اثر افزایش اجاره و صعود تورم

هادی حق‌شناس اقتصاددان همان‌طور که پيش‌بيني مي‌شد بالاخره حذف ارز 4200 توماني يک شوک اوليه ايجاد مي‌کرد ولي بعد کم‌کم آن شوک ميرا مي‌شد و انتظار مي‌رفت ظرف چند ماه تورم ناشي از افزايش نرخ ارز، ميرا خواهد شد. اين درحالي است که در خردادماه 2/12 درصد تورم ماهانه داشتيم و اين روند کاهشي شد تا مردادماه که 2/12 درصد به 2درصد رسيد ولي در شهريورماه مجددا با سير صعودي به 2/2 رسيد و در مهرماه هم به حدود 3درصد رسيد و همچنان تورم ميانگين سير صعودي دارد. يعني ما شاهد رشد تورم ميانگين هستيم لذا در يک جمع‌بندي اگر بخواهيم شرايط فعلي را تحليل کنيم، هم تورم ميانگين رشد دارد و هم تورم ماهانه رشد دارد اما تورم نقطه به نقطه کاهشي است. حال بايد ببينيم ظرف يکي، دو ماه آينده چه وضعيتي را پيدا مي‌کند؟ منتها سوال اين است که چرا مجددا تورم ماهانه رو به افزايش است؟ اصلي‌ترين دليل اينکه مي‌توان به افزايش رشد نقدينگي اشاره کرد. علي‌رغم اينکه در يکسال گذشته، يعني شهريور سال‌جاري به شهريور سال قبل که بانک مرکزي آمار رشد نقدينگي را داده، حدود 37 درصد است که عدد آن به بيش از پنج‌هزار ميليارد تومان رسيده، به رغم اينکه براساس گزارش‌هاي بانک مرکزي و همچنين خزانه‌داري، ما در يکسال گذشته هم شاهد افزايش درآمدهاي نفتي و هم شاهد افزايش درآمدهاي مالياتي بوديم و به رغم اينکه اين دو منبع درآمد افزايشي بوده ولي رشد نقدينگي نسبت به يک‌سال ماقبل تقريبا 4، 5 واحد کم شده. وقتي درآمدهاي نفتي و درآمدهاي مالياتي رشد مي‌کند، انتظار اين است که رشد نقدينگي کمتر بشود اما وقتي رشد نقدينگي بيشتر شده، نشانه اين است که دولت مصارف خود را صرفا از محل منبع درآمد نفتي يا مالياتي پوشش نداده و درواقع به يک نوعي سراغ استقراض به شکل مستقيم و چه استقراض به شکل غيرمستقيم که مي‌شود از طريق بانک‌ها رفته و بخشي از مسائل منابع خود را حل کرده است. در نتيجه آثار اين را در رشد نقدينگي مي‌بينيم و همچنين در رشد نرخ تورم شاهد هستيم. البته اگر بخواهيم يک تحليل هم راجع به اجزاي تورم بدهيم، به مسکن هم بايد اشاره کنيم که يک عامل رشد نقدينگي است و در کلانشهرها مثل تهران 50 درصد هزينه خانوارها را تشکيل مي‌دهد و در بقيه شهرها گاهي اوقات تا يک سوم درآمد. افزايش مال‌الاجاره يک فاکتور بسيار مهم در افزايش تورم است و همچنين افزايش قيمت خوراکي‌ها که بايد ببينيم طي ماه‌هاي آينده چه اتفاقي مي‌افتد. لذا خلاصه بحث اينکه افزايش مجدد نرخ تورم هم ناشي از اجاره بهاي مسکن و هم خوراکي‌ها و هم رشد نقدينگي است.