوري قديمي بلاي جان بيماران شهرستاني است که براساس آن پزشکان تهراني را کارآزموده‌ و متخصص‌تر از پزشکان شهرستاني مي‌دانند. بنابراين تقريبا نيمي از افراد سرگردان در بيمارستان‌ها و دارو‌خانه‌ها را بيماران شهرستاني و همراهان آنان تشکيل مي‌دهند. اين افراد از مسافت‌هاي دور و با چمدان به تهران مي‌آيند و اغلب آنها از ترس پول دوا و درمان راهي بيمارستان‌هاي دولتي مي‌شوند و بنابراين حساب هر قران پول خود را دارند. بودجه آنها بايد کفاف پول دوا و درمان بيمارشان را بدهد و حساب پول خورد و خوراکشان هم جداست. بنابراين اغلب ديگر پولي باقي نمي‌ماند که صرف هزينه هتل يا مسافرخانه شود . شب که به نيمه مي‌رسد، دغدغه‌ محلي براي خواب دارند. برخي در خودرو مي‌خوابند، برخي نيمکت پارک را براي استراحت شبانه انتخاب مي‌کنند و خانواده‌ها به همراه کودکانشان کنار ديوار بيمارستان چادر مي‌زنند. خيابان، خيابان است و امنيت در آن معنا ندارد، اگر تمام سوراخ و سنبه‌هاي چادر را بپوشانند همچنان از يک درز ناديده باد به داخل نفوذ مي‌کند. طول مدت اقامت آنها در تهران معمولا به چند هفته و ماه مي‌رسد. برخي از همراهان نيز به دليل مشکلات مالي چادرنشين نمي‌شوند، عدم طاقت در فراق عزيز بيمار آنها را چادرنشين مي‌کند. برخي از بيماران حال جسمي وخيم دارند و همراهان لحظه‌اي آنها را در بستر بيماري تنها نمي‌گذارند. آنها رنج خوابيدن کنار خيابان يا پارک را به جان مي‌خرند تا دمي از حال بيمار خود ناآگاه نباشند.
همراهسرا، راهحلي موثر اما پرچالش
بعد از دستور رئيس جمهور در 28 مهرماه 1400، اوضاع تا حدي سامان‌دهي شد اما هنوز همراهان بيماران بستري شده با مشکلاتي هم چون ظرفيت کم، مسير طولاني و هزينه همراه خانه ها دست و پنجه نرم مي کنند. عده اي هم ترجيح مي‌دهند شب را در ماشين خود صبح کنند. به نظر مي رسد اگر عدالت درماني در کشور ايجاد شود و افراد بومي در شهر خود مراحل درمان را سپري کنند ديگر شاهد بروز اين مشکلات نخواهيم بود و کرامت هيچ فردي از بين نمي رود. دو، سه سالي است که بيمارستان‌هايي مانند امام خميني (ره)، شريعتي، علي اصغر (ع) و... ميزبان همراهان بيمار در مجموعه‌هايي تحت عنوان همراه‌سرا هستند. اقامت در اين همراه‌سراها رايگان است و تخت‌ها تا هر زمان که مايل باشند در اختيار افراد است. افراد براي اقامت در آنها کافي است معرفي‌نامه‌اي از سوي بيمارستان به اين مجموعه‌ها ارائه کنند تا ميهمان اين مراکز باشند و فرم درخواست اقامت را در بخش‌هاي بستري بيمارستان پر کنند تا به آنها مجوز ورود به همراه‌سرا داده شود. ايجاد اين همراه‌سراها بسياري از مشکلات اقامتي همراهان بيماران را رفع کرده اما متاسفانه تمام بيمارستان‌هاي دولتي تهران داراي اين مراکز نيستند و ظرفيت پذيرش مسافران شهرستاني نيز در اين مراکز محدود است. بنابراين در مواقعي که سيل ورود مراجعان شهرستاني به تهران باشد قطعا اين اماکن پذيراي تمام همراهان بيماران نيستند. بنابراين با وجود اين همراه‌سراها همچنان همراهان بيماران شهرستاني زيادي را بدون سرپناه و در خودرو يا کنار خيابان مشاهده مي‌کنيم. علاوه بر اين بخش مددکاري بيمارستان نيز بايد اقامت همراهان بيمار را  در اين همراه سراها تاييد کند تا بتوانند نامه اقامت در آنها را دريافت کنند. در نهايت مي‌توان گفت اين همراه‌سراها راه‌حل قابل‌قبولي براي حل موضوع اقامت همراهان بيماران شهرستاني خواهند شد اگر در نزديکي تمام بيمارستان‌هاي دولتي شهر تهران وجود داشته و ظرفيت پذيرش تمام همراهان بيماران را داشته باشند. هر چند در صورت وجود يک همراه با بيمار بيمارستان وظيفه اسکان او را به عهده مي‌گيرد و معمولا همراه بيمار در اتاق خود او سکونت دارد اما اگر  بيمار سرپرست خانواده باشد يا آنکه از وضعيت جسماني فوق‌العاده حاد رنج ببرد طبيعي است که همراهان او را در شهر غريب رها نمي‌کنند و تنها به دليل آنکه اندکي بيشتر او را ببينند و بشنوند راهي شهر غربت مي‌شوند. همراهان بيماران شهرستاني و بدحال به زبان نمي‌آورند اما تمام آنها فکر مي‌کنند که ممکن است براي آخرين بار فرصت ديدار عزيزانشان را پيدا کنند. بنابراين منطقي است که همراه با بيمار شال و کلاه کرده و راهي شهر شوند.
وزارت بهداشت وظيفهاي ندارد


رئيس کميسيون بهداشت و درمان مجلس در گفت‌وگو با «آرمان امروز» با تاکيد بر عدم وظيفه وزارت‌بهداشت براي اسکان مازاد همراهان بيماران‌شهرستاني مي‌گويد: براساس مصوبات وزارت بهداشت اگر بيمار بستري نياز به همراه داشته باشد اين سازمان موظف است که مکاني را براي اسکان همراه‌بيمار در نظر بگيرد. حسين علي شهرياري مي‌افزايد: اين مکان معمولا کنار تخت و درون اتاق بيمار است. اما در صورتي که بيمار نياز به همراه نداشته باشد و بيمار نيز تعداد زيادي همراه داشته باشد در اين صورت وزارتخانه موظف به تعيين مکان اسکان براي آن افراد
نيست.  او تاکيد مي‌کند: در اين صورت تهيه مکان اسکان با همراهان بيمار است و بيمارستان و وزارت‌بهداشت هيچ‌گونه وظيفه‌اي در قبال اسکان آنها ندارند. شهرياري مي‌افزايد: وظيفه اسکان همراه بيمار با وزارت‌بهداشت و اين همراه نيز معمولا بيشتر از يک نفر نمي‌شود و در نظر وزارتخانه تمام افراد همراه با بيمار، همراه او محسوب نمي‌شوند. او خاطرنشان مي‌کند: تشخيص آنکه بيمار نيازمند به همراه است يا خير با پزشک و مجموعه کادر بيمارستاني است. اگر يک بيمار همراهان زيادي نيز همراه با خود داشته باشد دليل کافي براي اسکان آنها در مجموعه بيمارستان نيست. مسئوليت همراهان اضافه بيمار با خود آنهاست و وزارت‌بهداشت وظيفه‌اي در قبال آنها جز يکي از آنها ندارد، آن يک نفر نيز به دليل مراقبت و همراهي با بيمار کنار او حضور دارد. گاهي نيز همراه بيمار در محوطه بيمارستان اقامت مي‌يابد اما در اکثر موارد در اتاق‌بيمار و تخت همراه او هستند. او در پاسخ به اين سوال که آيا وظيفه اسکان افرادي که نه به قصد بستري بلکه به دليل گذران دوران درمان و انجام آزمايشات به مدت طولاني در تهران مي‌مانند نيز با وزارتخانه نيست، مي‌گويد: اسکان اين افراد ارتباطي با وزارت بهداشت ندارد، اين موضوع به بيماران برمي‌گردد که اگر امکان حضور يک هفته‌اي در تهران دارند، در شهر باقي بمانند و در غير اين صورت بيمارستان وظيفه‌اي براي اسکان آنها ندارد.